ผู้ถูกดำเนินคดี
ข้อหา
หมายเลขคดี
  • พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ มาตรา 14
  • อื่นๆ
  • หมิ่นประมาทพระมหากษัตริย์ฯ (มาตรา 112)
ดำ อ.318/2566

ผู้กล่าวหา
  • พุทธ พุทธัสสะ (ประชาชน)
ผู้ถูกดำเนินคดี

ข้อหา

  • พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ มาตรา 14
  • อื่นๆ
  • หมิ่นประมาทพระมหากษัตริย์ฯ (มาตรา 112)

หมายเลขคดี

ดำ อ.318/2566
ผู้กล่าวหา
  • พุทธ พุทธัสสะ

ความสำคัญของคดี

“อาร์ม” (นามสมมติ) อาชีพอิสระ วัย 20 ปี ซึ่งอาศัยอยู่ที่เกาะพะงัน จ.สุราษฎร์ธานี ถูกดำเนินคดีในข้อหา “หมิ่นประมาทกษัตริย์ฯ” และข้อหาตาม พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ มาตรา 14 หลัง พุทธ พุทธัสสะ ชาวจังหวัดกำแพงเพชร ไปแจ้งความกล่าวหาจากกรณีที่เขาเผยแพร่คลิปวิดีโอที่กล่าวถ้อยคำหยอกล้อกับแมวลงใน TikTok เมื่อวันที่ 13 ต.ค. 2564 ทำให้อาร์มต้องเดินทางจากเกาะพะงันมาที่จังหวัดกำแพงเพชรหลายต่อหลายครั้งเพื่อต่อสู้คดี โดยแต่ละครั้งต้องใช้เวลาเดินทาง-กลับถึง 4 วัน มีค่าใช้จ่ายไม่ต่ำกว่าครั้งละ 4,000 บาท ซึ่งสร้างภาระให้กับอาร์มค่อนข้างมาก

กรณีดังกล่าวสะท้อนให้เห็นถึงปัญหาของประมวลกฎหมายอาญามาตรา 112 ที่มีอัตราโทษจำคุกสูงสุดถึง 15 ปี แต่กลับเปิดโอกาสให้บุคคลใดก็ได้ร้องทุกข์กล่าวโทษแม้ไม่ได้เป็นผู้เสียหาย ทำให้ข้อกล่าวหาดังกล่าวถูกตีความขยายออกไปอย่างกว้างขวางเพื่อใช้เป็นเครื่องมือในการกลั่นแกล้งบุคคลอื่น

พฤติการณ์ของคดีตามเอกสารคดี

ชยกฤต เจตสิกทัต พนักงานอัยการจังหวัดกำแพงเพชร บรรยายคำฟ้องมีเนื้อหาโดยสรุปว่า

พนักงานอัยการจังหวัดกำแพงเพชร บรรยายฟ้องโดยสรุปกล่าวหาว่า เมื่อวันที่ 13 ต.ค. 2564 จำเลยได้ใช้แอพพลิเคชั่น (TikTok) โพสต์ภาพเคลื่อนไหวพูดข้อความหมิ่นประมาทพระมหากษัตริย์ว่า “ไอ้เหี้ย รอ 9 รอ 10 นาทีแล้วแม่ง แมวเหี้ยอะไรเดี๋ยวกูเตะแม่งไปโน่นเลย เฮ้ย เหมียวๆๆ โอ้ยต่อหน้ากล้อง ต้องเป็นคนดีหน่อย โอวเหมียวๆๆ ไปไหนแล้วล่ะ” ซึ่งประชาชนทั่วไปสามารถเข้าดูโพสต์ดังกล่าวได้

ถ้อยคำของจำเลยเป็นการจาบจ้วงหมิ่นประมาท ใส่ความผู้อื่นต่อบุคคลที่สาม ดูหมิ่น และแสดงความอาฆาตมาดร้ายพระมหากษัตริย์ ทำให้รัชกาลที่ 9 และรัชกาลที่ 10 พระมหากษัตริย์องค์ปัจจุบัน เสื่อมเสียพระเกียรติยศ ชื่อเสียง เกียรติคุณ และโดยประการที่น่าจะทำให้เสียชื่อเสียง ถูกดูหมิ่นและเกลียดชัง และเป็นการนำเข้าสู่ระบบคอมพิวเตอร์ซึ่งข้อมูลคอมพิวเตอร์ อันเป็นความผิดเกี่ยวกับความมั่นคงแห่งราชอาณาจักรตามประมวลกฎหมายอาญา

(อ้างอิง: คำฟ้อง ศาลจังหวัดกำแพงเพชร คดีหมายเลขดำที่ อ.318/2566 ลงวันที่ 1 ก.พ. 2566)

ความคืบหน้าของคดี

  • ที่ สภ.เมืองกำแพงเพชร “อาร์ม” (นามสมมติ) วัย 20 ปี ซึ่งอาศัยอยู่ที่เกาะพะงัน จังหวัดสุราษฎร์ธานี ได้เดินทางพร้อมทนายความเข้ารับทราบข้อกล่าวหาตามหมายเรียกในคดี “หมิ่นประมาทกษัตริย์ฯ” ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 หลัง พุทธ พุทธัสสะ ชาวจังหวัดกำแพงเพชร ไปแจ้งความกล่าวหาจากกรณีมีการเผยแพร่คลิปวิดีโอใน TikTok

    ก่อนหน้านี้อาร์มได้รับการติดต่อจากพนักงานสอบสวน สภ.เมืองกำแพงเพชร ว่า ได้มีการออกหมายเรียกส่งไปยังที่อยู่ของเขาในกรุงเทพฯ ซึ่งไม่มีใครอยู่ เขาจึงไม่เคยได้รับหมายเรียก ต่อมาเขาจึงได้เห็นหมายเรียกครั้งที่ 1 จากตำรวจ หมายระบุว่าให้เขาไปพบคณะพนักงานสอบสวนในวันที่ 25 ม.ค. 2565 โดยตำรวจระบุว่า หากเขาไม่เดินทางมา อาจจะมีการไปขอออกหมายจับต่อไป แต่เนื่องจากระยะเวลากระชั้นชิด อาร์มจึงได้ขอเลื่อนการเข้ารับทราบข้อกล่าวหามาเป็นวันนี้

    พ.ต.ท.สุวิช พิศอ่อน สารวัตรสอบสวน สภ.เมืองกำแพงเพชร แจ้งข้อกล่าวหาอาร์ม ในข้อหาตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 ระบุพฤติการณ์ที่กล่าวหาว่า เมื่อวันที่ 13 ต.ค. 2564 ขณะพุทธ พุทธัสสะ เข้าใช้แอพพลิเคชั่นติ๊กต่อก (TikTok) ได้พบผู้ใช้รายหนึ่งโพสต์ภาพเคลื่อนไหวตนเองแล้วกล่าวถ้อยคำว่า “ไอ้เหี้ย รอ 9 รอ 10 นาทีแล้วแม่ง แมวเหี้ยอะไรเดี๋ยวกูเตะแม่งไปโน่นเลย เฮ้ย เหมียวๆๆ โอ้ยต่อหน้ากล้อง ต้องเป็นคนดีหน่อย โอวเหมียวๆๆ ไปไหนแล้วล่ะ” นายพุทธเห็นว่า ถ้อยคำที่ผู้ต้องหาพูด เป็นการหมิ่นประมาท ดูหมิ่น หรือแสดงความอาฆาดมาดร้ายพระมหากษัตริย์ จึงมาร้องทุกข์กล่าวโทษให้ดำเนินคดี

    อาร์มได้ให้การปฏิเสธตลอดข้อกล่าวหา และจะขอให้การในชั้นศาลต่อไป โดยมีการขอบันทึกภาพวิดีโอระหว่างการสอบสวนเอาไว้ด้วย และหลังพิมพ์ลายนิ้วมือ ตำรวจยังขอเก็บตัวอย่างสารพันธุกรรม (DNA) ของผู้ต้องหาไว้ด้วย แต่อาร์มปฏิเสธ เนื่องจากเห็นว่าไม่เกี่ยวกับคดีที่ถูกกล่าวหาแต่อย่างใด

    หลังการสอบสวน พนักงานสอบสวนได้ลงบันทึกประจำวันไว้ และให้ปล่อยตัวผู้ต้องหาไป โดยไม่มีการควบคุมตัวไว้ โดยจะติดต่อนัดหมายมาส่งสำนวนคดีให้กับพนักงานอัยการต่อไป
    .
    อาร์มระบุว่า เขาจบการศึกษาระดับชั้น ม.3 และไม่ได้เรียนต่อ เคยประกอบอาชีพเป็นเด็กปั๊มน้ำมันในกรุงเทพฯ ก่อนจะโยกย้ายไปอยู่จังหวัดกาฬสินธุ์ช่วงเวลาหนึ่ง ระหว่างนั้น เขาเคยเป็นนักร้องที่ทำคลิปเพลงเผยแพร่ในโลกออนไลน์ เป็นที่รู้จักระดับหนึ่ง ก่อนจะย้ายไปอยู่ที่เกาะพะงันกับแฟนในช่วงปีที่ผ่านมา ปัจจุบันมีงานเพลงและรายได้จากการรีวิวสินค้าอยู่บ้าง

    อาร์มเล่าว่า เขาไม่เคยไปร่วมการชุมนุมทางการเมืองมาก่อน แต่ได้ติดตามสถานการณ์และข่าวสารต่างๆ ในโลกออนไลน์ และรับรู้เรื่องปัญหาเกี่ยวกับมาตรา 112 มาบ้าง รวมทั้งเคยไปคอมเมนต์ให้กำลังใจคนในเฟซบุ๊กที่ทราบว่าถูกดำเนินคดีนี้ แต่ไม่คิดว่าตนเองจะถูกดำเนินคดีข้อหานี้เอง และไม่คิดว่าจะต้องมาถึงจังหวัดกำแพงเพชร ซึ่งเป็นจังหวัดที่เขาไม่เคยเดินทางไปมาก่อน

    ในการเดินทาง อาร์มต้องใช้ระยะเวลาเดินทางจากเกาะพะงัน เป็นเวลาถึง 2 วัน คือนั่งเรือออกจากเกาะในช่วงบ่ายวันที่ 27 ม.ค. 2565 เพื่อต่อรถจากสุราษฎร์ธานีเข้ามายังกรุงเทพฯ และนั่งรถทัวร์ต่อมายังจังหวัดกำแพงเพชร มีค่าใช้จ่ายเฉพาะค่าเดินทางไป-กลับ ราว 4,000 บาท ยังไม่นับค่าที่พักและค่าใช้จ่ายอื่นๆ ด้วย โดยในการเดินทางกลับ ก็คงต้องใช้เวลา 2 วัน โดยไปค้างคืนก่อนในกรุงเทพฯ เช่นกัน การต้องเดินทางไกล ยังทำให้ญาติหรือแฟนไม่สามารถเดินทางมาให้กำลังใจเขาได้ด้วย เนื่องจากไม่มีค่าใช้จ่ายพอ

    อาร์มระบุว่า เขาไม่ถึงกับเกรงกลัวคดีที่ถูกกล่าวหานี้ และพร้อมต่อสู้คดี แต่กังวลต่อภาระทางคดีที่เกิดขึ้น เพราะทำให้เขาต้องเดินทางไกล ซึ่งไม่รู้ว่าต้องมาที่จังหวัดกำแพงเพชรอีกกี่ครั้ง และจะกระทบต่อชีวิตด้านการงานของเขาต่อไปหรือไม่ ทั้งเขาไม่เคยรู้จักผู้กล่าวหาที่อาศัยอยู่ในกำแพงเพชร จึงไม่ทราบว่าเหตุใดจึงมากล่าวหาเขาเช่นนี้

    (อ้างอิง: บันทึกแจ้งข้อกล่าวหา สภ.เมืองกำแพงเพชร ลงวันที่ 29 ม.ค. 2565 และ https://tlhr2014.com/archives/40060)
  • พนักงานสอบสวนได้ติดต่อให้อาร์มเดินทางมารับทราบข้อหาตาม พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ มาตรา 14 เพิ่มเติมอีก หลังส่งสำนวนการสอบสวนให้อัยการแล้ว อัยการได้มีหนังสือให้แจ้งข้อกล่าวหาอาร์มเพิ่มเติม

    พ.ต.ท.สุวิช จึงได้แจ้งข้อกล่าวหา "นำเข้าสู่ระบบคอมพิวเตอร์ซึ่งข้อมูลคอมพิวเตอร์อันเป็นเท็จ โดยประการที่น่าจะเกิดความเสียหายต่อการรักษาความมั่นคงปลอดภัยของประเทศฯ" ตาม พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ มาตรา 14 เพิ่มเติมอีก 1 ข้อหา โดยอาร์มให้การปฏิเสธตลอดข้อกล่าวหาเช่นเดิม

    (อ้างอิง: บันทึกแจ้งข้อกล่าวหาเพิ่มเติม สภ.เมืองกำแพงเพชร ลงวันที่ 1 ธ.ค. 2565)
  • พนักงานอัยการจังหวัดกำแพงเพชรมีคำสั่งฟ้องอาร์ม โดยก่อนหน้านี้ นอกจากแจ้งข้อกล่าวหาเพิ่มเติม พนักงานสอบสวนเจ้าของสำนวนยังได้ส่งประเด็นไปให้พนักงานสอบสวน สน.คันนายาว สอบปากคำครอบครัวของอาร์มเพิ่มเติมตามที่อัยการมีหนังสือแจ้งด้วย

    ก่อนหน้านี้อัยการแจ้งว่าจะมีคำสั่งฟ้องคดีในช่วงเดือนธันวาคม 2565 แต่อาร์มยังไม่สะดวกเดินทางไปในช่วงดังกล่าว จึงได้ขอเลื่อนนัดออกมาเป็นวันที่ 1 ก.พ. 2566

    พนักงานอัยการจังหวัดกำแพงเพชร บรรยายฟ้องโดยสรุปกล่าวหาว่า เมื่อวันที่ 13 ต.ค. 2564 จำเลยได้ใช้แอพพลิเคชั่น (TikTok) โพสต์ภาพเคลื่อนไหวพูดข้อความหมิ่นประมาทพระมหากษัตริย์

    ผู้ฟ้องอ้างว่าถ้อยคำของจำเลยเป็นการจาบจ้วงหมิ่นประมาท ใส่ความผู้อื่นต่อบุคคลที่สาม ดูหมิ่น และแสดงความอาฆาตมาดร้ายพระมหากษัตริย์ ทำให้รัชกาลที่ 9 และรัชกาลที่ 10 พระมหากษัตริย์องค์ปัจจุบัน เสื่อมเสียพระเกียรติยศ ชื่อเสียง เกียรติคุณ และโดยประการที่น่าจะทำให้เสียชื่อเสียง ถูกดูหมิ่นและเกลียดชัง และเป็นการนำเข้าสู่ระบบคอมพิวเตอร์ซึ่งข้อมูลคอมพิวเตอร์ อันเป็นความผิดเกี่ยวกับความมั่นคงแห่งราชอาณาจักรตามประมวลกฎหมายอาญา ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 และ พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ มาตรา 14

    พนักงานอัยการยังระบุในฟ้องขอคัดค้านการปล่อยชั่วคราวจำเลย โดยอ้างว่าคดีนี้เป็นคดีที่กระทบกระเทือนต่อความมั่นคงในราชอาณาจักร หากได้รับการปล่อยชั่วคราวเกรงว่าจำเลยจะหลบหนี

    หลังอัยการยื่นฟ้อง ทนายความได้ยื่นขอประกันตัวอาร์ม และศาลมีคำสั่งอนุญาตให้ประกันตัว โดยให้วางหลักประกัน 150,000 บาท ได้รับความช่วยเหลือจากกองทุนราษฎรประสงค์ ศาลยังกำหนดวันนัดพร้อมคดีต่อไปในวันที่ 13 มี.ค. 2566

    ทั้งนี้ คลิปวิดีโอใน TikTok ที่เขาถูกกล่าวหา เป็นคลิปขนาดสั้นความยาวเพียง 14 วินาที มีเนื้อหาเป็นการพูดคุยหยอกล้อกับแมวที่วิ่งไปมา

    จากการติดตามของศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน มีผู้ถูกดำเนินคดีตามมาตรา 112 ในจังหวัดกำแพงเพชร อย่างน้อย 5 ราย ใน 5 คดี ทุกคดีมีบุคคลทั่วไปเป็นผู้ไปแจ้งความกล่าวหาไว้ โดยผู้ถูกกล่าวหา 4 ราย ไม่ได้มีภูมิลำเนาอยู่ในพื้นที่แต่อย่างใด

    (อ้างอิง: คำฟ้อง ศาลจังหวัดกำแพงเพชร คดีหมายเลขดำที่ อ.318/2566 ลงวันที่ 1 ก.พ. 2566 และ https://tlhr2014.com/archives/53155)
  • นัดพร้อมเพื่อตรวจพยานหลักฐาน สอบคําให้การ และกําหนดวันนัดสืบพยาน โจทก์ จําเลย และทนายจําเลย มาศาล ศาลอ่านและอธิบายฟ้องให้จําเลยซึ่งมีทนายความฟังแล้ว จําเลยแถลงให้การปฏิเสธฟ้องโจทก์ จําเลยและทนายจําเลยแถลงว่า ประสงค์นําสืบหักล้างว่า จําเลยเป็นเจ้าของบัญชีติ๊กต่อกตามฟ้องจริง แต่ข้อความที่จําเลยโพสต์ดังกล่าวไม่เป็นความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 และจําเลยไม่มีเจตนากระทําความผิดตามฟ้อง

    โจทก์แถลงติดใจสืบพยานรวม 17 ปาก ได้แก่ คือผู้กล่าวหา, ผู้เชี่ยวชาญด้านภาษาศาสตร์, ประชาชนทั่วไปซึ่งได้ดูคลิปติ๊กต่อกตามฟ้อง, ตํารวจผู้สืบข้อมูลเชิงลึกในสื่อสังคมออนไลน์ของจําเลย และพนักงานสอบสวน ใช้เวลาสืบ 3 นัด จําเลยและทนายจําเลยประสงค์สืบพยาน 5 ปาก ได้แก่ จําเลย, อาจารย์คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, อาจารย์ผู้เชี่ยวชาญด้านภาษาศาสตร์, ยายและคนรักของจําเลย ใช้เวลาสืบ 1 นัด นัดสืบพยานโจทก์ในวันที่ 6-8 มิ.ย. 2566 และสืบพยานจำเลยในวันที่ 9 มิ.ย. 2566

    (อ้างอิง: รายงานกระบวนพิจารณา ศาลจังหวัดกำแพงเพชร คดีหมายเลขดำที่ อ.318/2566 ลงวันที่ 13 มี.ค. 2566)

ชั้นสอบสวน

ผู้ถูกดำเนินคดี :
“อาร์ม” (สงวนชื่อสกุลจริง)

การอนุญาตปล่อยตัวชั่วคราว
-

ศาลชั้นต้น

ผู้ถูกดำเนินคดี :
“อาร์ม” (สงวนชื่อสกุลจริง)

ผลการพิพากษา
-
การอนุญาตปล่อยตัวชั่วคราว
อนุญาต

แหล่งที่มา : กรณีที่ศูนย์ทนายความฯ ติดตามสัมภาษณ์