คดี 112 “มีชัย” ชาวจันทบุรี โพสต์ตั้งคำถาม กษัตริย์กับภาษีประชาชน

8 เม.ย. 2564 มีชัย พ่อค้าชาวจันทบุรี เข้ารับทราบข้อกล่าวหาตามหมายเรียกของ สภ.บางแก้ว จ.สมุทรปราการ ในฐานความผิดหมิ่นประมาทกษัตริย์ฯ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 และความผิดตาม พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ มาตรา 14 โดยถูกกล่าวหาว่า ใช้เฟซบุ๊กส่วนตัว โพสต์ข้อความแสดงความเห็นและตั้งคำถามต่อการใช้ภาษีประชาชนของกษัตริย์ไทย รวม 2 ข้อความในเฟซบุ๊กส่วนตัวตั้งแต่เมื่อวันที่ 26 พ.ค. 2563 โดยมีศิวพันธุ์​ มานิตย์กุล ประชาชนที่พักอยู่ใน จ.สมุทรปราการ เข้าแจ้งความ หลังเห็นข้อความดังกล่าวในเฟซบุ๊ก

กรณีนี้เป็นอีกกรณีที่แสดงให้เห็นปัญหาสำคัญของมาตรา 112 การเปิดให้ใครก็ได้แจ้งความกล่าวโทษผู้อื่นในข้อหานี้โดยไม่จำเป็นต้องเป็นผู้เสียหาย เปิดช่องให้กลุ่มคนที่เห็นต่างใช้กฎหมายดังกล่าวสร้างภาระทางคดีให้อีกฝ่าย โดยเฉพาะในกรณีที่ผู้กล่าวหาเดินทางไปแจ้งความในจังหวัดที่ไม่ใช่จังหวัดที่ผู้ถูกกล่าวหาอยู่อาศัย ทั้งนี้หลังรัฐบาลนำมาตรา 112 กลับมาบังคับใช้กับประชาชนที่แสดงออกทางการเมืองในทางต่อต้านรัฐบาล มีคดีที่ประชาชนทั่วไปเป็นผู้ไปร้องทุกข์กล่าวโทษจำนวนมาก และส่วนมากเป็นประชาชนกลุ่มปกป้องสถาบันกษัตริย์

8 เม.ย. 2564 มีชัยเดินทางจากบ้านพักในจังหวัดจันทบุรี ตั้งแต่ 04.00 น. เพื่อเข้ารับทราบข้อกล่าวหาที่ สภ.บางแก้ว จ.สมุทรปราการ ตามหมายเรียก ก่อนหน้านี้เมื่อปลายปี 2563 มีชัยเคยได้รับหมายเรียกพยานจาก สภ.บางแก้ว ให้เดินทางไปให้ปากคำเกี่ยวกับข้อความที่เข้าข่ายการดูหมิ่น อาฆาตมาดร้ายกษัตริย์ แต่เขาไม่ได้เดินทางไป เนื่องจากพักอาศัยอยู่จังหวัดจันทบุรี และมีภาระทางครอบครัวที่ต้องจัดแจงดูแล

กระทั่งเมื่อวันที่ 31 มี.ค. 2564 มีชัยได้รับหมายเรียกอีกครั้งจากผู้ใหญ่บ้าน แต่ครั้งนี้เป็นหมายเรียกผู้ต้องหา ให้เขาเดินทางไปรับทราบข้อหาหมิ่นประมาทกษัตริย์ฯ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 และข้อหาตาม พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ หมายเรียกดังกล่าวลงวันที่ 24 มี.ค. 2564 ระบุว่ามีศิวพันธุ์​ มานิตย์กุล เป็นผู้กล่าวหาในคดีนี้

เวลา 10.00 น. พ.ต.ต.สมเกียรติ นาเจริญ สารวัตร (สอบสวน) สภ.บางแก้ว แจ้งข้อกล่าวหามีชัย โดยบรรยายพฤติการณ์แห่งคดีโดยสรุปว่า เมื่อวันที่ 26 พ.ค. 2563 เวลาประมาณ 17.00 น. ขณะที่ศิวพันธุ์​ มานิตย์กุล กำลังทำงานอยู่ที่บ้านพักในจังหวัดสมุทรปราการ ได้เปิดเฟซบุ๊ก พบรูปภาพและข้อความที่เข้าข่ายหมิ่นประมาท ดูหมิ่น แสดงความอาฆาตมาดร้ายรัชกาลที่ 10 จากบัญชีเฟซบุ๊ก 6 บัญชี จึงได้แคปหน้าจอ และนําหลักฐานมาแจ้งความร้องทุกข์ต่อพนักงานสอบสวน สภ.บางแก้ว

พนักงานสอบสวนจึงแจ้ง 2 ข้อหา แก่มีชัย ได้แก่ ข้อหา “หมิ่นประมาทกษัตริย์ฯ” ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 และ “นําเข้าสู่ระบบคอมพิวเตอร์ซึ่งข้อมูลคอมพิวเตอร์ใดๆ อันเป็นความผิดเกี่ยวกับความมั่นคงแห่งราชอาณาจักร” ตาม พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ พ.ศ. 2560 มาตรา 14 (3) โดยไม่ได้ระบุว่า ข้อความที่มีชัยเผยแพร่ลงเฟซบุ๊กข้อความใดที่เข้าข่ายองค์ประกอบความผิดมาตรา 112 มีเพียงแค่รายชื่อของผู้ใช้เฟซบุ๊กต่างๆ ที่ศิวพันธุ์นำมาแจ้งความร้องทุกข์กับพนักงานสอบสวนเท่านั้น

หลังทนายความสอบถามถึงข้อความที่มีชัยถูกกล่าวหา พนักงานสอบสวนได้ให้ผู้ต้องหาดูข้อความจำนวน 3 ข้อความ เป็นข้อความวิพากษ์วิจารณ์เรื่องการเสียภาษีของประชาชนให้สถาบันกษัตริย์ แต่ตำรวจไม่ได้ระบุข้อความดังกล่าวลงในบันทึกการแจ้งข้อกล่าวหาให้ผู้ต้องหาทราบแต่อย่างใด

มีชัยให้การปฏิเสธตลอดข้อกล่าวหา และจะยื่นคำให้การเพิ่มเติมเป็นหนังสือภายใน 30 วัน พนักงานสอบสวนได้แจ้งว่า จะนำตัวมีชัยไปขออำนาจศาลจังหวัดสมุทรปราการฝากขัง แม้ว่ามีชัยได้มาปรากฏตัวต่อหน้าพนักงานสอบสวนตามหมายเรียกแล้ว

จากนั้นในช่วงบ่าย พนักงานสอบสวนได้ยื่นคำร้องขอฝากขังผู้ต้องหา โดยให้มีชัยขับรถยนต์ส่วนตัวไปที่ศาลเอง ต่อมา ศาลอนุญาตให้ฝากขังและให้ประกันตัวระหว่างสอบสวน โดยให้วางเงินสดจำนวน 150,000 บาท เป็นหลักประกัน มีชัยจึงได้รับการปล่อยตัวและเดินทางกลับจันทบุรีในวันเดียวกันนั้น

นอกจากมีชัย ยังมีกรณีของ “ธีรวัช”​ และคาดว่ามีผู้ใช้เฟซบุ๊กอีก 5 ราย ถูกศิวพันธุ์​ มานิตย์กุล แจ้งความกล่าวโทษให้ดำเนินคดีมาตรา 112

จากการติดตามของศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน ในจำนวนคดีมาตรา 112 ที่เริ่มกลับมาบังคับใช้ในช่วงปลายเดือนพฤศจิกายน 2563 มีคดีที่ประชาชนทั่วไปเป็นผู้ไปร้องทุกข์กล่าวโทษจำนวนมาก โดยส่วนมากเป็นประชาชนกลุ่มที่เคลื่อนไหวทางการเมืองในลักษณะปกป้องสถาบันกษัตริย์

(อ้างอิง: บันทึกการแจ้งข้อกล่าวหา สภ.บางแก้ว ลงวันที่ 8 เม.ย. 2564 และ https://tlhr2014.com/archives/28129)

• คดีที่ 1 : TLHR64114