คดี 112 “ภัคภิญญา” บรรณารักษ์ชาวกรุงเทพฯ ถูกแจ้งความไกลถึงนราธิวาส เหตุแชร์ 6 โพสต์เฟซบุ๊กหมิ่นกษัตริย์

ที่ สภ.สุไหงโก-ลก ภัคภิญญา (สงวนนามสกุล) อายุ 31 ปี บรรณารักษ์ห้องสมุดแห่งหนึ่งในกรุงเทพฯ เดินทางไปรับทราบข้อกล่าวหาตามหมายเรียกในข้อหา “หมิ่นประมาทกษัตริย์ฯ” ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 และข้อหาตาม พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ มาตรา 14 (3) โดยปรากฏชื่อ พสิษฐ์ จันทร์หัวโทน เป็นผู้กล่าวหาในคดีนี้

ว่าที่ พ.ต.ต.นที จันทร์แสงศรี สารวัตร (สอบสวน) สภ.สุไหงโก-ลก แจ้งข้อกล่าวหาแก่ภัคภิญญา โดยมีทนายความเข้าร่วม ระบุพฤติการณ์ในคดีว่า เมื่อวันที่ 11 เม.ย. 2564 เวลาประมาณ 22.30 น. พสิษฐ์ จันทร์หัวโทน พบผู้ใช้บัญชีเฟซบุ๊กรายหนึ่งได้แชร์ข้อความและเขียนข้อความประกอบในทํานองก้าวล่วงสถาบันกษัตริย์ จำนวน 6 โพสต์ ดังนี้

1. แชร์ข้อมูลจากผู้ใช้เฟซบุ๊กรายหนึ่งที่มีข้อความว่า “เพื่อคนๆ เดียวมา 7 ปี ยอมล้มทั้งกระบวนการนิติบัญญัติ ล้มกระบวนการยุติธรรม ล้มแม้กระทั่งหลักการสาธารณสุขพื้นฐานของประเทศ จนประเทศล้มเหลวขนาดนี้ นับมา 15 ปี ประเทศไทยมีอะไรดีขึ้นบ้าง นอกจากพอร์ทของเจ้าสัวใหญ่ 15 ตระกูล ถามผู้หลักผู้ใหญ่ที่ยังมีสติในบ้านเมืองนี้หน่อยเถอะ ยอมไปได้ไง”

โดยได้แชร์โพสต์ดังกล่าวพร้อมกับเขียนข้อความประกอบว่า “ฆ่าคนกว่า 60 ล้าน เพื่อคนๆ เดียว แปลว่าถ้าคนๆ เดียวตาย มันอาจจะดีขึ้นไหมนะ”

2. วันที่ 17 พ.ย. 2563 มีการแชร์ข้อมูลจากเพจเฟซบุ๊ก ‘เยาวชนปลดแอก-Free YOUTH’ ที่มีการลงข้อความว่า “ด่วน ตํารวจฉีดน้ำพยายามสลายการชุมนุมแล้วถึง 5 ครั้งใส่แนวหน้าของเราที่เข้าไปแสตนบายที่พื้นที่ก่อนมวลชนจะมาถึงและประกาศจะใช้กระสุนยาง”

โดยได้แชร์โพสต์ดังกล่าวพร้อมกับเขียนข้อความประกอบว่า “ถ้าใส่เสื้อเหลืองเมื่อเช้านี้เปิดให้เข้าได้เลยนะ พ่อเขาบอกว่ารักทุกคน เขาเป็นดินแดนแห่งการประนีประนอมอ่ะ สับปลับ”

3. วันที่ 24 พ.ย 2563 มีการแชร์ข้อมูลจากเพจเฟซบุ๊ก ‘KTUK-คนไทยยูเค’ ที่มีการลงข้อความเกี่ยวกับการเตรียมรับมือการชุมนุม #ม็อบ25พฤศจิกา เมื่อปี 2563 โดยได้แชร์โพสต์ดังกล่าวพร้อมกับเขียนข้อความประกอบว่า “มันไม่เหมือนเดิมอีกต่อไป”

4. วันที่ 31 ธ.ค. 2563 มีการแชร์ข้อมูลจากบัญชีเฟซบุ๊กรายหนึ่งที่มีข้อความว่า “ถ้าจะเก็บสนามหลวงไว้เผาศพอย่างเดียว กูก็ขอให้พวกมึงได้ใช้บ่อยละกัน” โดยได้แชร์โพสต์ดังกล่าวพร้อมกับเขียนข้อความประกอบว่า “รับสิ้นปีเลยนะ”

5. วันที่ 17 ม.ค. 2564 แชร์ข้อมูลจากบัญชีเฟซบุ๊ก ‘อานนท์ นําภา’ ที่มีข้อความว่า “อุ้มหายบ่อยๆ จะทําให้ในหลวงรัชกาลที่ 10 กลับเยอรมันลําบาก พวกทําไปกะเอาใจนายรับรู้ไว้ด้วย อย่าขยันแต่โง่” โดยไม่ได้พิมพ์ข้อความใดประกอบ

6. วันที่ 18 ม.ค. 2564 มีการแชร์ข้อมูลจากเพจ ‘ราษฎร’ ที่เขียนข้อความเกี่ยวกับการตั้งคำถามถึงการจัดสรรวัคซีนป้องกันโควิด-19 ของรัฐบาล และการผูกขาดให้บริษัทสยามไบโอไซเอนซ์ผลิตวัคซีนเพียงรายเดียวในประเทศไทย โดยไม่ได้พิมพ์ข้อความใดประกอบ

เมื่อเห็นและอ่านข้อความที่เฟซบุ๊กดังกล่าวนำมาลงในระบบคอมพิวเตอร์และเขียนข้อความต่อท้ายรวมกันแล้ว ทําให้เข้าใจว่าเป็นการดูหมิ่น หมิ่นประมาทพระมหากษัตริย์ เมื่อตรวจสอบพบว่าเจ้าของบัญชีเฟซบุ๊กดังกล่าวมีภัคภิญญาเป็นเจ้าของบัญชี จึงมาแจ้งความร้องทุกข์ให้ดําเนินคดีที่ สภ.สุไหงโก-ลก

ต่อมาพนักงานสอบสวนได้ส่งบัญชีเฟซบุ๊กดังกล่าวไปตรวจสอบยังกองบังคับการปราบปรามการกระทำความผิดเกี่ยวกับอาชญากรรมทางเทคโนโลยี (ปอท.) พบว่า บัญชีเฟซบุ๊กดังกล่าวยังเปิดใช้งานอยู่

พนักงานสอบสวนจึงได้แจ้งข้อกล่าวหาภัคภิญญาใน 2 ข้อหา ได้แก่ “หมิ่นประมาทกษัตริย์ฯ” ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 และนำเข้าสู่ระบบคอมพิวเตอร์ซึ่งข้อมูลคอมพิวเตอร์ใดๆ อันเป็นความผิดเกี่ยวกับความมั่นคง ตาม พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ มาตรา 14 (3)

ภัคภิญญาให้การปฏิเสธตลอดข้อกล่าวหา

เวลา 14.30 น. พนักงานสอบสวนได้ยื่นขอฝากขังภัคภิญญาผ่านวิดีโอคอนเฟอร์เรนซ์ต่อศาลจังหวัดนราธิวาส โดยอ้างเหตุผลว่า เป็นคดีที่อัตราโทษสูงและเกรงว่าผู้ต้องหาจะหลบหนี แม้ผู้ต้องหาจะเดินทางมาพบตามหมายเรียกก็ตาม จากนั้นทนายความจึงได้ยื่นคำร้องขอประกันภัคภิญญา ด้วยวงเงินประกันจำนวน 150,000 บาท จากกองทุนราษฎรประสงค์

16.00 น. ศาลจังหวัดนราธิวาสได้มีคำสั่งอนุญาตให้ปล่อยชั่วคราวภัคภิญญาตามคำร้อง โดยให้วางหลักประกันเป็นเงินสด 150,000 บาท

หลังได้รับการปล่อยตัวชั่วคราว ภัคภิญญาเปิดเผยว่า การเดินทางไปรับทราบข้อกล่าวหาในครั้งนี้ หมดค่าใช้จ่ายเกี่ยวกับที่พักและค่าเดินทาง รวมแล้วประมาณ 6,000 บาท เธอกล่าวว่า แม้จะเป็นจำนวนเงินที่ไม่มาก แต่ก็รู้สึกเสียดายที่ต้องควักออกมาจ่ายกับเรื่องที่ไม่เป็นเรื่องแบบนี้ อีกทั้งยังรู้สึกเสียดายเวลา 2 วันที่ต้องลางานมา โดยคิดว่าน่าจะเอาเวลานี้ไปใช้ให้เกิดประโยชน์ได้มากกว่านี้

“ไม่มีใครควรเจอกับเรื่องแบบนี้อีก เหมือนเขากลั่นแกล้งเรา กฎหมายข้อนี้มันมีช่องโหว่เยอะมากเลย มันเป็นกฎหมายที่ตีความได้กว้างมาก และมีช่องโหว่ไว้ใช้กลั่นแกล้ง”

นอกจากนี้เธอยังกังวลว่า หากผู้บังคับบัญชาที่เธอทำงานเป็นบรรณารักษ์อยู่ทราบเรื่องนี้ เธออาจจะถูกเรียกตัวไปตักเตือน หรือร้ายแรงที่สุดอาจมีคำสั่งให้เธอออกจากงานก็เป็นได้

ทั้งนี้ เจ้าหน้าที่ตำรวจยังระบุว่า พสิษฐ์ จันทร์หัวโทน ได้เป็นผู้มาแจ้งความร้องทุกข์ในข้อหาตามมาตรา 112 ต่อประชาชนอีกอย่างน้อย 20 ราย ที่สถานีตำรวจนี้ ในจำนวนนี้รวมถึงคดีของ “วารี” สาวพนักงานรับจ้างอิสระในจังหวัดสมุทรปราการ ซึ่งเดินทางไปรับทราบข้อกล่าวหาที่ สภ.สุไหงโก-ลก ก่อนหน้าภัคภิญญาเพียง 1 วัน ทำให้พวกเธอได้มีโอกาสพบเจอและพูดคุยให้กำลังใจกันก่อนที่วารีจะเดินทางกลับ

(อ้างอิง: บันทึกแจ้งข้อกล่าวหา สภ.เมืองสุไหงโก-ลก ลงวันที่ 15 ต.ค. 2564 และ https://tlhr2014.com/archives/36666)

อัยการยังไม่มีคำสั่งในคดี นัดรายงานตัวครั้งต่อไปวันที่ 7 ม.ค. 2565

พนักงานอัยการ สำนักงานอัยการพิเศษฝ่ายคดีอาญา 4 ภาค 9 ยื่นฟ้อง ภัคภิญญาต่อศาลจังหวัดนราธิวาส กล่าวหาว่า แชร์โพสต์ 6 โพสต์ ตั้งแต่ปลายปี 2563 ถึงต้นปี 2564 มีเนื้อหาเข้าข่ายความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 และ พ.ร.บ. คอมพิวเตอร์ฯ มาตรา 14 (3)

อย่างไรก็ตาม ท้ายคำฟ้อง พนักงานอัยการไม่ได้คัดค้านการให้ประกันจำเลยระหว่างพิจารณาคดี

(อ้างอิง: คำฟ้อง ศาลจังหวัดนราธิวาส คดีหมายเลขดำที่ อ.9/2565 ลงวันที่ 5 ม.ค. 2565 และ https://tlhr2014.com/archives/40740)

ภัคภิญญาเดินทางไปรายงานตัวตามสัญญาประกัน และรับทราบว่า อัยการได้ยื่นฟ้องแล้ว ก่อนศาลให้ประกันตัวระหว่างพิจารณาคดี โดยใช้หลักประกันเดิมที่วางในชั้นสอบสวน เป็นเงินสด 150,000 บาท จากกองทุนราษฎรประสงค์ ศาลนัดครั้งต่อไปเป็นนัดตรวจพยานหลักฐานในวันที่ 9 มี.ค. 2565

การถูกฟ้องคดีไกลถึงจังหวัดนราธิวาสสร้างผลกระทบต่อชีวิตของภัคภิญญาเป็นอย่างมาก เธอต้องเสียทั้งค่าเดินทางและค่าที่พักในการมาตามนัดหมายแต่ละครั้ง

นัดพร้อมเพื่อคุ้มครองสิทธิ สอบคําให้การ ตรวจพยานหลักฐาน และกําหนดวันนัดสืบพยาน โจทก์ จําเลย และทนายจําเลยมาศาล ศาลอ่านและอธิบายฟ้องให้จำเลยฟัง จําเลยยืนยันให้การปฏิเสธ พร้อมกับแถลงแนวทางการต่อสู้คดีร่วมกับทนายจําเลยว่า เฟซบุ๊กตามฟ้องไม่ใช่ของจําเลย และจำเลยไม่ได้โพสต์ข้อความตามฟ้อง

โจทก์แถลงว่า ประสงค์ที่จะนําพยานเข้าสืบรวม 5 ปาก ได้แก่ ผู้กล่าวหา พยานผู้ให้ความเห็นเกี่ยวกับโพสต์ข้อความของจําเลย 3 ปาก และพนักงานสอบสวน ใช้เวลาสืบไม่เกิน 2 นัด

ทนายจําเลยแถลงว่า ประสงค์ที่จะนําพยานเข้าสืบรวม 3 ปาก ได้แก่ จําเลย และพยานผู้ให้ความเห็นเกี่ยวกับการใช้เฟซบุ๊กและข้อความ 2 ปาก ใช้เวลาสืบพยานไม่เกิน 1 นัด รวม 3 นัด คู่ความตกลงนัดสืบพยานในวันที่ 17-19 ส.ค. 2565

(อ้างอิง: รายงานกระบวนพิจารณา ศาลจังหวัดนราธิวาส คดีหมายเลขดำที่ อ.9/2565 ลงวันที่ 9 พ.ค. 2565)

คดีนี้มีการสืบพยานรวม 3 วัน โจทก์นำพยานเข้าสืบรวม 5 ปาก ได้แก่ ผู้กล่าวหา พนักงานสอบสวน ผู้เชี่ยวชาญภาษาไทย ปลัดอำเภอ และประธานสภาทนายความจังหวัดนราธิวาส ด้านทนายจำเลยนำพยานเข้าสืบ 2 ปาก ได้แก่ ผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมายและ พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ 1 ปาก และผู้เชี่ยวชาญด้านคอมพิวเตอร์อีก 1 ปาก

ทั้งนี้ พยานโจทก์เป็นชุดเดียวกับที่เข้าเบิกความเป็นพยานในคดีมาตรา 112 ที่มี “วารี” เป็นจำเลย รวมทั้งบางปากก็เป็นพยานในคดีของ “อุดม” ด้วย ซึ่งทั้งสองคดีมีพสิษฐ์เป็นผู้แจ้งความเช่นเดียวกัน

ภาพรวมของการสืบพยานโจทก์ พยานโจทก์เบิกความในทำนองเดียวกันว่า โพสต์และข้อความที่เขียนประกอบตามฟ้องนั้นมีการใส่ร้ายใส่ความกษัตริย์รัชกาลที่ 10 ให้เสื่อมเสีย บางโพสต์แสดงความอาฆาตมาดร้าย แต่พยานบางปากก็เห็นว่า เพียงบางโพสต์เท่านั้นที่เข้าข่ายหมิ่นประมาทกษัตริย์ฯ อย่างไรก็ตาม พยานโจทก์เหล่านี้ตอบทนายจำเลยว่า ในบางโพสต์ไม่ได้ระบุถึง ร.10 พยานอาศัยการตีความเอง และบางโพสต์เป็นเพียงการวิพากษ์วิจารณ์ตำรวจ หรือรัฐบาลเท่านั้น

ด้านข้อต่อสู้ของฝ่ายจำเลยคือ โพสต์เฟซบุ๊กที่ผู้กล่าวหาแคปหน้าจอและพิมพ์ออกมาก่อนนำมาแจ้งความร้องทุกข์นั้นขาดความน่าเชื่อถือ เนื่องจากผ่านการตัดต่อ แก้ไข และเปลี่ยนแปลงข้อมูลมาแล้ว รวมถึงชี้ให้เห็นว่า มีการใช้กฎหมายมาตรา 112 เป็นเครื่องมือที่ใช้กลั่นแกล้งผู้เห็นต่างทางการเมือง โดยสถิติการดำเนินคดีสัมพันธ์ไปกับสถานการณ์ทางการเมืองในช่วงนั้นๆ

++ผู้กล่าวหายันแจ้งความในนามส่วนตัว ไม่ได้เป็นสมาชิกเครือข่ายปกป้องสถาบันฯ โดยการแคปโพสต์จากหน้าจอโทรศัพท์ ไม่ได้สั่งปรินท์จากเฟซบุ๊ก

พยานโจทก์ปากแรกคือ พสิษฐ์ จันทร์หัวโทน ผู้กล่าวหาในคดีนี้ ซึ่งประกอบอาชีพครูสอนพิเศษภาษาอังกฤษ อยู่ที่อำเภอสุไหงโก-ลก เบิกความว่า เกี่ยวกับคดีนี้ เมื่อวันที่ 11 เม.ย. 2564 เวลากลางคืน พยานได้ใช้เฟซบุ๊กอ่านข้อมูลข่าวสารบ้านเมืองจากโทรศัพท์ของตนเอง จากนั้นก็อ่านข่าวสารของเพจศูนย์ช่วยเหลือผู้ได้รับผลกระทบจากการกลั่นแกล้งทางสังคมออนไลน์ (ศชอ.) เจอคอมเมนต์จากเฟซบุ๊กของจำเลย ซึ่งมีวิวาทะกับ แน่งน้อย อัศวกิตติกร ประธาน ศชอ. ก่อนจะกดเข้าไปดูบัญชีเฟซบุ๊กดังกล่าว และเห็นโพสต์ที่สื่อความหมายถึงกษัตริย์ดังนี้

โพสต์ที่ 1 – พสิษฐ์อ้างคำว่า ‘ดินแดนแห่งการประนีประนอม’ เป็นคำที่ในหลวงรัชกาลที่ 10 ได้ให้สัมภาษณ์สื่อต่างประเทศรายหนึ่ง ว่า We love them all the same. Thailand is the Land of Compromise. เมื่ออ่านแล้วเข้าใจได้ว่าโพสต์ดังกล่าวเจตนาสื่อว่า คำพูดของในหลวง ร.10 เปลี่ยนไปเปลี่ยนมา

โพสต์ที่ 2 – พสิษฐ์เห็นว่า โพสต์นี้สื่อความหมายว่า ในหลวงสั่งตำรวจสลายการชุมนุมและสั่งผู้ชุมนุมเสื้อเหลืองให้เอาม็อบชนม็อบ ซึ่งในความเป็นจริง การรักษาความสงบเป็นหน้าที่ของตำรวจและพื้นที่มีการประกาศภาวะฉุกเฉินอยู่แล้วเพื่อการควบคุมโควิด ไม่เกี่ยวกับในหลวง ร.10

โพสต์ที่ 3 -พสิษฐ์เบิกความว่า สนามหลวงเป็นสถานที่ประกอบพิธีสำคัญต่างๆ เป็นที่จัดงานพระราชพิธีของกษัตริย์ เช่น การสวรรคตของในหลวง ร.9, พิธีพืชมงคล คนทั่วไปอ่าโพสต์ก็เข้าใจได้เลยว่า เป็นการอาฆาตมาดร้าย และสื่อถึงในหลวง ร.10 พระราชินีและพระบรมวงศานุวงศ์ จะตีความเป็นคนอื่นไม่ได้

โพสต์ที่ 4 -พสิษฐ์เบิกความว่า ในช่วงดังกล่าวมีนักโทษที่หนีคดี 112 ไปที่กัมพูชาถูกอุ้มหาย ครอบครัวของผู้ถูกอุ้มหายยังตามหาตัวกันอยู่ และเป็นประเด็นที่กลุ่มปฏิรูปสถาบันกษัตริย์รณรงค์เรื่องการอุ้มหาย ข้อความดังกล่าวเป็นการกล่าวหาว่าใครอยู่เบื้องหลัง ซึ่งเป็นการพูดลอยๆ ที่ไม่มีหลักฐาน บุคคลทั่วไปเห็นข้อความ จะทำให้คิดว่าในหลวง ร.10 เป็นผู้สั่งการได้ รวมถึงเป็นการล้อเลียนตำรวจหรือทหารที่ทำงานรักษาความปลอดภัยให้ในหลวง ร.10

โพสต์ที่ 5 และ 6 -พสิษฐ์เบิกความว่า โพสต์ทั้งสองทำให้คนทั่วไปเกิดความเข้าใจผิดว่า ในหลวง ร.10 มีอำนาจในการสั่งการเรื่องวัคซีนและการจัดสรรวัคซีนเพราะพระองค์มีหุ้นในบริษัทสยามไบโอไซเอนซ์ แต่สยามไบโอไซเอนซ์เป็นบริษัทมหาชน การกระทำการใดๆ ต้องมีการประชุมผู้ถือหุ้น มีขั้นตอนมากมาย บุคคลคนเดียวไม่มีอำนาจในการสั่งการได้ ข้อความทั้งสองจึงไม่เป็นความจริง

ต่อมา พยานจึงได้รวบรวมเอกสารโดยการบันทึกภาพจากหน้าจอโทรศัพท์และข้อมูลของผู้ใช้เฟซบุ๊กบัญชีดังกล่าวให้ตำรวจ สภ.สุไหงโก-ลก ในวันที่ 11 เม.ย.. 2564 เพื่อให้ดำเนินคดีในข้อหาตามมาตรา 112 โดยแจ้งความพร้อมกับกรณีอื่นๆ รวมทั้งหมด 9 ราย ระบุตัวตนได้ 3 ราย อีก 6 ราย ไม่สามารถระบุตัวตนได้ และวันที่ 12 เม.ย. 2564 ได้ไปแจ้งความอีกครั้ง โดยแจ้งเพิ่มอีก 6 ราย

พยานไม่เคยเจอภัคภิญญามาก่อน แต่ยืนยันว่าเป็นบุคคลเดียวกันกับผู้ใช้บัญชีเฟซบุ๊กที่พยานไปแจ้งความ

ในช่วงถามค้านของทนายจำเลย พสิษฐ์เบิกความตอบทนายจำเลยว่า พยานไปแจ้งความคดีมาตรา 112 ในนามส่วนตัว โดยที่ไม่ได้สังกัดเครือข่ายประชาชนปกป้องสถาบันกษัตริย์ (คปส.) แต่อย่างใด แม้ในเอกสารที่นำไปแจ้งความจะระบุว่า พยานเป็นสมาชิกของเครือข่ายดังกล่าว พยานไม่ทราบว่า คปส.จะมีสมาชิกกี่คน ใครเป็นแกนนำ รวมถึงไม่ทราบว่า คปส.มีวัตถุประสงค์ดำเนินคดีประชาชนเกี่ยวกับสถาบันกษัตริย์ ทราบเพียงว่า สมาชิก คปส. ไปดำเนินการแจ้งความคดีมาตรา 112 ในจังหวัดต่างๆ แต่ไม่ทราบรายละเอียดว่าแจ้งที่ใดบ้าง

พสิษฐ์ทราบว่า มาตรา 112 ไม่ได้บังคับใช้ในระหว่างปี 2560-2563 และทราบจากข่าวว่า พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา ได้ให้สัมภาษณ์เมื่อวันที่ 20 พ.ย. 2563 ว่าจะใช้กฎหมายทุกฉบับรวมทั้ง 112 เพื่อจะเอาผิดกับผู้ชุมนุม

ทนายจำเลยถามว่า หลังจาก พล.อ.ประยุทธ์ ให้สัมภาษณ์ดังกล่าว ทำให้พยาน, กลุ่ม ศชอ. และ คปส. ไปแจ้งความให้ดำเนินคดีประชาชนฐานดูหมิ่นสถาบันกษัตริย์ทั่วประเทศใช่หรือไม่ พสิษฐ์ตอบเพียงว่า พยานเห็นข้อความเท็จในโซเชียลทุกวัน มองว่าไม่เหมาะสม จึงได้ศึกษา ม.112 และ พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ รวมทั้งปรึกษารุ่นพี่ที่เรียนกฎหมายว่า ข้อความไหนเข้าเกณฑ์

เกี่ยวกับโพสต์ที่ 1 ตามฟ้อง – พสิษฐ์ตอบทนายจำเลยว่า ทราบว่าตำรวจสลายการชุมนุมของผู้ชุมนุมต่อต้านรัฐบาล แต่ไม่ทราบว่าในวันดังกล่าวม็อบเสื้อเหลืองเข้าไปชุมนุมได้ และปะทะกับฝ่ายต่อต้านรัฐบาล โดยพสิษฐ์รับว่า ไม่ทราบว่าข้อความที่มีการแชร์มาจากเพจเยาวชนปลดแอกนั้นเป็นการเปรียบเทียบกับผู้ชุมนุมเสื้อเหลือง แต่ไม่ออกความเห็นว่า พระราชดำรัสของ ร.10 ที่ว่า “ดินแดนแห่งการประนีประนอม” ประชาชนทั่วไปสามารถหยิบยกมาอ้างได้หรือไม่ และการที่ตำรวจสลายม็อบราษฎรแต่ม็อบเสื้อเหลืองชุมนุมได้ แสดงว่าประเทศไทยไม่ใช่ดินแดนประนีประนอมตามพระราชดำรัสหรือไม่

เกี่ยวกับโพสต์ที่ 2 ตามฟ้อง – ทนายจำเลยชี้ให้เห็นว่าที่พยานเบิกความโจทก์ว่า ข้อความในโพสต์ที่ 1 และโพสต์ที่ 2 มีความสัมพันธ์กันนั้น ที่จริงเพจเยาวชนปลดแอกและคนไทยยูเคโพสต์คนละวันกัน และเนื้อหาไม่ได้เชื่อมโยงกัน

เกี่ยวกับโพสต์ที่ 3 ตามฟ้อง – โพสต์ไม่ได้เอ่ยชื่อผู้ใด เป็นการตีความของผู้อ่านแต่ละคนเอง พสิษฐ์ระบุว่า ตนไม่ทราบว่า ช่วงเวลาที่มีการโพสต์ ร.10 และพระราชินีไม่ได้เจ็บป่วย นอกจากนี้พสิษฐ์รับว่า ไม่ได้แจ้งความต่อผู้ใช้บัญชีเฟซบุ๊กซึ่งเป็นต้นโพสต์ดังกล่าว

เกี่ยวกับโพสต์ที่ 4 ตามฟ้อง – พสิษฐ์ทราบว่า หลังการรัฐประหาร 2557 มีคนที่ลี้ภัยไปประเทศเพื่อนบ้านถูกอุ้มหาย แต่ไม่ทราบจำนวนที่แน่นอน และไม่ทราบว่าเกิดจากเจ้าหน้าที่รัฐหรือรัฐบาลมีส่วนเกี่ยวข้องหรือไม่ พสิษฐ์รับว่า การอุ้มหายผู้ลี้ภัยเป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชน และข้อความที่มีการแชร์มาจากเฟซบุ๊กของอานนท์เป็นการกล่าวถึงผู้ที่กระทำการอุ้มหายว่าจะทำให้ในหลวง ร.10 ลำบาก

เกี่ยวกับโพสต์ที่ 5 ตามฟ้อง -ทนายจำเลยชี้ให้เห็นว่า โพสต์ดังกล่าวที่เป็นการแชร์มาจากเพจราษฎร เป็นการวิจารณ์รัฐบาลว่าจัดหาวัคซีนมาแจกจ่ายล่าช้า ข้อความที่ติดแฮชแท็กก็เป็นเพียงข้อความที่เกี่ยวกับวัคซีนเท่านั้น แต่พสิษฐ์อ้างว่า ตีความได้ 2 แบบ มีการจงใจใช้คำราชาศัพท์เพื่อสื่อว่า รอวัคซีนจากพระองค์ท่านหรือเปล่า

เกี่ยวกับโพสต์ที่ 6 ตามฟ้อง – พสิษฐ์รับว่า โพสต์ดังกล่าวไม่ได้ระบุชื่อในหลวง ร.10 และพระราชินี และกล่าวถึงผู้นำรัฐประหาร 2557 ซึ่งคือ พล.อ.ประยุทธ์ ส่วนคำว่า ‘ผู้หลักผู้ใหญ่’ สื่อถึงรัฐมนตรี และคณะรัฐบาล ทั้งนี้ พยานก็ไม่ได้แจ้งความดำเนินคดีกับผู้โพสต์ข้อความดังกล่าวด้วย

พสิษฐ์รับว่า เอกสารที่นำไปแจ้งความมาจากการแคปภาพจากหน้าจอโทรศัพท์มือถือ ไม่ได้สั่งพิมพ์จากหน้าเฟซบุ๊ก จึงไม่มี URL (Universal Resource Locator) ของแต่ละโพสต์ ทั้งยังมีการเอาไฟล์รูปภาพที่แคปโพสต์ดังกล่าวจากโทรศัพท์ลงคอมพิวเตอร์ ปรับขนาด จัดเรียงในโปรแกรม Word และพิมพ์ออกมา

++ผู้เชี่ยวชาญภาษาไทยชี้มีเพียงบางโพสต์ที่ใส่ร้าย ร.10 แม้ไม่มีการระบุชื่อบุคคลใด พยานอาศัยการตีความ

พยานโจทก์ปากที่ 2 ผู้ช่วยศาสตราจารย์วันชัย แก้วหนูนวล อาจารย์คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร์ เกี่ยวกับคดีนี้ พยานเบิกความว่า เมื่อประมาณตุลาคม 2564 รองอธิการบดีโทรศัพท์มาหาแจ้งว่า มีผู้มาขอคำปรึกษาด้านภาษาไทย ซึ่งก็คือเจ้าหน้าที่ตำรวจจาก สภ.สุไหงโก-ลก โดยตำรวจให้พยานดูข้อความและสอบถามความหมายและความเข้าใจ

เกี่ยวกับโพสต์ที่ 1 ตามฟ้อง – โพสต์อ้างว่าในหลวง ร.10 มีส่วนรู้เห็นในการสลายการชุมนุมของตำรวจ มีการยกพระราชดำรัสในหลวงที่ให้สัมภาษณ์สื่อมาด้วย เมื่ออ่านทั้งหมดแล้วสื่อความหมายว่า ในหลวง ร.10 พูดไม่จริง ไม่น่าเชื่อถือ

เกี่ยวกับโพสต์ที่ 2 ตามฟ้อง – วันชัยเห็นว่า เป็นการใส่ร้ายและกล่าวหาให้ในหลวง ร. 10 เสื่อมเสียพระเกียรติ โดยนำพระมหากษัตริย์มาเกี่ยวข้องกับการชุมนุม ซึ่งโดยปกติพระมหากษัตริย์ไม่เกี่ยวกับการบริหารบ้านเมือง

เกี่ยวกับโพสต์ที่ 3 ตามฟ้อง – พยานเห็นว่า สนามหลวงใช้ในพิธีกรรมเผาศพของพระมหากษัตริย์ พระบรมวงศานุวงศ์ สามัญชนจะเผาศพที่นั่นไม่ได้ ดังนั้นจึงถือเป็นการสาปแช่งให้สิ้นพระชนม์

เกี่ยวกับโพสต์ที่ 4 ตามฟ้อง – พยานเห็นว่า เป็นการตำหนิติเตียนผู้กระทำการอุ้มหาย ซึ่งเป็นบุคคลใกล้ชิดในหลวง ร.10 ซึ่งเมื่อไปกระทำการอุ้มหายพลอยทำให้ในหลวง ร. 10 มีความผิดหรือเสื่อมเสียไปด้วย

เกี่ยวกับโพสต์ที่ 5 ตามฟ้อง – พยานเห็นว่า โพสต์ดังกล่าวเป็นการตั้งคำถามรัฐบาล ว่าให้คนไทยรอวัคซีนนานแค่ไหน ทั้งที่ประเทศอื่นได้วัคซีนไปแล้ว หากตีความประกอบกับภาพ จะสื่อได้ว่า รัฐบาลรอให้กษัตริย์ประทับตราอนุมัติ ส่วนสยามไบโอไซเอนซ์คือชื่อบริษัทหนึ่งที่นำเข้าหรือผลิตวัคซีน โดยพยานไม่ทราบว่า ในหลวงรัชกาลที่ 10 เกี่ยวข้องกับบริษัทดังกล่าวอย่างไร

เกี่ยวกับโพสต์ที่ 6 ตามฟ้อง – พยานเห็นว่า หมายถึงผู้นำในการบริหารประเทศ คือนายกรัฐมนตรี เพียงคนเดียว

ในช่วงทนายจำเลยถามค้าน วันชัยเบิกความตอบว่า หลักการในการตีความ ดูที่ความหมายโดยตรงหรือโดยนัยของคำ บางคำต้องดูคำแวดล้อม ภาพประกอบ และประสบการณ์การรับรู้ข้อมูลข่าวสาร ช่วงเวลา และความรู้ของศาสตร์นั้น ๆ ด้วย

วันชัยรับว่า ข้อความตามฟ้องไม่ได้เอ่ยชื่อบุคคลใด พยานตีความโดยการหาคำแวดล้อมที่เกี่ยวข้องมาประกอบกับความรู้ ประสบการณ์ และข่าวสารที่รับรู้มา โดยที่พยานไม่แน่ใจว่า มีการสลายการชุมนุมในช่วงเดียวกับที่มีการโพสต์ข้อความที่ 1 หรือไม่ ทั้งรับว่าคนทั่วไปสามารถนำถ้อยคำที่ ร.10 ทรงตรัสไว้ในการให้สัมภาษณ์สื่อมาใช้ได้ นอกจากนี้ ในช่วงเวลาที่มีการโพสต์เกี่ยวกับสนามหลวง พยานรับว่าไม่มีข่าวว่าในหลวง ร.10 หรือพระราชินีทรงพระประชวร

(อ้างอิง: คำให้การพยานโจทก์ ศาลจังหวัดนราธิวาส คดีหมายเลขดำที่ อ.9/2565 ลงวันที่ 17 ส.ค. 2565 และ https://tlhr2014.com/archives/49634)

++ปลัดอำเภอสุไหงโก-ลก ชี้โพสต์ทั้ง 6 หมิ่นประมาทกษัตริย์ฯ แต่รับกับทนายจำเลยว่า บางโพสต์ไม่ได้ระบุถึง ร.10 – แค่วิจารณ์ตำรวจ-รัฐบาล

พยานโจทก์ปากที่ 3 สุปราณี ใสบริสุทธิ์ ปลัดอำเภอสุไหงโก-ลก เบิกความว่า เมื่อประมาณตุลาคม 2564 พนักงานสอบสวน สภ.สุไหงโก-ลก มาขอพบที่ที่ทำการปกครองอำเภอเพื่อขอความร่วมมือให้ไปเป็นพยานในคดีมาตรา 112 หลังจากนั้นพยานเดินทางไปที่ สภ.สุไหงโก-ลก พนักงานสอบสวนให้ดูเอกสาร เป็นภาพถ่ายจากหน้าจอโทรศัพท์ จากนั้นให้อ่านข้อความในภาพและถามความเห็น

เกี่ยวกับโพสต์ที่ 1 ตามฟ้อง – สุปราณีเห็นว่า โพสต์นี้ให้ร้ายในหลวงรัชกาลที่ 10 ว่า พูดไม่จริง ไม่ทำตามคำพูด อย่างไรก็ตาม สุปราณีรับกับทนายจำเลยว่า ตนไม่ทราบว่า เพจเยาวชนปลดแอกโพสต์ข้อความในวันที่มีการสลายการชุมนุมหน้ารัฐสภาหรือไม่ ทั้งไม่ทราบว่า ในการชุมนุมครั้งนั้นเจ้าหน้าที่มีการปฏิบัติที่แตกต่างกันระหว่างม็อบเสื้อเหลืองกับม็อบกลุ่มราษฎร และประชาชนทั่วไปด่าตำรวจเรื่องการสลายการชุมนุมหรือไม่ สุดท้ายพยานรับว่า ข้อความทั้งหมดเป็นการวิพากษ์วิจารณ์ตำรวจ

เกี่ยวกับโพสต์ที่ 2 ตามฟ้อง – พยานอ่านแล้วเข้าใจว่า ในหลวง ร.10 สั่งให้มีการปะทะกับประชาชนที่ไปชุมนุม ซึ่งทำให้มองว่า ร.10 เป็นคนจิตใจโหดร้าย

เกี่ยวกับโพสต์ที่ 3 ตามฟ้อง – พยานเข้าใจว่า สนามหลวงใช้ในการทำพิธีพระราชทานเพลิงศพพระบรมวงศ์ชั้นสูง โพสต์นี้จึงสื่อความหมายถึงการสาปแช่งให้กษัตริย์เสียชีวิต แต่เมื่อทนายจำเลยถาม พยานรับว่า ข้อความที่โพสต์และแชร์ไม่ได้ระบุชื่อ ร.10 และพยานไม่ทราบว่า ในช่วงเวลาที่โพสต์มีข่าวการประชวรของในหลวง ร.10 หรือพระราชินีหรือไม่

เกี่ยวกับโพสต์ที่ 4 ตามฟ้อง – พยานอ้างว่า โพสต์มีการระบุชื่อในหลวง ร.10 ชัดเจน ถือเป็นการใส่ร้ายว่า พระองค์เกี่ยวข้องกับการที่บุคคลถูกอุ้มหาย ทำให้คนเห็นว่าพระองค์โหดร้าย แต่ต่อมา พยานตอบทนายจำเลยว่า ผู้โพสต์คือ อานนท์ นำภา ต้องการตำหนิผู้ที่กระทำการอุ้มหายว่าจะทำให้ในหลวงรัชกาลที่ 10 ซึ่งพำนักอยู่ที่ประเทศเยอรมันได้รับผลกระทบ

เกี่ยวกับโพสต์ที่ 5 ตามฟ้อง – พยานเห็นว่า โพสต์นี้มีเจตนาสื่อว่า ต้องรอให้กษัตริย์อนุญาตก่อน ประชาชนจึงจะได้รับวัคซีน ซึ่งในความจริงกษัตริย์ไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการจัดการวัคซีน โพสต์ดังกล่าวจึงทำให้กษัตริย์เสื่อมเสีย แต่เมื่อทนายจำเลยถามค้าน พยานเบิกความว่า ข้อความในโพสต์เป็นการตั้งคำถามเรื่องการบริหารจัดการวัคซีน ซึ่งประชาชนสามารถวิพากษ์วิจารณ์ได้โดยไม่ล่วงเกินบุคคลอื่น

เกี่ยวกับโพสต์ที่ 6 ตามฟ้อง -พยานเห็นว่า คำว่า ‘คน 60 ล้านคน’ คือ ประชาชนทั้งหมดของประเทศ ซึ่งมีผู้ปกครองคนเดียวคือกษัตริย์ โพสต์ดังกล่าวทำให้เข้าใจว่า ที่ประชาชนได้รับความเดือดร้อนนั้นกษัตริย์มีส่วนเกี่ยวข้อง ถือเป็นการกล่าวหา เนื่องจากในความเป็นจริงกษัตริย์ไม่มีส่วนในการบริหารประเทศ ต่อมา พยานรับกับทนายจำเลยว่า โพสต์ไม่ได้ระบุชื่อบุคคลใด และรับว่า ข้อความสื่อถึง พล.อ.ประยุทธ์ ซึ่งมีหน้าที่บริหารประเทศ บริหารคน 60 ล้านคน

++ประธานสภาทนายความ จ.นราธิวาส ชี้ 4 โพสต์ไม่ได้ระบุถึงกษัตริย์ ไม่สามารถตีความว่าหมิ่นประมาท ร.10 ได้

พยานโจทก์ปากที่ 4 ประสิทธิ์ ศรีสืบ ประธานสภาทนายความจังหวัดนราธิวาส โดยพยานปากนี้เบิกความรับว่า ตำรวจ สภ.สุไหงโก-ลก ได้ติดต่อมาขอให้มาเป็นพยานในคดีนี้ โดยเมื่อไปถึงสถานีตำรวจ พนักงานสอบสวนได้จัดทำคำให้การไว้เรียบร้อยแล้ว พยานได้ดูเอกสารแล้วเห็นว่าเป็นคดีเกี่ยวกับมาตรา 112

อย่างไรก็ตาม ประสิทธิ์เห็นว่า มีเพียง 2 โพสต์ที่เข้าข่ายหมิ่นประมาทกษัตริย์ฯ คือโพสต์ ที่แชร์มาจากอานนท์ นำภา กล่าวถึงการอุ้มหาย และแชร์จากเพจ KTUK-คนไทยยูเค กล่าวถึงการเตรียมการสลายการชุมนุม เนื่องจากมีการระบุถึง ร.10 และข้อความเป็นการให้ร้ายว่า ในหลวง ร.10 เป็นคนใจร้าย เป็นคนไม่ดี ส่วนโพสต์อื่น ๆ พยานเห็นว่าไม่เข้าข่ายเป็นความผิด เนื่องจากไม่ได้ระบุถึงกษัตริย์

ช่วงทนายจำเลยถามค้าน ประสิทธิ์เบิกความโดยสรุปว่า พยานไม่ทราบว่าเอกสารที่พนักงานสอบสวนให้ดูซึ่งมาจากการแคปหน้าจอโทรศัพท์นั้นจะผ่านการตัดต่อมาหรือไม่ และรับว่า โพสต์ที่อานนท์กล่าวถึงการอุ้มหายนั้น เป็นการตำหนิผู้ที่กระทำการอุ้มหาย โดยในหลวง ร.10 ไม่ได้มีส่วนเกี่ยวข้องกับเรื่องนี้

++พนักงานสอบสวนระบุการตรวจสอบเฟซบุ๊กที่ถูกกล่าวหาเป็นของจำเลย แม้จะระบุ IP Address ไม่ได้ แต่รับไม่ได้ตรวจสอบความน่าเชื่อถือของหลักฐาน

พยานโจทก์ปากที่ 5 พ.ต.ต.นที จันทร์แสงศรี พนักงานสอบสวน สภ.สุไหงโก-ลก เบิกความว่า คดีนี้เมื่อวันที่ 12 เม.ย. 2564 ขณะพยานเป็นพนักงานสอบสวนเวร พสิษฐ์ จันทร์หัวโทน ได้มาแจ้งความดำเนินคดีภัคภิญญาในข้อหาตามมาตรา 112 และ พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ โดยนำเอกสารที่เป็นภาพแคปหน้าจอเฟซบุ๊กมาส่ง โดยระบุว่าเขาได้เปิดเฟซบุ๊กส่วนตัว และพบเฟซบุ๊กที่โพสต์ข้อความที่เห็นว่าเข้าข่ายมาตรา 112 จึงแคปหน้าจอ นำภาพมาจัดวางและพิมพ์ออกมา

พ.ต.ต.นที เบิกความว่า ตนได้จัดพิมพ์ทะเบียนราษฎร์ของภัคภิญญาให้พสิษฐ์ดูและยืนยัน จากนั้นพยานตรวจสอบเอกสารที่พสิษฐ์นำมาแจ้งความเห็นว่า บางข้อความมีลักษณะหมิ่นประมาทกษัตริย์ฯ บางข้อความก็ไม่เข้าข่าย และหลังทำหนังสือไปที่ บก.ปอท. ขอให้ตรวจสอบผู้ใช้บัญชีเฟซบุ๊กที่โพสต์ข้อความดังกล่าว แล้วพบว่า น่าจะเป็นเฟซบุ๊กของจำเลย จึงได้ออกหมายเรียกจำเลยให้มาพบในวันที่ 15 ต.ค. 2564 ก่อนแจ้งข้อหาตามมาตรา 112 และ พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ มาตรา 14(3) โดยจำเลยให้การปฏิเสธ

ช่วงทนายจำเลยถามค้าน พนักงานสอบสวนผู้รับผิดชอบคดีเบิกความว่า หนังสือแจ้งความที่พสิษฐ์ทำมาระบุว่า พสิษฐ์เป็นสมาชิกเครือข่ายประชาชนปกป้องสถาบันกษัตริย์ โดยพสิษฐ์ได้นำพยานหลักฐานที่ทำขึ้นด้วยวิธีการแคปภาพหน้าจอ ทำให้ไม่ปรากฏ URL ของแต่ละโพสต์ พยานยอมรับว่า ตนเองในฐานะพนักงานสอบสวนไม่ได้ขอดูโทรศัพท์มือถือของพสิษฐ์ หรือไฟล์ภาพที่แคปมา รวมถึงไม่ได้ยึดโทรศัพท์และคอมพิวเตอร์ของพสิษฐ์ไว้ตรวจสอบ ดังนั้น พยานจึงไม่ทราบว่า ข้อความที่พสิษฐ์นำมาแจ้งความจะตรงกับโพสต์ที่อยู่ในเฟซบุ๊กชื่อบัญชีที่ถูกกล่าวหรือไม่

นอกจากนี้ พยานรับกับทนายจำเลยอีกว่า จากการตรวจสอบไม่สามารถระบุ IP Address ที่ใช้งานบัญชีเฟซบุ๊กที่ถูกกล่าวหาได้ ตรวจสอบจากยูทูบก็ไม่สามารถระบุตัวตนได้ อีกทั้งชื่อบัญชีเฟซบุ๊กอาจมีการซ้ำกันได้ และพยานไม่ทราบว่า บุคคลอื่นสามารถปลอมแปลงแก้ไขข้อมูลในเฟซบุ๊กได้หรือไม่ ทั้งนี้หลังจากออกหมายเรียก จำเลยให้ความร่วมมือเป็นอย่างดี

ที่สำคัญพนักงานสอบสวนตอบทนายจำเลยว่า โพสต์ที่พสิษฐ์แจ้งความมีเพียง 4 โพสต์ รวมทั้งตอบศาลว่า พยานมีความเห็นควรสั่งฟ้องจากการโพสต์ข้อความทั้งหมดรวมเป็น 1 กรรม แต่อัยการฟ้องแยกเป็น 6 กรรม

(อ้างอิง: คำให้การพยานโจทก์ ศาลจังหวัดนราธิวาส คดีหมายเลขดำที่ อ.9/2565 ลงวันที่ 18 ส.ค. 2565 และ https://tlhr2014.com/archives/49634)

++ผู้จัดการ iLaw ชี้พยานหลักฐานในคดีนี้ไม่เพียงพอระบุได้ว่า เฟซบุ๊กที่โพสต์ข้อความตามฟ้องเป็นของใคร – มีการใช้ 112 กลั่นแกล้งผู้เห็นต่างทางการเมืองจำนวนมาก

พยานจำเลยปากแรก ยิ่งชีพ อัชฌานนท์ ผู้จัดการโครงการอินเตอร์เน็ตเพื่อกฎหมายประชาชน (iLaw) เบิกความว่า พยานทำงานเกี่ยวกับการติดตามกระบวนการออกกฎหมายและบังคับใช้กฎหมายที่เกี่ยวกับสิทธิเสรีภาพของประชาชน โดยเฉพาะประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112, 116 และ พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ มาตั้งแต่ 2552 ถึงปัจจุบัน

นอกจากนี้พยานเคยทำวิจัยเรื่องผลกระทบจาก พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ ซึ่งพบว่า กฎหมายดังกล่าวซึ่งออกมาเพื่อใช้ปราบปรามอาชญากรรมทางเทคโนโลยี กลับถูกนำมาใช้เกี่ยวกับการเมืองและความมั่นคง

เกี่ยวกับการพิสูจน์ตัวตนทางอิเล็กทรอนิกส์ ยิ่งชีพเบิกความ เพื่อให้พยานหลักฐานมีความน่าเชื่อถือจะต้องทำ 5 ขั้นตอน คือ

1. ระบุ URL (Universal Resource Locator) เพื่อจะได้ยืนยันว่าโพสต์ดังกล่าวนั้นมีอยู่จริง ซึ่ง URL จะปรากฏหากสั่งพิมพ์โพสต์ด้วยคอมพิวเตอร์
2. นำ URL ไปให้ผู้ให้บริการเพื่อขอ IP Address
3. นำ IP Address ไปขอให้ผู้ให้บริการเครือข่ายโทรศัพท์มือถือตรวจสอบว่ามีผู้ใดใช้ IP Address ดังกล่าว
4. ตรวจค้นผู้ต้องสงสัยและขอหมายศาลเพื่อค้นอุปกรณ์หาร่องรอยการใช้งานและค้นหาข้อความที่โพสต์
5. ตรวจ DNA เครื่องที่ตรวจยึดว่าใครเป็นผู้ใช้งาน

จากนั้นทนายจำเลยก็ให้พยานดูเอกสารที่พสิษฐ์นำมาแจ้งความ พยานให้ความเห็นว่า ภาพถ่ายโพสต์น่าจะมาจากการแคปภาพหน้าจอโทรศัพท์ นำมาตัดต่อ ทำกรอบ และจัดเรียงกัน ซึ่งไฟล์ภาพจากโทรศัพท์ดังกล่าวสามารถแก้ไขเปลี่ยนแปลงเพิ่มเติมได้ทั้งรูปภาพและข้อความโดยใช้โปรแกรม Photoshop และพยานหลักฐานดังกล่าวยังไม่เพียงพอที่จะระบุได้ว่า เป็นบัญชีเฟซบุ๊กของใครเพราะไม่มี URL

ยิ่งชีพเบิกความอีกว่า ท่ามกลางสถานการณ์ความขัดแย้งทางการเมือง มีการกล่าวหาและสร้างความเดือดร้อนทางการเมืองกันโดยเฉพาะเรื่องสถาบันกษัตริย์ ใน 2 ลักษณะ คือ ตั้งใจกลั่นแกล้งกันโดยตรง และการกลั่นแกล้งผู้ต้องหาที่ไม่รู้จักกันให้ไปศาลในจังหวัดที่อยู่ห่างไกลซึ่งมีจำนวนมาก

ยิ่งชีพยกตัวอย่างคดีที่เชียงรายซึ่งเกี่ยวกับการพิสูจน์ตัวตนทางเฟซบุ๊ก โดยศาลจังหวัดเชียงรายพิพากษายกฟ้อง ให้เหตุผลว่า พยานหลักฐานไม่เพียงพอ และอัยการไม่อุทธรณ์ คดีสิ้นสุดแล้ว

ผู้จัดการ iLaw เบิกความอีกว่า การบังคับใช้มาตรา 112 ขึ้นอยู่กับสถานการณ์ทางการเมือง เมื่อปี 2553, 2557 และ 2564 มีการดำเนินคดีสูงกว่าปีอื่นๆ แต่ในช่วงระหว่างปี 2561-2562 มีไม่กี่คดี เนื่องจาก พล.อ.ประยุทธ์ พูดว่าในหลวงรัชกาลที่ 10 ทรงพระกรุณาไม่ให้ใช้มาตรา 112 กับประชาชน

จากการติดตามคดี 112 ยิ่งชีพยืนยันว่า โพสต์ตามฟ้องในคดีนี้ ซึ่งแชร์มาจากบัญชีเฟซบุ๊กอื่นนั้น ผู้ใช้เฟซบุ๊กที่เป็นต้นโพสต์ไม่เคยถูกดำเนินคดีจากโพสต์มีการแชร์มานั้นเลย

++ผู้เชี่ยวชาญด้านคอมพิวเตอร์ระบุ หลักฐานโจทก์ไม่น่าเชื่อถือ ผ่านการแก้ไข ตัดต่อ หรือเปลี่ยนแปลงข้อมูลมาแล้ว

พยานจำเลยปากที่ 2 ดลภาค สุวรรณปัญญา วิศวกรข้อมูลอาวุโส เบิกความว่า เคยทำงานที่เกี่ยวข้องกับคอมพิวเตอร์ เช่น เขียนโปรแกรม ออกแบบเว็บไซต์ วิเคราะห์ข้อมูลการใช้งานเฟซบุ๊กและอินสตาแกรมตั้งแต่ปี 2559 จนถึงปัจจุบัน

หลังจากพยานดูหลักฐานเอกสารที่โจทก์กล่าวหาจำเลยแล้ว มีความเห็นเช่นเดียวกับยิ่งชีพว่า เป็นภาพที่แคปมาจากโทรศัพท์มือถือ โดยบอกแหล่งที่มาไม่ได้ เนื่องจากไม่ปรากฏ URL และถูกแก้ไขมาแล้วโดยการปรับรูปภาพใส่กรอบ

วิศวกรข้อมูลยืนยันว่า ข้อมูลในเฟซบุ๊คสามารถแก้ไขได้โดยใช้ Web Inspector ซึ่งคนทั่วไปทำในโทรศัพท์มือถือได้ ใช้เวลาเพียง 4-5 นาที หากแก้ไขแล้วแคปหน้าจอ ภาพจากการแคปก็นำไปแก้ไขตัดต่อได้โดยใช้โปรแกรมตัดต่อภาพซึ่งมีหลายโปรแกรม ทั้งในโทรศัพท์และคอมพิวเตอร์

พยานผู้เชี่ยวชาญด้านคอมพิวเตอร์สรุปว่า หลักฐานของโจทก์ที่ใช้กล่าวหาจำเลยในคดีนี้ไม่มีความน่าเชื่อถือ ผ่านการแก้ไขตัดต่อ หรืออาจมีการเปลี่ยนแปลงข้อมูลมาแล้ว
.
เสร็จการสืบพยาน ศาลนัดฟังคำพิพากษาวันที่ 19 ต.ค. 2565

(อ้างอิง: คำให้การพยานจำเลย ศาลจังหวัดนราธิวาส คดีหมายเลขดำที่ อ.9/2565 ลงวันที่ 19 ส.ค. 2565 และ https://tlhr2014.com/archives/49634)

กิติกร ทัศนาขจร ผู้พิพากษาเจ้าของสำนวน อ่านคำพิพากษาเห็นว่าจำเลยมีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 และ พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ มาตรา 14 (3) จำคุกกระทงละ 3 ปี รวม 3 กระทง จำคุก 9 ปี และเห็นว่าอีก 3 กระทงไม่เข้าข่ายเป็นความผิด

เนื้อหาของคำพิพากษาสรุปได้ว่า จากหลักฐานพยานฝั่งโจทก์ปรากฏว่า ภาพเฟซบุ๊ก และทะเบียนราษฎรตรงกับของจำเลย รวมถึงปรากฏร่องรอยดิจิทัลเกี่ยวกับตัวจำเลยจำนวนมากบนสื่อโซเชียลมีเดีย โดยจำเลยไม่ได้นำสืบว่า จำเลยไม่ได้ใช้บัญชีเฟซบุ๊กที่ถูกกล่าวหาดังกล่าวแต่อย่างใด รวมถึงไม่ได้มีการแจ้งความว่ามีบุคคลอื่นแอบอ้างใช้เฟซบุ๊กดังกล่าวหรือไม่

ที่สำคัญการที่จำเลยนำสืบว่าข้อความตามฟ้องทั้ง 6 ข้อความเป็นการตัดต่อ โดยการนำภาพข้อความตามฟ้องใส่โปรแกรม word ซึ่งเป็นการจัดทำพยานหลักฐานทั่วไป จำเลยไม่ได้นำสืบว่ามีความผิดปกติเพิ่มเติมอย่างไร ข้อเท็จจริงจึงรับฟังได้ว่า จำเลยเป็นเจ้าของเฟซบุ๊กและเป็นผู้นำเข้าข้อความตามฟ้องจริง ดังนั้นศาลต้องพิจารณาว่าข้อความดังกล่าวเป็นความผิดตามฟ้องหรือไม่

โพสต์ที่ 1 ตามฟ้อง – ศาลพิเคราะห์แล้วเห็นว่า พยานโจทก์นำสืบไปในทางเดียวกันว่าเป็นพระราชดำรัสของในหลวงรัชกาลที่ 10 ซึ่งเมื่อพิจารณาความหมายของคำว่า “สับปลับ” ตามพจนานุกรม จะทำให้คนอ่านตีความได้ว่าในหลวงรัชกาลที่ 10 พูดไม่จริง เป็นการดูหมิ่น ใส่ความพระมหากษัตริย์ต่อบุคคลที่สาม

โพสต์ที่ 2 ตามฟ้อง – ศาลพิเคราะห์แล้วเห็นว่า พยานโจทก์เบิกความไปในทางเดียวกันว่า ข้อความดังกล่าวสื่อถึงในหลวงรัชกาลที่ 10 เกี่ยวข้องกับการชุมนุม เป็นคนไม่ดีชอบใช้ความรุนแรง สั่งให้กลุ่มเสื้อเหลืองเข้าปะทะกับกลุ่มผู้ชุมนุม เห็นว่ามีเจตนาใส่ความพระมหากษัตริย์

โพสต์ที่ 3 ตามฟ้อง – พยานโจทก์เบิกความสอดคล้องกันและพิจารณาความหมายของ “สนามหลวง” ศาลเห็นว่าสนามหลวงเป็นสถานที่ๆ ใช้เผาศพพระมหากษัตริย์และพระบรมวงศานุวงศ์ แม้ไม่ได้ระบุว่าข้อความที่จำเลยโพสต์หมายถึงใคร แต่ก็ไม่ปรากฏว่ามีประชาชนทั่วไปเคยใช้สนามหลวงเผาศพ

โดยที่ผ่านมามีการใช้สนามหลวงประกอบพระราชพิธีเผาพระบรมศพในหลวงรัชกาลที่ 9 แสดงให้เห็นถึงเจตนาของจำเลยที่ต้องการแช่งในหลวงรัชกาลที่ 10 การที่จำเลยสืบว่า ในช่วงที่มีการโพสต์ก็ไม่ปรากฏว่าในหลวงรัชกาลที่ 10 หรือพระราชินีมีอาการป่วยแต่อย่างใด ก็ไม่สามารถหักล้างพยานโจทก์ได้

โพสต์ที่ 4 ตามฟ้อง – หลังอ่านทั้งหมดยังไม่สามารถตีความได้ว่าสื่อถึงในหลวงรัชกาลที่ 10

โพสต์ที่ 5 ตามฟ้อง – ข้อความว่า “วัคซีนจากน้ำพระทัย” ไม่ใช่ข้อความดูหมิ่น และบุคคลทั่วไปก็ไม่อาจทราบได้ว่าโพสต์ดังกล่าวมุ่งหมายถึงใคร

โพสต์ที่ 6 ตามฟ้อง – ศาลเห็นว่าข้อความดังกล่าวเป็นการวิจารณ์การบริหารประเทศของนายกรัฐมนตรีตั้งแต่ปี 2557 ขณะที่มีการโพสต์ เป็นระยะเวลาประมาณ 7 ปี สอดคล้องกับที่จำเลยโพสต์ จึงไม่เป็นความผิดตามมาตรา 112 และ พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ มาตรา 14 (3)

หลังศาลอ่านคำพิพากษา ภัคภิญญาถูกเจ้าหน้าที่นำตัวไปควบคุมไว้ที่ห้องขังของศาล ขณะเดียวกันทนายความได้ยื่นขอประกันตัวในชั้นอุทธรณ์

ต่อมาเวลา 13.30 น. ศาลมีคำสั่งอนุญาตให้ประกันตัวเพื่อต่อสู้คดีในชั้นอุทธรณ์ต่อไป โดยให้วางหลักทรัพย์ประกันเพิ่มเติมอีก 50,000 บาท จากเดิมที่เคยวางไว้ในชั้นพิจารณาคดีจำนวน 150,000 บาท รวมเป็นใช้หลักทรัพย์ประกันในชั้นอุทธรณ์ 200,000 บาท ได้รับความช่วยเหลือจากกองทุนราษฎรประสงค์

(อ้างอิง: คำพิพากษา ศาลจังหวัดนราธิวาส คดีหมายเลขดำที่ อ.9/2565 คดีหมายเลขแดงที่ อ.1182/2565 ลงวันที่ 19 ต.ค. 2565 และ https://tlhr2014.com/archives/49727)