สรุปความสำคัญ

หลังการรัฐประหาร นายสมบัติ บุญงามอนงค์ ได้ปฏิเสธเข้ารายงานตัวกับ คสช. ตามคำสั่งเรียกรายงานตัว และเชิญชวนประชาชนทั่วไปเคลื่อนไหวเชิงสัญลักษณ์คัดค้านการรัฐประหาร ต่อมา เขาถูกทหารเข้าจับกุมกรณีฝ่าฝืนคำสั่งเรียกรายงานตัวดังกล่าว เมื่อได้รับการประกันตัวออกจากเรือนจำพิเศษกรุงเทพ นายสมบัติก็ถูกอายัดตัวไปดำเนินคดีตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 และ พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ ที่ สภ.เมืองร้อยเอ็ด จากกรณีโพสต์ภาพล้อเลียน กปปส. ลงในเฟซบุ๊กส่วนตัว ซึ่งนายวิพุธ สุขประเสริฐ หรือ "iPad" เข้าแจ้งความดำเนินคดีตั้งแต่เมื่อต้นปี 2557 แต่ตำรวจเพิ่งเร่งรัดดำเนินคดี โดยศาลจังหวัดร้อยเอ็ดออกหมายจับนายสมบัติ หลังเขาถูกจับกุมกรณีฝ่าฝืนคำสั่งเรียกรายงานตัวของ คสช.

เห็นได้ว่า การเคลื่อนไหวคัดค้านรัฐประหารของนายสมบัติ ซึ่งถือได้ว่าเป็นผู้นำทางความคิดของประชาชนที่สนับสนุนประชาธิปไตย ทำให้เขาตกเป็นเป้าหมายของการใช้กฎหมายมาดำเนินคดีเพื่อให้เขายุติบทบาทดังกล่าว โดยเฉพาะการใช้ข้อหาตามมาตรา 112 ซึ่งสุดท้ายอัยการมีคำสั่งไม่ฟ้องในคดีนี้

ข้อมูลการละเมิด

  • ผู้ถูกละเมิด
    • นายสมบัติ บุญงามอนงค์
  • ประเด็นการละเมิดสิทธิ
    • เสรีภาพการแสดงออก
    • สิทธิในกระบวนการยุติธรรม
  • รูปแบบการละเมิดสิทธิ
    • จับกุม / ควบคุมตัว
  • ผู้ละเมิด
    • ตำรวจ

พฤติการณ์การละเมิด

เมื่อวันที่ 5 มกราคม 2557 นายวิพุธ สุขประเสริฐ ผู้ใช้นามแฝงในโลกออกไลน์ว่า "iPad" เข้าแจ้งความดำเนินคดีนายสมบัติ บุญงามอนงค์ที่ สภ.เมืองร้อยเอ็ด จากกรณีที่นายสมบัติโพสต์ภาพตัดต่อล้อเลียนทางการเมืองลงในเฟซบุ๊กส่วนตัว ในช่วงที่มีการชุมนุมต่อต้านรัฐบาลของคณะกรรมการประชาชนเพื่อการเปลี่ยนแปลงประเทศไทยให้เป็นประชาธิปไตยที่สมบูรณ์อันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข (กปปส.)

โดยรายละเอียดของรูปภาพดังกล่าว เดิมเป็นรูปภาพที่คณะปฏิรูปการปกครองในระบอบประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข (คปค.) อ่านแถลงการณ์เข้ายึดอำนาจการปกครองประเทศ เมื่อวันที่ 19 กันยายน 2549 โดยมีภาพพระบรมฉายาลักษณ์ของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช กับสมเด็จพระนางเจ้า พระบรมราชินีนาถ อยู่ด้านหลัง ภาพดังกล่าวได้มีการตัดต่อโดยนำภาพของบรรดาบุคคลที่เป็นแกนนำของ กปปส.เข้าไปแทนที่บุคคลในภาพดังกล่าว

10 มิถุนายน 2557 นายสมบัติถูกทหารเข้าจับกุมและควบคุมตัวตามกฎอัยการศึก ต่อมา วันที่ 13 มิถุนายน 2557 ขณะนายสมบัติ ถูกฝากขังระหว่างสอบสวนในคดีฝ่าฝืนคำสั่งเรียกรายงานตัวของ คสช. และคดีตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 116 ร่วมกับ พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ อยู่ที่เรือนจำพิเศษกรุงเทพ พนักงานสอบสวน สภ.ร้อยเอ็ด ได้เดินทางเข้าแจ้งข้อกล่าวหาตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 และ พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ จากกรณีที่นายวิพุธเข้าแจ้งความไว้

เมื่อสมบัติได้รับการประกันตัวใน 2 คดี ที่ถูกขังในระหว่างสอบสวนดังกล่าว ออกจากเรือนจำพิเศษกรุงเทพ เมื่อวันที่ 30 มิถุนายน 2557 พนักงานสอบสวน สภ.เมืองร้อยเอ็ด ก็ได้ดำเนินการอายัดและรับตัวนายสมบัติ เดินทางไป สภ.เมืองร้อยเอ็ด เพื่อดำเนินคดี มาตรา 112 และ พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ นายสมบัติให้การปฏิเสธตลอดข้อกล่าวหา และได้รับการประกันตัวในวันเดียวกัน

(อ้างอิง: บันทึกการแจ้งข้อเท็จจริงและข้อกล่าวหา ลงวันที่ 13 มิถุนายน 2557)

สถานะของเรื่อง

วันที่ : 01-07-2014
พนักงานสอบสวนอนุญาตให้ประกันตัวชั่วคราว โดยเรียกหลักทรัพย์เป็นเงินสดจำนวน 3 แสนบาท และมีเงื่อนไข ห้ามยุยงปลุกปั่นให้เกิดความวุ่นวายในบ้านเมือง ห้ามยุยงปลุกปั่นประชาชนให้ละเมิดต่อกฎหมาย และห้ามออกนอกประเทศ
 
วันที่ : 12-05-2015
พนักงานสอบสวน สภ.เมืองร้อยเอ็ด มีความเห็นควรสั่งฟ้องนายสมบัติ บุญงามอนงค์ ในความผิดตามมาตรา 112 และ พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ และส่งตัวนายสมบัติพร้อมสำนวนคดีให้พนักงานอัยการจังหวัดร้อยเอ็ด
 
วันที่ : 11-05-2016
หลังนายสมบัติต้องเข้ารายตัวเพื่อฟังคำสั่งอัยการ และอัยการเลื่อนฟังคำสั่งรวม 7 ครั้ง ในที่สุดพนักงานอัยการจังหวัดร้อยเอ็ดมีคำสั่งไม่ฟ้องนายสมบัติ บุญงามอนงค์ ในความผิดตามมาตรา 112 และ พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ คดีเป็นอันยุติ

ภูมิหลัง

  • นายสมบัติ บุญงามอนงค์
    นายสมบัติ บุญงานมอนงค์ หรือชื่อที่บุคคลรู้จักในวงกว้างคือ บก.ลายจุด เป็นนักกิจกรรมที่ทำงานด้านพัฒนาสังคมตั้งแต่แสดงละครเวทีที่สะท้อนปัญหาสังคมกับกลุ่มสื่อชาวบ้านหรือมะขามป้อม ตั้งแต่ปี 2531 รวมถึงเป็นผู้ก่อตั้งมูลนิธิกระจกเงาโดยทำงานในประเด็นปัญหาคนไร้สัญชาติ ปัญหาการศึกษา ปัญหายาเสพติดและอื่นๆ และในทางการเมือง นายสมบัติได้ก่อตั้งกลุ่มวันอาทิตย์สีแดง เป็นกลุ่มเคลื่อนไหวรณรงค์ในประเด็นประชาธิปไตยมาโดยตลอด

ผลกระทบจากการละเมิดสิทธิ

  • นายสมบัติ บุญงามอนงค์
    ถูกอายัดบัญชีธนาคารจนส่งผลกระทบต่อการเดินทางไปศึกษาต่อที่ต่างประเทศในระดับมหาวิทยาลัยของบุตรสาวของนายสมบัติ รวมทั้งกระทบต่อค่าใช้จ่ายในการใช้ชีวิตประจำวันของนายสมบัติเอง

แหล่งที่มา : กรณีที่ศูนย์ทนายความฯ ติดตามสัมภาษณ์