คดี 112 "กัลยา" พนักงานบริษัทในนนทบุรี ถูกแจ้งความที่สุไหงโก-ลก เหตุคอมเมนต์ในเฟซบุ๊ก

ที่สถานีตำรวจภูธรสุไหงโก-ลก จ.นราธิวาส กัลยาเดินทางเข้ารับทราบข้อกล่าวหาตามหมายเรียก ในฐานความผิด “หมิ่นประมาทกษัตริย์” ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 และ พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ มาตรา 14 (3) สืบเนื่องมาจากพสิษฐ์ จันทร์หัวโทน ได้มาพบพนักงานสอบสวนเพื่อร้องทุกข์กล่าวโทษให้ดําเนินคดีต่อกัลยา กล่าวหาว่า คอมเมนต์ในเฟซบุ๊กพาดพิงถึงพระมหากษัตริย์

ก่อนหน้านี้กัลยาได้รับหมายเรียกออกโดย ว่าที่ พ.ต.ต.นที จันทร์แสงศรี พนักงานสอบสวน สภ.สุไหงโก-ลก ลงวันที่ 17 พ.ค. 2564 ให้มารับทราบข้อกล่าวหาในวันที่ 7 มิ.ย. 2564 แต่เนื่องจากหมายเรียกเพิ่งถูกส่งมาถึงบ้านตามภูมิลำเนาของกัลยาที่จังหวัดพะเยาเมื่อวันที่ 6 มิ.ย. 2564 อีกทั้ง ปัจจุบันกัลยาทำงานประจำอยู่ที่บริษัทแห่งหนึ่งในจังหวัดนนทบุรี จึงไม่สะดวกเดินทางไปรับทราบข้อกล่าวหาที่ สภ.สุไหงโก-ลก จ.นราธิวาส ตามกำหนดในหมายเรียก จึงขอเลื่อนนัดหมายมาเป็นวันนี้

ว่าที่ พ.ต.ต.นที บรรยายพฤติการณ์คดีโดยสรุปว่า เมื่อวันที่ 28 ม.ค. 2564 พสิษฐ์ จันทร์หัวโทน ผู้กล่าวหา ได้เปิดเฟซบุ๊กพบบัญชีเฟซบุ๊กหนึ่งโพสต์รูปภาพและข้อความพาดพิงถึงกษัตริย์จำนวน 4 ข้อความ โดยมีข้อความวิพากษ์วิจารณ์บทบาทของกษัตริย์ต่อการชุมนุมทางการเมือง รวมทั้งข้อความที่โพสต์ใต้บัญชีเฟซบุ๊กชื่อ “ธนวัฒน์ วงค์ไชย – Tanawat Wongchai” ว่า “แน่จริงยกเลิกม.112#แล้วจะเล่าให้ฟัง!!!” ซึ่งผู้กล่าวหาเห็นว่าข้อความเป็นการกล่าวถึงพระมหากษัตริย์ของไทย และเป็นการกล่าวร้ายต่อพระองค์ จึงมาแจ้งความร้องทุกข์

ก่อนแจ้ง 2 ข้อกล่าวหาต่อกัลยา ได้แก่ “หมิ่นประมาทกษัตริย์”ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 และนำเข้าสู่ระบบคอมพิวเตอร์ซึ่งข้อมูลคอมพิวเตอร์อันเป็นความผิดเกี่ยวกับความมั่นคง ตาม พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ มาตรา 14 (3) กัลยาให้การปฏิเสธตลอดข้อกล่าวหา โดยจะให้การเพิ่มเติมเป็นหนังสือต่อไป

จากนั้นเวลา 14.00 น. ทางตำรวจแจ้งว่าจะนำตัวกัลยาไปขออำนาจศาลฝากขังที่ศาลจังหวัดนราธิวาส ทั้งที่เธอเดินทางมาตามหมายเรียก

พนักงานสอบสวนอ้างในคำร้องขอฝากขังว่ายังต้องทำการสอบสวนปากคำพยานอีก 4 ปาก และรอผลการตรวจสอบประวัติอาชญากรรมผู้ต้องหา จึงขอฝากขังผู้ต้องหาเป็นระยะเวลา 12 วัน แต่ไม่คัดค้านหากผู้ต้องหายื่นคำร้องขอปล่อยชั่วคราว โดยพนักงานสอบสวนทำเรื่องขอฝากขังต่อศาลผ่านระบบวิดีโอคอนเฟอเรนซ์ เพื่อป้องกันการแพร่ระบาดของโรคไวรัสโควิด 2019

ต่อมาศาลจังหวัดนราธิวาสอนุญาตให้ฝากขัง และทนายความได้ยื่นคำร้องขอปล่อยตัวชั่วคราว ก่อนศาลจะมีคำสั่งอนุญาตให้ประกันตัว โดยให้วางหลักทรัพย์เป็นเงินสดจำนวน 150,000 บาท ไม่กำหนดเงื่อนไขใดๆ และให้มารายงานตัวต่อศาลอีกครั้ง ในวันที่ 9 ส.ค. 2564

หลังได้รับการประกันตัวโดยใช้เงินสดจากกองทุนราษฎรประสงค์ กัลยาเปิดเผยว่ารู้สึกกังวลและลำบากใจเป็นอย่างมากที่จะต้องเดินทางมารับทราบข้อกล่าวหาไกลถึง จ.นราธิวาส โดยต้องโดยสารเครื่องบินมาถึง อ.หาดใหญ่ จ.สงขลา ในช่วงเย็นของเมื่อวาน และได้ขับรถเพื่อเดินทางไป สภ.สุไหงโก-ลก จ.นราธิวาส ตั้งแต่เช้ามืด เวลาประมาณ 04.00 น. ของวันนี้ ก่อนจะถึงที่หมายในเวลา 08.00 น.

การเดินทางมารับทราบข้อกล่าวในครั้งนี้ทำให้ต้องเสียค่าใช้จ่ายมากถึง 15,000 บาท อีกทั้งยังรู้สึกกลัวว่าการเป็นผู้ต้องหาในคดีนี้จะกระทบต่อการทำงานในปัจจุบันที่ จ.นนทบุรีอีกด้วย

ทั้งนี้ เจ้าหน้าที่ตำรวจยังระบุว่า พสิษฐ์ จันทร์หัวโทน ได้เป็นผู้กล่าวหาในข้อหาตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 อีกอย่างน้อย 5 ราย ไว้ที่สถานีตำรวจนี้ ซึ่งขณะนี้ได้มีการทยอยออกหมายเรียกให้มารับทราบข้อกล่าวหาแล้ว

(อ้างอิง: บันทึกการแจ้งข้อกล่าวหา สภ.สุไหงโก-ลก, คำร้องขอปล่อยตัวชั่วคราว ศาลจังหวัดนราธิวาส ลงวันที่ 22 มิ.ย. 2564 และ https://tlhr2014.com/archives/31122)

ทนายความยื่นคำร้องต่อศาลขอรายงานตัวโดยวิธีการอื่น เนื่องจากสถานการณ์การแพร่ระบาดของโควิด-19 โดยศาลมีคำสั่งอนุญาตให้ไปรายงานตัวที่ศาลจังหวัดนนทบุรี

(อ้างอิง: คำร้องขอรายงานตัวโดยวิธีการอื่น ศาลจังหวัดนราธิวาส ลงวันที่ 3 ส.ค. 2564)

กัลยาเข้ารายงานตัวตามสัญญาประกันที่ศาลจังหวัดนนทบุรี ศาลนัดรายงานตัวครั้งต่อไปในวันที่ 14 ก.ย. 2564

นับจากฝากขังครั้งแรกในวันที่ 22 มิ.ย. 2564 วันนี้ครบฝากขัง 84 วัน พนักงานอัยการสำนักงานอัยการพิเศษฝ่ายคดีอาญา 4 ภาค 9 ได้ยื่นฟ้องกัลยาต่อศาลจังหวัดนราธิวาส กล่าวหาว่า กัลยาแสดงความเห็นในเฟซบุ๊ก เป็นความผิดฐาน หมิ่นประมาทกษัตริย์ และนำเข้าสู่ระบบคอมพิวเตอร์ซึ่งข้อมูลคอมพิวเตอร์อันเป็นความผิดเกี่ยวกับความมั่นคง เมื่อวันที่ 28 ม.ค. 2564 รวม 2 กรรม โดยระบุว่าเป็นความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 และ พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ มาตรา 14

อย่างไรก็ตาม ในคำฟ้อง พนักงานอัยการไม่ได้คัดค้านการให้ประกันตัวจำเลย

(อ้างอิง: คำฟ้อง ศาลจังหวัดนราธิวาส คดีหมายเลขดำที่ อ.855/2564 ลงวันที่ 13 ก.ย. 2564)

กัลยาทราบว่าอัยการยื่นฟ้องแล้ว แต่เนื่องด้วยสถานการณ์การแพร่ระบาดโควิดในพื้นที่ควบคุมเข้มข้น จำเลยจึงได้ยื่นคำร้องขอเลื่อนนัดสอบคำให้การไปเป็นวันที่ 14 ต.ค. 2564 เวลา 09.00น. ศาลมีคำสั่งอนุญาตตามคำร้อง

หลังศาลอ่านและอธิบายคำฟ้อง และถามคำให้การเบื้องต้น โดยจำเลยให้การปฏิเสธ ศาลนัดสอบคำให้การและตรวจพยานหลักฐานในวันที่ 9 ธ.ค. 2564 เวลา 13.00 น.

จากนั้นทนายความได้ยื่นประกันตัวในชั้นพิจารณาคดี โดยใช้หลักทรัพย์ประกันเดิมเป็นเงินสดจำนวน 150,000 บาท จากกองทุนราษฎรประสงค์ ซึ่งได้วางไว้ตั้งแต่ชั้นสอบสวน ต่อมา ศาลมีคำสั่งอนุญาตให้ปล่อยตัวชั่วคราวจำเลยระหว่างพิจารณา โดยใช้หลักประกันเดิม

(อ้างอิง: https://tlhr2014.com/archives/36708)

นัดพร้อมเพื่อคุ้มครองสิทธิ สอบคําให้การ ตรวจพยานหลักฐาน และกําหนดวันนัดสืบพยาน ศาลอ่านและอธิบายฟ้องให้จําเลยฟัง จําเลยให้การปฏิเสธ ตามคําให้การที่ยื่นต่อศาลฉบับลงวันที่ 9 ธ.ค. 2564

จําเลยและทนายจําเลยแถลงแนวทางการต่อสู้คดีว่า จําเลยรับว่าเป็นเจ้าของเฟซบุ๊กตามที่โจทก์ฟ้องจริง แต่ไม่ได้กระทําความผิดตามที่โจทก์กล่าวหา

โจทก์แถลงว่า มีเอกสารและภาพถ่ายที่จะอ้างส่งเป็นพยานรวม 11 ฉบับ ได้แก่ รายงานประจําวันเกี่ยวกับคดี (จ.1), หนังสือคําร้องทุกข์กล่าวโทษและภาพประกอบ (จ.2), ข้อมูลทะเบียนราษฎรของจําเลย (จ.3), หนังสือขอตรวจสอบข้อมูลจราจรทางคอมพิวเตอร์ (จ.4), หนังสือเรื่องแจ้งผลดําเนินการตรวจสอบข้อมูลจราจรทางคอมพิวเตอร์ (จ.5), หนังสือเรื่องขอตรวจสอบข้อมูลจราจรทางคอมพิวเตอร์ (จ.6), บันทึกข้อความเรื่องรายงานผลการตรวจสอบ (จ.7), คําสั่งตํารวจภูธรจังหวัดนราธิวาสที่ 327/2564 (จ.8), บันทึกการแจ้งข้อกล่าวหาผู้ต้องหาและรายงานประจําวัน (จ.9), บันทึกคําให้การชั้นสอบสวนของจําเลย (จ.10) และบันทึกคําให้การของนายวันเฉลิม (จ.11)

ทนายจําเลยแถลงว่า มีเอกสารและภาพถ่ายที่จะอ้างส่งเป็นพยานรวม 5 ฉบับ ได้แก่ ภาพถ่ายจากเฟซบุ๊กเพจ In Front Film ลงวันที่ 19 มิ.ย. 2563 (ล.1), ภาพถ่ายจากเฟซบุ๊กเพจ คอหนังโหด ลงวันที่ 9 ก.พ. 2563 (ล.2), ภาพถ่ายจากเฟซบุ๊กเพจ คอหนังโหด ลงวันที่ 15 มิ.ย. 2564 (ล.3), ภาพถ่ายข้อความที่แชร์โพสต์ของธนวัฒน์ วงค์ไชย (ล.4) และภาพถ่ายคําสารภาพ “ธาริต” เคารพ “สุเทพ” อุ้ม “จตุพร” (ล.5)

อัยการและทนายจำเลยแถลงว่า ประเด็นที่รับกันได้มีรวม 5 ปาก โจทก์จึงไม่ติดใจสืบพยานโจทก์ทั้งห้าปากดังกล่าว แต่ขออ้างเอกสารที่เกี่ยวข้องกับพยานโจทก์ดังกล่าวแทนการสืบพยาน

โจทก์แถลงว่า ประสงค์ที่จะนําพยานเข้าสืบรวม 8 ปาก ได้แก่ นายพสิษฐ์ จันทร์หัวโทน ผู้กล่าวหา, พยานแวดล้อม 6 ปาก และว่าที่ พ.ต.ต.นที จันทร์แสงศรี พนักงานสอบสวน ใช้เวลาสืบไม่เกิน 2 นัด

ทนายจําเลยแถลงว่า ประสงค์ที่จะนําพยานเข้าสืบรวม 3 ปาก ได้แก่ จําเลย, ดร.อิสระ ชูศรี นักวิชาการด้านภาษาศาสตร์ เบิกความเกี่ยวกับการตีความข้อความตามฟ้อง และยิ่งชีพ อัชฌานนท์ เบิกความเกี่ยวกับบริบทความเห็นที่อาจเป็นประโยชน์กับการใช้และการตีความ รวมถึงความหมายตามการกระทําของจําเลยว่าเป็นความผิดหรือไม่ ใช้เวลาสืบครึ่งนัด

นัดสืบพยานในวันที่ 10-12 พ.ค. 2565

(อ้างอิง: รายงานกระบวนพิจารณา ศาลจังหวัดนราธิวาส คดีหมายเลขดำที่ อ.855/2564 ลงวันที่ 9 ธ.ค. 2564)

คดีของกัลยาเป็นคดี 112 หนึ่งในหลายคดีของศาลจังหวัดนราธิวาส อันมีพสิษฐ์ จันทร์หัวโทน เข้าแจ้งความไว้ที่ สภ.สุไหงโก-ลก โดยในระหว่างพิจารณาคดี พสิษฐ์ระบุว่าได้เข้าแจ้งความไว้ประมาณ 15 คดี โดยมีผู้ถูกกล่าวหาที่อายุต่ำกว่า 18 ปี รวมอยู่ด้วย

ข้อความที่กัลยาถูกกล่าวหาเป็นการคอมเมนต์ในเพจแนะนำหนังเกี่ยวกับกษัตริย์ในอดีตของเกาหลี โดยเธอแสดงความคิดเห็นไปว่า “จะเป็นกษัตริย์ไปทำไม ในเมื่อเป็นคนยังไม่ได้เลย”, จากข้อความที่โพสต์ภาพถ่ายจากการชุมนุมทางการเมืองในช่วงปี 2563, จากการแชร์โพสต์ของสมศักดิ์ เจียมธีรสกุล โดยเขียนข้อความประกอบว่า “กระสุนพระราชทานเข้าหนึ่ง” และการแชร์โพสต์จากธนวัฒน์ วงค์ไชย แล้วเขียนประกอบว่า “แน่จริงยกเลิกม.112 #แล้วจะเล่าให้ฟัง”

ในการสืบพยานโจทก์นำพยานโจทก์เข้าเบิกความรวมทั้งหมด 8 ปาก นอกจากผู้กล่าวหาแล้วยังประกอบด้วยพยานความเห็นทั่วไป พยานความเห็นจากกลุ่มวิชาชีพ และพยานความเห็นที่เป็นนักวิชาการ ซึ่งเจ้าหน้าที่ตำรวจเชิญมาเป็นพยานในคดี ขณะที่ฝ่ายจำเลยนำสืบพยาน 1 ปาก

ฝ่ายจำเลยได้ต่อสู้ว่าไม่ได้เป็นผู้โพสต์ข้อความดังกล่าว แต่บัญชีเฟซบุ๊กตามฟ้องมีผู้สามารถเข้าใช้ได้มากกว่าหนึ่งคน ทั้งพยานหลักฐานของโจทก์ก็เป็นเพียงการแคปหน้าจอข้อความมา ไม่ได้มี URL และวันเวลาของการโพสต์ จึงอาจมีการตัดต่อแก้ไขภาพได้โดยง่าย ทั้งข้อความแต่ละโพสต์เมื่อนำมาเรียงต่อกัน อาจตีความได้แบบหนึ่ง แต่เมื่ออ่านแยกจากกัน ก็อาจตีความได้หลากหลาย โดยแต่ละโพสต์ก็ไม่ได้ระบุชื่อถึงบุคคลใด

ในระหว่างพิจารณาคดี มีเจ้าหน้าที่ตำรวจนอกเครื่องแบบ 2 นาย สลับกันเข้ามานั่งอยู่ภายในห้องตลอดการพิจารณา

++ผู้กล่าวหาคดี ม.112 แห่งสุไหงโก-ลก ยืนยันไม่ได้เป็นสมาชิกกลุ่มปกป้องสถาบันฯ ยอมรับว่าแต่ละข้อความอาจเป็นการโพสต์คนละวัน คนละเหตุการณ์

พสิษฐ์ จันทร์หัวโทน ครูสอนพิเศษภาษาอังกฤษที่ อ.สุไหงโก-ลก ผู้กล่าวหา เบิกความว่า เมื่อวันที่ 28 ม.ค. 2564 เขาเล่นเฟซบุ๊กตามปกติและได้พบเห็นบัญชีของกัลยา แสดงความคิดเห็นไว้ในเพจเฟซบุ๊กเพจหนึ่ง จำชื่อไม่ได้ จากนั้นจึงเข้าไปดูที่หน้าเฟซบุ๊กของจำเลย และเห็นว่ามีการแชร์ข้อความจากเพจเฟซบุ๊กของอานนท์ นำภา, ธนวัฒน์ วงค์ไชย – Tanawat Wongchai และ Somsak Jeamteerasakul พร้อมกับเขียนคำอธิบายเพิ่มเติมไว้ด้วย

พสิษฐ์เบิกความว่า เขาไล่ดูข้อความในเฟซบุ๊กของจำเลยหลายๆ ข้อความแล้ว เห็นว่าจำเลยกล่าวอ้างถึงรัชกาลที่ 10 ทั้งยังเขียนข้อความที่แสดงความโกรธแค้น จึงใช้วิธีการแคปภาพหน้าจอแต่ละข้อความในเฟซบุ๊กของจำเลย ไม่ได้เป็นการสั่งพิมพ์โดยตรงจากหน้าเว็บไซต์ แล้วรวบรวมเข้าแจ้งความโดยอาศัยแบบฟอร์มแจ้งความจากกลุ่มเครือข่ายประชาชนปกป้องสถาบัน (คปส.) ที่พสิษฐ์ยืนยันว่าตนเองไม่ได้เป็นสมาชิกของกลุ่มดังกล่าว ไม่ได้มีหน้าที่จับตาดูโพสต์ต่างๆ ที่เข้าข่าย 112 ในสื่อออนไลน์ เพียงแต่ได้ความช่วยเหลือเรื่องแบบฟอร์มนั้นมาจากรุ่นพี่ในกลุ่มดังกล่าว

จากวันที่พสิษฐ์พบข้อความของจำเลยในเฟซบุ๊กจนถึงวันที่เข้าแจ้งความ คือตั้งแต่ 28 ม.ค. ถึง 21 เม.ย. 2564 นับเป็นเวลาห่างกันนานกว่า 3 เดือน พสิษฐ์ระบุว่าเหตุที่ใช้เวลานานเป็นเพราะเขาทำการสืบทราบตัวตนของจำเลยด้วยตนเอง ประกอบกับศึกษาข้อมูลกฎหมายเพิ่มเติม

สำหรับการสืบทราบตัวตน พสิษฐ์กล่าวว่า เขาไล่ดูโพสต์เก่าๆ ในเฟซบุ๊กดังกล่าว ไปจนกระทั่งพบว่าจำเลยเคยถ่ายภาพการส่งสินค้าที่ระบุชื่อ-นามสกุล รวมถึงที่อยู่ไว้ชัดเจน จากนั้นก็ได้นำเอาชื่อที่พบมาเทียบเคียงกับชื่อเฟซบุ๊กของจำเลยซึ่งเป็นภาษาอังกฤษ และเมื่อได้ข้อมูลครบถ้วนก็ได้นำข้อมูลทั้งหมดเข้าแจ้งความ

อย่างไรก็ดี พสิษฐ์ยังระบุด้วยว่า นอกจากคดีนี้แล้วเขาได้เข้าแจ้งความในคดีมาตรา 112 ไว้ที่ สภ.สุไหงโก-ลก อีกหลายคดี โดยผู้ที่ถูกกล่าวส่วนใหญ่เป็นคนในภูมิภาคอื่น ไม่ใช่คนในภาคใต้

ในส่วนการตอบทนายจำเลยถามค้าน พสิษฐ์ยืนยันว่าตนเองไม่ใช่สมาชิกของกลุ่มเครือข่ายประชาชนปกป้องสถาบัน (คปส.) ไม่ทราบกลุ่มเครือข่ายฯ มีสมาชิกกี่คน ทราบเพียงแต่ว่ามีสมาชิกอยู่ทั่วประเทศ รวมทั้งยืนยันด้วยว่าตนเองได้รับอนุญาตให้นำแบบฟอร์มเอกสารแจ้งความมาใช้ โดยผู้ที่อนุญาตนั้นมีความสัมพันธ์กับตนเองในฐานะรุ่นพี่

พสิษฐ์กล่าวด้วยว่าทางกลุ่มเครือข่ายฯ ดังกล่าว มีการจับตาดูโพสต์ที่เข้าข่าย 112 แล้วนำมาแจ้งความจริง แต่ตนเองไม่ได้ทำหน้าที่นั้น และที่เข้ามาแจ้งความนี้ก็เพียงแค่ว่างจากงานแล้ว เล่นเฟซบุ๊กไปเรื่อยๆ กระทั่งเจอข้อความจากเฟซบุ๊กของจำเลย โดยในการจัดทำเอกสารแจ้งความ ไม่ได้มีสมาชิกคนใดของกลุ่มเครือข่ายฯ เข้ามาช่วยเหลือ

ตลอดการถามค้าน พสิษฐ์ยอมรับว่าแต่ละข้อความที่เขาใช้วิธีการแคปภาพหน้าจอ หรือแคปมาจากเฟซบุ๊กของจำเลยนั้นอาจเป็นการโพสต์คนละวัน คนละเหตุการณ์ ซึ่งเมื่อนำมาอ่านรวมกันแล้วอาจทำให้ตีความได้หลายความหมาย เขายอมรับด้วยว่า คำว่าพระมหากษัตริย์เป็นคำนาม และยังมีประเทศอื่นๆ อีกที่มีพระมหากษัตริย์ และเคยมีการปกครองด้วยกษัตริย์ หรือระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ โดยยอมรับว่า ข้อความทั้งหมดที่รวมรวบมาแจ้งความนั้น ไม่ได้มีชื่อหรือภาพของบุคคลใดๆ ปรากฏอยู่ พร้อมกับยอมรับว่า ข้อความหนึ่งเป็นการแสดงความคิดเห็นในเพจเฟซบุ๊กเพจหนึ่งที่มีผู้แสดงความคิดเห็นอีกหลายคน หากแต่เขาไม่ได้นำส่งข้อความที่เป็นการแสดงความคิดเห็นของคนอื่นๆ ให้แก่ตำรวจ

แต่ถึงกระนั้น พสิษฐ์เบิกความว่า การแจ้งความให้ดำเนินคดีมาตรา 112 ผู้อื่น ไม่ได้ทำให้สถาบันกษัตริย์เสื่อมเสียเพราะเป็นการมาทำตามหน้าที่ของผู้จงรักภักดีในสถาบันกษัตริย์

ในการตอบคำถามติงของอัยการ พสิษฐ์กล่าวว่า ข้อความทั้งหมดจากเฟซบุ๊กของจำเลยที่ได้รวบรวมนำมาแจ้งความนั้น แม้จะไม่ได้ถูกโพสต์ในวันและเหตุการณ์เดียวกัน แต่ต้องการให้ดูที่เจตนาของจำเลย จึงได้รวบรวมนำมาแจ้งความ

++ตร.เชิญพยานโจทก์หลากหลายสาขาอาชีพมาให้ความเห็น ระบุเป็นกระบวนการสำหรับการทำคดี 112 ทุกคดี

นอกจากผู้กล่าวหาและพนักงานสอนสวนแล้ว พยานโจทก์อื่นๆ เป็นผู้ที่มาจากสาขาวิชาชีพต่างๆ ซึ่งได้รับการติดต่อจากเจ้าหน้าที่ตำรวจให้มาเป็นพยานความเห็นในคดีมาตรา 112 โดยพบว่าหลายคนได้เป็นพยานในคดี 112 หลายคดีของ สภ.สุไหงโก-ลก

- พยานโจทก์ปากที่ 2 ประทุม พัฒนวงษ์ ประกอบอาชีพรับจ้างทั่วไป พยานปากนี้เคยเป็นผู้แจ้งความในคดี 112 ที่ สภ.สุไหงโก-ลก ทำให้ได้รับการติดต่อจากพนักงานสอบสวนมาให้ความเห็นในคดีนี้ ประทุมได้สวมเสื้อยืดสีเหลืองสกรีนข้อความ “ทรงพระเจริญ ร.10” มาด้วย โดยระบุว่าเป็นเสื้อที่ขอมาจากกลุ่มเครือข่ายฯ

พยานเบิกความว่าหลังจากดูทุกข้อความของจำเลยแล้วมีความเห็นว่าเป็นการหมิ่นพระมหากษัตริย์ โดยตีความได้ว่าเป็นการใส่ร้าย โดยระบุว่าหลังจากได้ดูทุกๆ ข้อความแล้วรู้สึกว่าเป็นสิ่งที่ไม่สมควร ไม่ควรกล่าวร้าย เพราะพระมหากษัตริย์ทำอะไรให้ประเทศเยอะมาก ทั้งยังกล่าวด้วยว่า “ถือว่าสิ่งที่เด็กคนนี้แชร์เป็นสิ่งผิด” และ “แผ่นดินนี้ท่านมีแต่ให้”

อย่างไรก็ตาม ประทุมตอบคำถามค้านของทนายจำเลยโดยยอมรับว่า ข้อความทั้งหมดเป็นข้อความที่โพสต์กันคนละวัน คนละเหตุการณ์ แต่เมื่อเห็นอยู่รวมกันแล้ว อาจทำให้เข้าใจว่าเป็นเรื่องเดียวหรือมีความหมายเดียวกัน

นอกจากนี้ ประทุมยังเบิกความตอบทนายจำเลยเพิ่มเติมด้วยว่าตนเองไม่ได้มีกลุ่มก้อนทางการเมืองใดๆ อยู่คนเดียว เพียงแต่ไม่เห็นด้วยกับการปฏิรูป โดยมองว่าคำว่าปฏิรูปไม่ได้มีความหมายว่าการทำให้ดีขึ้น โดยระบุว่า ณ ตอนนี้ดีอยู่แล้ว

- พยานโจทก์ปากที่ 3 ประสิทธิ์ ศรีสืบ ทนายความ เบิกความว่า ตนเองเข้ามาเกี่ยวข้องกับคดีเพราะเป็นประธานสภาทนายความจังหวัดนราธิวาส และได้รับการเชิญจากเจ้าพนักงานตำรวจให้เข้ามาเป็นพยานในคดี โดยสำหรับคดี 112 นี้พยานได้ดูข้อความแล้วและได้ลงนามรับรองในเอกสารของพนักงานสอบสวนแล้ว และระบุด้วยว่า นอกจากคดีนี้แล้วยังเป็นพยานในคดีอื่นๆ ด้วย แต่เป็นไม่ถึง 10 คดี

ทั้งนี้ เมื่อพนักงานอัยการถามถึงข้อความในคดี พยานเบิกความว่าไม่ขอตอบ อัยการจึงถามใหม่ แต่พยานก็ยืนยันว่าไม่ขอออกความเห็นดังเดิม พร้อมกับยืนยันว่าขอเบิกความตามที่พนักงานสอบสวนได้ส่งสำนวนเข้ามา

ประสิทธิ์ตอบทนายจำเลยถามค้านโดยยอมรับว่า ข้อมูลที่พสิษฐ์นำส่งให้แก่ตำรวจนั้น ได้มาด้วยวิธีการแคปภาพหน้าจอ ขณะเดียวกันก็ยืนยันที่จะไม่ขอออกความเห็นต่อข้อความทั้งหมด และไม่มีความเห็นว่าการแจ้งความมาตรา 112 จำนวนมาก จะสร้างความเสื่อมเสียต่อสถาบันพระมหากษัตริย์หรือไม่

- พยานโจทก์ปากที่ 4 ทัศนีย์ อกนิษฐ์กุล แม่ยายของพสิษฐ์ เบิกความว่า ลูกเขยของตนไม่ชอบให้ใครดูหมิ่นสถาบันฯ เมื่อเกิดเหตุแบบนี้จะต้องเข้าช่วยเหลือสถาบันฯ ในวันที่ 28 ม.ค. 2564 พสิษฐ์ได้นำข้อความต่างๆ จากเฟซบุ๊กของจำเลยมาให้ดู เมื่อดูแล้วเธอรู้สึกว่าข้อความทั้งหมดเป็นการดูหมิ่นว่าร้ายให้แก่พระมหากษัตริย์ เป็นการมุ่งร้ายต่อรัชกาลที่ 10 แต่ถึงอย่างนั้น เมื่อได้อ่านข้อความแล้วทัศนีย์ระบุว่าเธอไม่ได้เชื่อตามข้อความเหล่านั้นแต่อย่างใด

ทัศนีย์ตอบคำถามทนายจำเลยถามค้าน โดยระบุว่าพสิษฐ์รวบรวมข้อมูลเพื่อทำเอกสารร้องทุกข์กล่าวโทษด้วยวิธีการแคปภาพหน้าจอ จากนั้นนำเข้าไปปรับแต่งในโปรแกรม Microsoft Word โดยไม่มีการระบุวันที่ของแต่ละข้อความ ซึ่งตัวเธอเองก็ไม่ทราบว่าแต่ละข้อความนั้นถูกโพสต์ขึ้นวันใด และเนื่องในเหตุการณ์ใด รวมทั้งยอมรับด้วยว่าในทุกโพสต์ของจำเลยไม่มีการระบุชื่อ หรือภาพของรัชกาลที่ 10 แต่อย่างใด

(อ้างอิง: คำให้การพยานโจทก์ ศาลจังหวัดนราธิวาส คดีหมายเลขดำที่ อ.855/2564 ลงวันที่ 10 พ.ค. 2565 และ https://tlhr2014.com/archives/46715)

- พยานโจทก์ปากที่ 5 อภินันท์ ชาจิตตะ ปลัดอำเภอ เบิกความว่า เข้ามาเกี่ยวข้องกับคดีนี้เนื่องจากได้รับการประสานจากตำรวจ สภ.สุไหงโก-ลก ให้มาเป็นพยาน โดยในตอนนั้นตำรวจได้บอกแก่พยานว่า จำเลยกระทำความผิดด้วยการโพสต์ภาพและข้อความในเฟซบุ๊ก พร้อมกับนำเอกสารซึ่งเป็นข้อความตามที่ปรากฏในสำนวนฟ้องมาให้ดู เมื่ออ่านข้อความทั้งหมดแล้วเข้าใจว่าจำเลยด้อยค่าพระมหากษัตริย์ไทย แต่ไม่อาจทราบได้ว่าเป็นกษัตริย์พระองค์ใด ส่วนในแง่ของบริบทนั้น เข้าใจว่าจำเลยพูดถึงประเทศไทย พูดถึงสถาบันกษัตริย์ไทย แต่จะสื่อความหมายอย่างไรนั้น ไม่อาจทราบได้

อภินันท์ตอบทนายจำเลยถามค้านโดยยอมรับว่า เอกสารที่พสิษฐ์จัดทำขึ้น ไม่มีการระบุวันที่ที่ชัดเจน ทำให้เขาไม่ทราบว่าจำเลยได้โพสต์หรือแชร์ข้อความนี้ไว้เมื่อใด รวมทั้งระบุด้วยว่าการอ่านข้อความที่จำเลยโพสต์นั้นต้องอาศัยการตีความ ซึ่งตนเองไม่ขอออกความเห็น

- พยานโจทก์ปากที่ 6 กิตติศักดิ์ กังวานโยธากุล รองนายกเทศมนตรีเมืองสุไหงโก-ลก เบิกความว่า เกี่ยวข้องกับคดี เพราะทางตำรวจ สภ.สุไหงโก-ลก ต้องการความเห็นเกี่ยวกับ “คดีหมิ่นเบื้องสูง” ที่หลากหลาย จึงประสานมาขอความร่วมมือให้มาเป็นพยานในคดี

กิตติศักดิ์เบิกความว่า หลังจากอ่านข้อความตามฟ้องแล้ว เขามีความเห็นว่าเป็นการหมิ่นประมาทพระมหากษัตริย์ไทย หากแต่เมื่อให้ระบุชี้ชัดว่าเป็นกษัตริย์พระองค์ใด กิตติศักดิ์ก็ลังเลในคำตอบระหว่างรัชกาลที่ 9 และ 10

ทนายจำเลยพยายามถามค้านว่า ในฐานะนักการเมืองท้องถิ่น เฟซบุ๊กของกิตติศักดิ์เป็นลักษณะแฟนเพจสาธารณะที่มีผู้ดูแล หรือที่เรียกว่าแอดมินใช่หรือไม่ แต่คำถามดังกล่าวถูกศาลติง เนื่องจากสร้างความไม่เข้าใจให้แก่พยาน ก่อนที่ทนายจำเลยจะเปลี่ยนคำถามใหม่ แล้วได้คำตอบว่ากิตติศักดิ์เป็นผู้ดูแลเฟซบุ๊กของตนเองแต่เพียงผู้เดียว

อย่างไรก็ตาม กิตติศักดิ์ยอมรับว่าเอกสารของพสิษฐ์ทำขึ้นด้วยวิธีการแคปภาพหน้าจอและไม่มีการระบุวันที่ที่ชัดเจน ทำให้ไม่ทราบว่าแต่ละข้อความคือเหตุการณ์ใด ที่ใด และวันเวลาใด ทั้งยังยอมรับด้วยว่าในทุกข้อความไม่มีภาพหรือชื่อของบุคคลใดๆ ปรากฏอยู่ นอกจากนี้แล้ว ยังระบุด้วยว่าหากอ่านข้อความจากเฟซบุ๊กของจำเลยแยกกัน ก็อาจทำให้มีความเข้าใจอีกอย่างหนึ่งก็เป็นได้

- พยานโจทก์ปากที่ 7 กีรติกานต์ บุญฤทธิ์ อาจารย์สาขาวิชาภาษาไทย มหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร์ เบิกความว่า พยานได้รับการติดต่อประสานจากพนักงานสอบสวน สภ.สุไหงโก-ลก ให้มาเป็นพยาน ผ่านการส่งหนังสือเชิญไปยังต้นสังกัด ก่อนที่ทางตำรวจจะเข้าไปหาถึงที่ทำงาน พร้อมนำเอกสารที่เป็นข้อความจากเฟซบุ๊กในคดีไปให้ดูด้วย โดยทางตำรวจไม่ได้แจ้งว่าใครเป็นจำเลยในคดีนี้

กีรติกานต์เบิกความว่า สำหรับข้อความว่า “จะเป็นกษัตริย์ไปทำไม เป็นคนธรรมดายังเป็นไม่ได้” พยานตีความตามหลักภาษาไทยได้ว่า กษัตริย์หมายถึงผู้ปกครอง นักรบ และพยานได้วิเคราะห์ว่า คน หมายถึงมนุษย์ ซึ่งตามพจนานุกรมมีความหมายว่า เป็นสัตว์ที่มีความคิด มีเหตุผล และเมื่ออ่านข้อความแล้ว ก็ตีความได้ว่า จะเป็นผู้ปกครองไปทำไม หากยังมีความคิดหรือเหตุผลไม่ได้เลย พยานมีความเห็นว่าอ่านแล้วรู้สึกว่าเป็นคำถามที่สะกิดให้คิดต่อ และตีความได้ว่าหมายถึงการเป็นผู้บกพร่องในหน้าที่

ส่วนข้อความว่า “วอร์มปากรอแล้วเนี่ย” พยานไม่ได้เห็นข้อความนี้ในวันที่ตำรวจไปหาที่ทำงาน และพยานเบิกความว่า หมายถึงการเตรียมพร้อม หรือการรอที่จะตอบโต้ ส่วนจะเป็นการรออะไรนั้น พยานตอบว่าน่าจะเกี่ยวข้องกับข้อความก่อนหน้า

พยานเบิกความว่าสำหรับข้อความที่จำเลยเขียนกำกับไว้ในการแชร์โพสต์จากเพจธนวัฒน์ วงค์ไชย ที่ว่า “แน่จริงยกเลิกม.112 #แล้วจะเล่าให้ฟัง” นั้นพยานมองว่าข้อความที่อยู่ในต้นโพสต์แสดงความหดหู่ ส่วนประโยคของจำเลยแสดงความท้าทายว่า ให้ยกเลิก 112 ก่อนแล้วมีเรื่องจะเล่าให้ฟัง

เมื่อพนักงานอัยการให้พยานดูคำให้การของตนในชั้นสอบสวน ว่าเป็นเรื่องของการ์ดที่โดนยิง พยานก็เบิกความว่า ข้อความยกเลิก 112 เกี่ยวเนื่องกับเหตุการณ์การชุมนุม หรือการจับกุม โดยพยานไม่ทราบว่าเป็นเหตุการณ์ใด เกิดขึ้นเมื่อใด และจากข้อความถือเป็นการบอกเล่า แจ้งให้ทราบโดยทั่วไป

ในข้อความที่ “กระสุนพระราชทานเข้า 1” พยานเบิกความว่า คำว่า พระราชทาน มีนัยตามหลักภาษาไทยว่าเป็นคำราชาศัพท์ โดยคำนี้จะใช้ได้ 2 ลำดับ คือ กษัตริย์และราชินี แต่ในบริบทปัจจุบันสามารถใช้กับสมเด็จพระเทพฯ ด้วยก็ได้ ซึ่งเมื่ออ่านข้อความแล้วเข้าใจว่าหมายถึงทั้ง 3 พะองค์ แต่หากตอบตามสามัญสำนึกก็จะเหลือเพียงองค์เดียว คือรัชกาลที่ 10

พยานเบิกความว่า จากทั้ง 4 ข้อความ พยานตีความได้ว่าหมายถึงพระมหากษัตริย์ คือรัชกาลที่ 10 เพราะดูจากบริบททางการเมืองในปัจจุบันที่รัชกาลที่ 10 กำลังครองราชย์อยู่

ในการตอบคำถามค้านของทนายจำเลย พยานเบิกความว่า หลักการตีความในวิชาภาษาไทยจะต้องประกอบด้วย ความเข้าใจในถ้อยคำ และบริบทของข้อความ ซึ่งหมายถึงวันและเวลาที่ข้อความถูกสร้างขึ้น รวมถึงเจตนาของผู้สื่อสาร พยานยอมรับว่า เอกสารตามฟ้องทำขึ้นด้วยวิธีการแคปภาพหน้าจอ และข้อความที่ 1 ถึง 3 ไม่ได้มีการระบุวัน-เวลาที่ชัดเจนว่าโพสต์เมื่อไหร่

พยานยอมรับว่า เมื่อดูข้อความที่ถูกวางรวมเข้าไว้ด้วยกันทั้งหมดแล้ว ทำให้เกิดความเข้าใจเดียวกัน และเข้าใจว่าเป็นไปในบริบทเดียวกัน แต่ขณะเดียวกัน หากอ่านแต่ละข้อความในวันเวลาที่แตกต่างกัน ก็จะทำให้มีความเข้าใจที่ต่างออกไปได้ แต่กระนั้น พยานยืนยันว่าความหมายหรือการสื่อถึงใครยังคงเดิม เพราะข้อความทั้งหมดเป็นเรื่องซ้ำๆ กัน ในส่วนนี้ศาลได้บันทึกว่า การอ่านข้อความในวันเวลาที่ต่างกัน ทำให้เกิดความเข้าใจที่ต่างกันออกไปเพียงเล็กน้อย

ทนายจำเลยถามว่าข้อความว่า “จะเป็นกษัตริย์ไปทำไม เป็นคนธรรมดายังเป็นไม่ได้” เป็นการแสดงความคิดเห็นหรือการตั้งคำถาม พยานเบิกความว่าเนื่องจากไม่ทราบข้อความในต้นโพสต์ ทำให้ไม่อาจตีความได้ โดยยอมรับว่าการจะตีความได้นั้นจำเป็นต้องทราบข้อความในต้นโพสต์ด้วย

เช่นเดียวกับข้อความที่จำเลยเขียนกำกับไว้ในการแชร์โพสต์จากเพจธนวัฒน์ วงค์ไชย ซึ่งพยานก็เบิกความยอมรับว่าข้อความต้นโพสต์ไม่ครบถ้วนทำให้ตีความไม่ได้ ถ้าจะตีความได้ ก็ทำได้เพียงแค่ข้อความของจำเลยว่า ถ้ายกเลิก 112 ก็คือจะมีเรื่องเล่าให้ฟัง เช่นเดียวกันการแชร์โพสต์จากเพจสมศักดิ์ เจียมธีรสกุล ที่พยานเบิกความว่า ไม่ทราบข้อความต้นโพสต์

ทั้งนี้ พยานทราบว่ามีการรณรงค์ยกเลิกมาตรา 112 และยอมรับว่าประชาชนทั่วไปสามารถเข้าชื่อกันเพื่อยกเลิกข้อกฎหมายได้

อย่างไรก็ตาม กีรติกานต์ยืนยันว่าทั้ง 4 ข้อความ เป็นข้อความที่ต้องมีการตีความประกอบการอ่าน และไม่ถือว่าข้อความทั้งหมดเป็นการยืนยันข้อเท็จจริง การตีความนั้นจะต้องเกิดจากการเข้าใจพื้นฐานของบุคคลนั้นๆ ที่สร้างข้อความขึ้น เว้นแต่ว่าจะเป็นข้อความธรรมดาสามัญทั่วไป

++พนักงานสอบสวนรับผู้กล่าวหาแคปภาพหน้าจอมาให้เอง ไม่ได้เข้าตรวจสอบเฟซบุ๊ก ไม่ทราบใครโพสต์

พยานโจทก์ปากที่ 8 พ.ต.ท.นที จันทร์แสงศรี พนักงานสอบสวนในคดีนี้ เบิกความถึงวิธีการสอบสวนที่มีการเชิญพยานโจทก์จากหลายสาขาวิชาชีพว่า เป็นข้อกำหนดของคณะพนักงานสืบสวนสอบสวนที่มีมติว่า จะเชิญพยานจากที่ต่างๆ มาสอบสวน เช่น นักวิชาการ (ในคดีนี้คือนักวิชาการด้านภาษาไทย) นักการเมืองท้องถิ่น บุคคลทั่วไป และข้าราชการฝ่ายปกครอง รวมถึงทนายความ ซึ่งกระบวนเช่นนี้จะใช้กับทุกคดี 112 ที่ส่งฟ้องในพื้นที่จังหวัดนราธิวาส โดยเหตุผลที่ต้องเชิญจากหลายภาคส่วน ก็เพื่อให้ได้ความคิดเห็นที่หลากหลาย

พยานเบิกความว่า จากข้อความทั้ง 4 โพสต์ในคดีนี้ อ่านแล้วเข้าใจได้ทันทีว่าเป็นการหมิ่นประมาทกษัตริย์ และเป็นการกระทำความผิดตาม พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ โดยพยานได้สอบสวนจำเลยในวันที่ 22 มิ.ย. 2564 โดยในวันนั้นจำเลยได้เดินทางมารับทราบข้อกล่าวหาและให้ความร่วมมือแต่โดยดี จำเลยได้ให้การปฏิเสธว่าไม่ได้เป็นคนนำเข้าข้อความในเฟซบุ๊ก และระบุว่าบัญชีเฟซบุ๊กของจำเลยมีผู้เข้าใช้มากกว่าหนึ่งคน คือ แฟนหนุ่มที่ได้เลิกรากับจำเลยแล้ว และต่อมาจำเลยก็ได้เปลี่ยนรหัสเข้าใช้งานเฟซบุ๊กของตนเอง

ทั้งนี้ พ.ต.ท.นที เบิกความว่า คณะพนักงานสอบสวนเห็นควรสั่งฟ้องจำเลยในข้อหา 112 และ พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ ด้วยเหตุว่ามีภาพโปรไฟล์ ทะเบียนราษฎร และมีพยานบุคคล ประกอบกับมีข้อความที่เข้าข่ายตามมาตรา 112 และ พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ เพราะข้อความเหล่านั้นเป็นเท็จ

พยานยังเบิกความว่า นอกจากคดีนี้ พสิษฐ์ จันทร์หัวโทน ยังได้แจ้งความในข้อกล่าวหาตามมาตรา 112 อีกหลายคดี โดยแจ้งที่ สภ.สุไหงโก-ลก ทั้งหมด

ในการตอบคำถามค้านของทนายจำเลย พยานเบิกความว่าเฉพาะคดี 112 ที่แจ้งโดยพสิษฐ์ ที่ตนเองรับผิดชอบอยู่ มีประมาณ 10 คดี โดยพยานระบุว่า พสิษฐ์เป็นหนึ่งในสมาชิกกลุ่มเครือข่ายประชาชนปกป้องสถาบัน และมีหน้าที่รวบรวมข้อมูลที่อยู่ของจำเลยมาให้ตำรวจ

พยานยอมรับว่า พสิษฐ์ได้ทำเอกสารแจ้งความร้องทุกข์ขึ้นด้วยวิธีการแคปภาพหน้าจอมา ทำให้ไม่ปรากฏ URL นอกจากนี้แล้วพยานยังยอมรับด้วยว่า ตนเองในฐานะพนักงานสอบสวนไม่ได้เข้าไปตรวจสอบเฟซบุ๊กของจำเลย แล้วยังได้เบิกความต่อด้วยว่า ตนไม่ทราบว่าข้อความทั้งหมดนั้นถูกโพสต์โดยจำเลยจริงหรือไม่

ในส่วนของวันเวลาที่โพสต์ข้อความนั้น พยานยอมรับว่าไม่ได้ระบุไว้ในเอกสาร ทั้งยอมรับด้วยว่าไม่มีชื่อหรือภาพของบุคคลใดๆ ปรากฏอยู่ในโพสต์

จากการสอบสวน พยานพบว่าข้อความทั้งหมดต้องการการตีความ และสามารถตีความได้หลายทาง โดยแต่ละความหมายจะขึ้นอยู่กับความรู้และความเข้าใจของผู้ตีความ โดยพยานเองก็ไม่ได้ทำการสอบสวนพสิษฐ์ เกี่ยวกับข้อความต้นโพสต์ที่จำเลยได้แชร์มาทั้ง 2 โพสต์

ทั้งนี้ ศาลได้ถามพยานว่าเมื่อตอนแจ้งความ พสิษฐ์ได้ระบุหรือไม่ว่า เขาพบเห็นข้อความทั้งหมดในวันเดียวกัน แล้วเหตุใดตำรวจจึงมีความเห็นสั่งฟ้องเป็น 2 กรรม ซึ่งพยานก็เบิกความต่อศาลว่านับ 1 ข้อความ เป็น 1 กรรม แต่ถึงอย่างนั้น พยานก็ยืนยันว่าจำเลยให้ความร่วมมือในการดำเนินคดีเป็นอย่างดี แต่ก็ยอมรับด้วยว่าเมื่อตอนสอบคำให้การจำเลย ตนเองไม่ได้ถามว่า จำเลยประกอบอาชีพอะไร

(อ้างอิง: คำให้การพยานโจทก์ ศาลจังหวัดนราธิวาส คดีหมายเลขดำที่ อ.855/2564 ลงวันที่ 11 พ.ค. 2565 และ https://tlhr2014.com/archives/46715)

ทนายจำเลยนำพยานจำเลยขึ้นเบิกความจำนวน 1 ปาก คือ ยิ่งชีพ อัชฌานนท์ จากโครงการอินเทอร์เน็ตเพื่อกฎหมายประชาชน (iLaw) เบิกความในฐานะผู้เชี่ยวชาญเรื่องการยืนยันตัวตนทางอิเล็กทรอนิกส์ โดยเป็นผู้ร่วมทำวิจัยว่าด้วยเรื่องผลกระทบของการบังคับใช้ พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ ซึ่งตีพิมพ์เมื่อปี พ.ศ. 2555 และยังเคยจัดอบรมความรู้ว่าด้วยการพิสูจน์ตัวตนทางอิเล็กทรอนิกส์ให้กับทนายความและนักกฎหมาย

โดยภาพรวม ยิ่งชีพเบิกความชี้ให้เห็นว่า การรวบรวมพยานหลักฐานของฝ่ายโจทก์ในคดีเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์เพื่อพิสูจน์ความผิดของจำเลย จำต้องทำให้ศาลสิ้นสงสัย โดยหลักการของการยืนยันตัวตนฯ ประกอบด้วยหลักฐานอย่างน้อย 4 ประการ ได้แก่

1. หลักฐานว่ามีข้อความอยู่บนโลกอินเทอร์เน็ตที่เชื่อถือได้

2. วิธีการจับภาพหน้าจอเป็นวิธีการที่มีปัญหา เพราะไฟล์ที่ได้นั้นเป็นไฟล์ภาพ และไฟล์ดังกล่าวสามารถแก้ไขเพิ่มเติมได้

3. หมายเลข IP Address ของผู้โพสต์ข้อความ โดยเจ้าหน้าที่ตำรวจมีอำนาจตาม พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ มาตรา 18 ในการขอหมายเลข IP Address ซึ่งเมื่อได้หมายเลขมา จึงจะสามารถดำเนินการตรวจสอบตัวตนได้

4. เจ้าหน้าที่สามารถตรวจสอบประวัติการเข้าใช้งานเว็บไซต์ การล็อกอิน หรือการโพสต์ ซึ่งการกระทำแต่ละอย่างจะทิ้งร่องรอยไว้อยู่ภายในคอมพิวเตอร์แม้ว่าจะลบไปแล้ว แต่ก็ยังสามารถตรวจสอบได้

จากนั้นทนายจำเลยให้พยานดูเอกสารที่พสิษฐ์จัดทำขึ้น พยานให้ความเห็นว่าเอกสารดังกล่าวเป็นการแคปภาพหน้าจอที่ผ่านการตัดแต่งมาแล้ว ดังจะสังเกตได้จาก

1. ภาพถ่ายหน้าจอปกติจะต้องมีสัญญาณอินเทอร์เน็ต เวลา วันที่ และปริมาณแบตเตอรี่ปรากฏอยู่ที่ด้านบนของภาพ แต่ในเอกสารไม่มีสิ่งเหล่านี้

2. ขนาดของภาพควรที่จะต้องเป็นภาพที่มีขนาดและมาตราส่วนเท่ากันทุกภาพ แต่ในเอกสารจะเห็นได้ว่าภาพมีอัตราส่วนที่ไม่เท่ากัน แสดงให้เห็นว่ามีการตัดต่อภาพไปแล้วบางส่วน

3. ภาพจากการจับภาพหน้าจอจะไม่มีกรอบ แต่ภาพที่ปรากฏในเอกสารนั้นมีกรอบ แสดงว่ามีการทำอะไรบางอย่างกับภาพมาก่อนหน้านี้แล้ว

ทั้งนี้ พยานยังยืนยันด้วยว่าการตัดต่อภาพนั้นทำได้โดยง่าย เพียงแค่ใช้โปรแกรมธรรมดาก็สามารถตัดต่อได้

ในระหว่างที่มีการถามค้าน พนักงานอัยการพยายามถามว่าพยานไม่ได้เป็นผู้ที่เข้าเรียนเกี่ยวกับเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์ หรือวิทยาศาสตร์คอมพิวเตอร์ โดยมีเอกสารทางวิชาการ หรือใบรับรองจากสถานศึกษาใดๆ

หากแต่ในการตอบคำถามติงของทนายจำเลย พยานได้เบิกความว่าตนเองไม่เคยเข้าเรียนเกี่ยวกับเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์หรือวิทยาศาสตร์คอมพิวเตอร์ในสถาบันการศึกษา แต่ก็มีข้อเท็จจริงว่าได้รับการอบรมโดยบุคคลที่สำเร็จการศึกษาในด้านดังกล่าวโดยตรง ประกอบกับมีประสบการณ์จากการทำงานที่ทำให้สรุปได้ว่าพยานมีความเชี่ยวชาญในด้านนี้

นอกจากนี้ยังระบุเพิ่มเติมด้วยว่า ในการพิสูจน์ความผิดของจำเลยนั้นจำเป็นอย่างยิ่งที่พยานหลักฐานของโจทก์ต้องสามารถทำให้ศาลสิ้นสงสัยได้
.
การสืบพยานสิ้นสุดลงเมื่อเวลาประมาณ 11.50 น. ทนายจำเลยขอส่งคำแถลงปิดคดีภายในระยะเวลา 30 วัน ซึ่งศาลอนุญาต พร้อมกับกำหนดนัดฟังคำพิพากษาในวันที่ 2 ส.ค. 2565 เวลา 09.00 น.

(อ้างอิง: คำให้การพยานจำเลย ศาลจังหวัดนราธิวาส คดีหมายเลขดำที่ อ.855/2564 ลงวันที่ 12 พ.ค. 2565 และ https://tlhr2014.com/archives/46715)

ศาลจังหวัดนราธิวาสอ่านคำพิพากษาเห็นว่าจำเลยมีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 และ พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ มาตรา 14(3) จำคุกกระทงละ 3 ปี รวม 2 กระทง จำคุก 6 ปี โดยไม่รอลงอาญา

คำพิพากษามีเนื้อหาโดยสรุปว่า แม้ผลการตรวจสอบจะไม่ปรากฏว่าใครเป็นผู้ใช้เฟซบุ๊ก แต่โจทก์มีพสิษฐ์ จันทร์หัวโทน มาเบิกความถึงเหตุการณ์ที่รู้เห็นมาเป็นลำดับขั้นตอน ประกอบกับคำให้การของจำเลยในชั้นสอบสวน ที่ให้การว่าจำเลยเปิดบัญชีเฟซบุ๊กโดยมีบุคคลอื่น คือแฟนของจำเลยเข้าไปใช้ได้ หากแต่เมื่อเดือน ธ.ค. 2563 ทั้งคู่ได้เลิกกันและได้มีการเปลี่ยนรหัสเฟซบุ๊ก ศาลจึงเห็นว่าจำเลยเป็นคนใช้เฟซบุ๊กโพสต์ข้อความตามฟ้องดังกล่าว

ดังนั้นเมื่อพิจารณาข้อความตามฟ้อง ประกอบกับสถานการณ์การเมืองที่มีการชุมนุมให้มีการปฏิรูปสถาบันพระมหากษัตริย์ ย่อมทำให้เข้าใจได้ว่า ข้อความทั้งหมดของจำเลยหมายถึงพระมหากษัตริย์องค์ปัจจุบัน ข้อความมีลักษณะเจตนามุ่งหมายให้คนอ่านข้อความเกลียดชังต่อพระมหากษัตริย์ แบ่งแยกเป็นฝักฝ่าย ส่งผลกระทบต่อความมั่นคง ศาลจึงเห็นว่าจำเลยมีความผิดตามที่ถูกกล่าวหา

หลังศาลอ่านคำพิพากษา กัลยาถูกเจ้าหน้าที่นำตัวไปควบคุมไว้ที่ห้องขังของศาล ขณะเดียวกันทนายความได้ยื่นขอประกันตัวในชั้นอุทธรณ์

ต่อมาเวลา 11.15 น. โดยประมาณ ศาลมีคำสั่งอนุญาตให้ประกันตัว โดยไม่ได้กำหนดเงื่อนไขเพิ่มเติม นอกจากต้องวางหลักทรัพย์เพิ่มเติมอีก 50,000 บาท จากเดิมที่วางไว้ 150,000 บาท รวมเป็นวางหลักทรัพย์ในการประกันตัว 200,000 บาท ซึ่งเป็นหลักทรัพย์จากกองทุนราษฎรประสงค์

(อ้างอิง: คำพิพากษา ศาลจังหวัดนราธิวาส คดีหมายเลขดำที่ อ.855/2564 คดีหมายเลขแดงที่ อ.853/2565 ลงวันที่ 2 ส.ค. 2565 และ https://tlhr2014.com/archives/46764)

กัลยาได้ยื่นอุทธรณ์เพื่อโต้แย้งคำพิพากษาของศาลชั้นต้น มีเนื้อหาโดยสรุปว่า

1. ความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 นั้นเป็น ความผิดที่เกิดขึ้นในช่วงที่ประเทศมีความขัดแย้งทางการเมืองสูง ประชาชนที่อ้างว่ามีจงรักภักดีได้มีการนํามาเป็นเครื่องมือในการกลั่นแกล้งประชาชนที่เห็นต่างทางการเมือง ผู้กล่าวหาในคดีนี้ ซึ่งได้กระทำในนามกลุ่มประชาชนปกป้องสถาบัน (คปส.) จึงเป็นพยานที่มีอคติและเป็นปฏิปักษ์กับประชาชนอีกฝ่ายที่เห็นต่างทางการเมือง

ในการพิจารณาพิพากษาคดี ศาลจึงจําต้องพิจารณาคดีโดยใช้ดุลพินิจอย่างละเอียดรอบคอบ และการจะลงโทษจําเลยนั้นต้องมีพยานหลักฐานที่แน่นหนา มั่นคง ชัดเจน ได้รับการพิสูจน์อย่างสิ้นสงสัยว่า จําเลยเป็นผู้กระทําผิดจริงหรือไม่ มิฉะนั้น ผลกระทบจะก่อให้เกิดความสุ่มเสี่ยง และอาจส่งผลตรงกันข้ามเป็นการบั่นทอนความเคารพศรัทธาต่อสถาบันพระมหากษัตริย์ ตลอดถึงระบบยุติธรรมทางอาญาและหลักนิติรัฐได้

2. คดีนี้ ผู้กล่าวหาได้ใช้วิธีการถ่ายรูปจากหน้าจอโทรศัพท์มือถือ หรือแคปข้อความ และนํามาใส่ในโปรแกรมไมโครซอฟท์เวิร์ด โดยนําข้อความและภาพของคนละวันเวลา คนละเหตุการณ์ มาจัดวางเรียงกันประกอบกันและสั่งพิมพ์ออกมา โดยไม่ได้สั่งพิมพ์โดยตรงมาจากเฟซบุ๊ก ทำให้ไม่ปรากฏ URL แหล่งที่มาของภาพและข้อความ เป็นพยานหลักฐานอิเล็กทรอนิกส์ที่ไม่น่าเชื่อถือ อาจถูกตัดต่อเปลี่ยนแปลงแก้ไขได้

ทั้งโพสต์ข้อความที่ผู้กล่าวหาอ้างว่ามีการแชร์มาจากโพสต์ของธนวัฒน์ วงค์ไชย โดยได้ตรวจพบและแคปหน้าจอมาเมื่อวันที่ 28 ม.ค. 2564 นั้น เป็นข้อความเกี่ยวกับการชุมนุมเมื่อวันที่ 13 ก.พ. 2564 แสดงให้เห็นว่าการแคปหน้าจอและข้อความของผู้กล่าวหามีข้อพิรุธน่าสงสัยเกี่ยวกับวันเวลาที่พบเห็น และมีผู้กล่าวหาเป็นพยานโจทก์ปากเดียวที่อ้างว่าพบเห็นข้อความดังกล่าว โดยพนักงานสอบสวนก็รับว่า ไม่ได้เข้าไปตรวจสอบในบัญชีเฟซบุ๊กดังกล่าวว่ามีข้อความจริงหรือไม่ พยานหลักฐานดังกล่าวจึงไม่มีน้ำหนักให้รับฟังได้

ทั้งโพสต์แคปชั่นการแชร์ดังกล่าวเกี่ยวกับเรื่องมาตรา 112 ซึ่งประชาชนทั่วไปมีสิทธิจะเรียกร้องให้ยกเลิกกฎหมายได้ หากศาลนำประเด็นการรณรงค์ยกเลิกมาตรา 112 ไปประกอบว่าจำเลยมีความผิดตามมาตรา 112 จะส่งผลประหลาดในทางกฎหมายได้

ส่วนภาพที่มีข้อความว่า “จะเป็นกษัตริย์ไปทำไม…” เป็นข้อความแสดงความคิดเห็น ไม่ใช่ข้อความต้นโพสต์ โดยไม่ทราบว่าต้นโพสต์เป็นเรื่องอะไร และมีลักษณะเป็นการตัดต่อข้อความบางส่วนออก และตัดเอาบางส่วนของข้อความคอมเมนต์มาประกอบกัน โดยที่คำว่า “ตอบกลับ” และ “ถูกใจ” ในฟังก์ชั่นของเฟซบุ๊ก ไม่ได้อยู่ในบรรทัดเดียวกัน ตามลักษณะปกติของแพลตฟอร์ม พยานหลักฐานดังกล่าวจึงไม่น่าเชื่อถือและเป็นที่น่าสงสัย

พยานหลักฐานที่ผู้กล่าวหาจัดทำมา ยังมีลักษณะเป็นการนำข้อความซึ่งมีบริบทเหตุการณ์ วันเวลาแตกต่างกัน แต่นำมาวางประกอบกัน เพื่อมุ่งให้อ่านข้อความทั้งหมดในคราวเดียว แล้วเกิดความเห็นสื่อความหมายไปในทิศทางเดียวกัน เมื่อภาพและข้อความแต่ละโพสต์ไม่ระบุวันเวลาชัดเจน ศาลไม่อาจนำมาวินิจฉัยความหมายแต่ละข้อความว่า เป็นเหตุการณ์วันเวลาและสื่อความหมายในบริบทเดียวกันได้

ขณะที่ข้อความที่มาจากการแชร์โพสต์ของสมศักดิ์ เจียมธีรสกุล ก็ไม่ปรากฏชัดเจนว่า เกี่ยวกับเหตุการณ์ใด ไม่ปรากฏชื่อบุคคลใด ๆ ไม่ปรากฏภาพบุคคลใด เป็นข้อความที่ต้องตีความ ไม่ยืนยันข้อเท็จจริง การตีความขึ้นอยู่กับทัศนคติความเชื่อของแต่ละคนซึ่งอาจแตกต่างกัน การที่ศาลชั้นต้นนำภาพและข้อความมาเชื่อมโยง และตีความเพื่อให้หมายถึงรัชกาลที่ 10 จึงขัดต่อพยานหลักฐานที่ปรากฏ ทั้งองค์ประกอบความผิด ดูหมิ่น หมิ่นประมาทนั้น การใส่ความจะต้องระบุตัวบุคคลแน่นอนว่าเป็นใครหรือต้องได้ความหมายถึงบุคคลหนึ่งบุคคลใดโดยเฉพาะ ข้อความที่ต้องอาศัยการตีความจึงไม่เข้าองค์ประกอบความผิด

เมื่อมีความสงสัยตามสมควรว่าจําเลยได้กระทําความผิดหรือไม่ ให้ยกประโยชน์แห่งความสงสัยนั้นให้จําเลย โจทก์จึงมีภาระการพิสูจน์ว่ามีการกระทําความผิดเกิดขึ้นจริงและจําเลยเป็นผู้กระทําความผิดนั้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งปัจจุบันมาตรา 112 ถูก นํามาใช้เป็นเครื่องมือให้เกิดความขัดแย้งทางสังคมและส่งผลกระทบความสัมพันธ์ระหว่างสถาบันพระมหากษัตริย์กับประชาชน ศาลอุทธรณ์จึงมีความจําเป็นที่ต้องพินิจพิเคราะห์พยานหลักฐานทั้งปวงอย่างถี่ถ้วนยิ่งกว่าเพื่อวางมาตรฐานความยุติธรรมไม่ให้ครหาได้

(อ้างอิง: อุทธรณ์ของจำเลย ศาลจังหวัดนราธิวาส คดีหมายเลขดำที่ อ.855/2564 คดีหมายเลขแดงที่ อ.853/2565 ลงวันที่ 30 ม.ค. 2566 และ https://tlhr2014.com/archives/60721)

กัลยาเดินทางไปที่จังหวัดนราธิวาสตามที่ศาลจังหวัดนราธิวาสกำหนดนัดฟังคำพิพากษาของศาลอุทธรณ์ภาค 9 แต่ศาลได้แจ้งเลื่อนนัดออกไป เนื่องจากศาลอุทธรณ์ภาค 9 ยังอยู่ระหว่างจัดทำคำพิพากษา โดยนัดฟังคำพิพากษาครั้งใหม่ในวันที่ 20 ต.ค. 2566

กัลยาเดินทางไปฟังคำพิพากษาอีกครั้ง ศาลจังหวัดนราธิวาสได้อ่านคำพิพากษาของศาลอุทธรณ์ภาค 9 มีใจความโดยสรุปเห็นว่า ข้อความตามที่โจทก์ฟ้อง พยานโจทก์ต่างเบิกความทำนองเดียวกันว่า เมื่ออ่านแล้วเห็นว่าเป็นการใส่ความโดยประการที่น่าจะทำให้รัชกาลที่ 10 ได้รับความเสียหาย

พนักงานสอบสวนเบิกความว่า ภายหลังได้รับคำร้องทุกข์ ได้ขอตรวจสอบหาบุคคลผู้ใช้งานเฟซบุ๊กดังกล่าวจากส่วนราชการที่เกี่ยวข้อง แล้วได้รับแจ้งว่าไม่พบ เนื่องจากผู้ใช้งานอาจลบข้อมูลหรือผู้ให้บริการปิดบัญชีไม่ให้ใช้งาน จึงสืบสวนจากรูปภาพเจ้าของบัญชีเฟซบุ๊กและข้อมูลทะเบียนราษฎร แล้วได้อดีตคนรักของจำเลยมาให้การว่า ในขณะที่จำเลยโพสต์ข้อความทั้งคู่ได้เลิกกันแล้ว และอดีตคนรักไม่สามารถเข้าถึงเฟซบุ๊กของจำเลยได้ เนื่องจากมีการเปลี่ยนแปลงรหัสผ่านไปแล้ว

แม้จำเลยจะเบิกความว่า ตนเองไม่ได้เป็นผู้โพสต์ข้อความตามฟ้อง แต่มีข้อเท็จจริงปรากฏว่าจำเลยได้รับในชั้นสอบสวนว่าเป็นเจ้าของบัญชีเฟซบุ๊ก แต่ไม่ได้เป็นผู้โพสต์ข้อความ แต่การโพสต์ข้อความเกิดในช่วงเวลาที่จำเลยเป็นผู้ใช้เฟซบุ๊กของตนได้เพียงลำพัง พยานหลักฐานที่โจทก์นำสืบจึงรับฟังได้ว่า จำเลยกระทำผิดตามคำพิพากษาของศาลชั้นต้น กรณีไม่ต้องวินิจฉัยอุทธรณ์ข้ออื่นของจำเลยอีกต่อไป เพราะเป็นสิ่งที่ไม่ทำให้ผลแห่งคดีเปลี่ยนแปลง จึงไม่เป็นสาระแก่คดีอันควรได้รับการวินิจฉัย พิพากษายืนตามศาลชั้นต้น

ภายหลังฟังคำพิพากษา ทนายความได้เข้ายื่นคำร้องขอประกันตัว โดยวางหลักทรัพย์ประกันเป็นจำนวนเงิน 500,000 บาท แต่ศาลจังหวัดนราธิวาสได้มีคำสั่งส่งคำร้องขอประกันตัวให้ศาลฎีกาเป็นผู้พิจารณา ทำให้ในวันนี้กัลยาจะต้องเข้าไปถูกควบคุมตัวอยู่ในเรือนจำจังหวัดนราธิวาส เพื่อรอฟังคำสั่งประกันตัวต่อไป

คดีของกัลยานับเป็นคดี 112 คดีที่ 2 ซึ่งมีพสิษฐ์ จันทร์หัวโทน เป็นผู้แจ้งความไว้ และมีคำพิพากษาในระดับศาลอุทธรณ์ออกมา โดยก่อนหน้านี้มีคดีของอุดม ซึ่งศาลอุทธรณ์ภาค 9 ก็ได้มีคำพิพากษายืนจำคุก 4 ปี โดยศาลฎีกามีคำสั่งไม่ให้ประกันตัวสู้คดีในชั้นฎีกา ทำให้ในตอนนี้ เขาถูกคุมขังอยู่ที่เรือนจำจังหวัดนราธิวาสเช่นเดียวกัน

(อ้างอิง: คำพิพากษา ศาลอุทธรณ์ภาค 9 คดีหมายเลขดำที่ อ.855/2564 คดีหมายเลขแดงที่ อ.853/2565 ลงวันที่ 17 ส.ค. 2566 และ https://tlhr2014.com/archives/60779)

ศาลฎีกามีคำสั่งไม่อนุญาตให้ประกันกัลยาระหว่างฎีกา ระบุว่า “พิเคราะห์พฤติการณ์แห่งคดี ประกอบกับศาลอุทธรณ์ภาค 9 พิพากษายืนตามศาลชั้นต้น ให้ลงโทษจำคุกจำเลยมีกำหนด 6 ปี หากปล่อยชั่วคราว มีเหตุอันควรเชื่อได้ว่าจำเลยอาจจะหลบหนี จึงไม่อนุญาตให้ปล่อยจำเลยชั่วคราวในระหว่างฎีกา ให้ยกคำร้อง”

(อ้างอิง: คำสั่ง ศาลฎีกา ลงวันที่ 22 ต.ค. 2566 และ https://tlhr2014.com/archives/60779)

ทนายความยื่นประกันกัลยาระหว่างฎีกาเป็นครั้งที่ 2 โดยวางหลักประกันเป็นเงินสด 500,000 บาท พร้อมทั้งระบุเหตุผลสำคัญเกี่ยวกับสุขภาพของจำเลย ซึ่งป่วยเป็นโรคลิ่มเลือดอุดตันบริเวณขา จำเป็นต้องกินยาสลายลิ่มเลือดและติดตามอาการอย่างต่อเนื่อง เพราะหากอาการกำเริบจะทำให้เกิดอาการชาบริเวณแขนและขาอย่างรุนแรง และทำให้จำเลยไม่สามารถเคลื่อนไหวตัวได้ การขังจำเลยไว้ย่อมส่งผลกระทบต่อสุขภาพและชีวิตของจำเลย

นอกจากนี้ พฤติการณ์ของจำเลยในคดีนี้ไม่ปรากฏเหตุที่ศาลจะไม่อนุญาตปล่อยชั่วคราวตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 108/1 และรัฐธรรมนูญ 2560 มาตรา 29

ต่อมา ศาลจังหวัดนราธิวาสมีคำสั่งให้ส่งคำร้องขอประกันไปให้ศาลฎีกาเป็นผู้พิจารณา ก่อนที่ในวันที่ 2 พ.ย. 2566 ศาลฎีกามีคำสั่งไม่อนุญาตให้ประกันกัลยา ระบุว่า พิเคราะห์แล้วเห็นว่า เหตุที่อ้างตามคำร้องขอให้ปล่อยชั่วคราวระหว่างฎีกามิใช่เหตุเพียงพอที่จะเปลี่ยนแปลงคำสั่งเดิม และเหตุผลตามคำร้องที่อ้างอาการเจ็บป่วย จำเลยมีสิทธิได้รับการรักษาตามระเบียบของกรมราชทัณฑ์อยู่แล้ว จึงไม่อนุญาต ให้ยกคำร้อง

(อ้างอิง: คำร้องประกอบขอปล่อยชั่วคราวจำเลยระหว่างฎีกา ศาลจังหวัดนราธิวาส คดีหมายเลขดำที่ อ.855/2564 คดีหมายเลขแดงที่ อ.853/2565 ลงวันที่ 1 พ.ย. 2566 และคำสั่งศาลฎีกา ลงวันที่ 2 พ.ย. 2566)