สรุปความสำคัญ

“เก็ท” โสภณ สุรฤทธิ์ธำรง, "โจเซฟ" (นามสมมติ) และ "มิ้นท์" (นามสมมติ) 3 นักกิจกรรม ถูกดำเนินคดีตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 จากกรณีร่วมปราศรัยในกิจกรรม “ฟื้นฝอยหาตะเข็บ 240 ปี ใครฆ่าพระเจ้าตาก” ซึ่งจัดโดยกลุ่มโมกหลวงริมน้ำเมื่อวันที่ 6 เม.ย. 2565 บริเวณอนุสาวรีย์พระเจ้าตากสิน วงเวียนใหญ่ โดยคำปราศรัยกล่าวถึงการสวรรคตของพระเจ้าตากสิน และการสถาปนาราชวงศ์จักรี

ทั้งสามถูกศาลอาญาธนบุรีออกหมายจับ โดยไม่เคยถูกออกหมายเรียกมาก่อน หลังถูกจับกุมโจเซฟและมิ้นท์ได้รับการประกันตัวในชั้นฝากขังด้วยเงินสดคนละ 200,000 บาท จากกองทุนราษฎรประสงค์ ส่วนโสภณถูกแจ้งข้อกล่าวหาในเรือนจำขณะถูกขังเนื่องจากไม่ได้รับสิทธิประกันตัวในคดีมาตรา 112 #ทัวร์มูล่าผัว

กรณีดังกล่าวสะท้อนให้เห็นถึงปัญหาการตีความประมวลกฎหมายอาญามาตรา 112 ให้ขยายครอบคลุมไปถึงอดีตกษัตริย์ ทั้งที่ไม่ได้บัญญัติไว้ในกฎหมาย ซึ่งขัดต่อหลักกฎหมายอาญาที่ต้องตีความอย่างเคร่งครัด และถูกนำมาใช้เป็นเครื่องมือปิดกั้นเสรีภาพในการความเห็นของประชาชน กระทบต่อเสรีภาพการแสดงออกของประชาชนเป็นอย่างยิ่ง

ข้อมูลการละเมิด

  • ผู้ถูกละเมิด
    • โจเซฟ (นามสมมติ)
    • มิ้นท์ (นามสมมติ)
  • ประเด็นการละเมิดสิทธิ
    • เสรีภาพการแสดงออก
    • เสรีภาพในการชุมนุม
    • สิทธิในกระบวนการยุติธรรม
  • รูปแบบการละเมิดสิทธิ
    • จับกุม / ควบคุมตัว
  • ผู้ละเมิด
    • ตำรวจ
 
  • ผู้ถูกละเมิด
    • โสภณ สุรฤทธิ์ธำรง
  • ประเด็นการละเมิดสิทธิ
    • เสรีภาพการแสดงออก
    • เสรีภาพในการชุมนุม
    • สิทธิในกระบวนการยุติธรรม
  • ผู้ละเมิด
    • ตำรวจ

พฤติการณ์การละเมิด

10 พ.ค. 2565 ประมาณ 12.00 น. “โจเซฟ” (นามสมมติ) นักกิจกรรมทางการเมือง ถูกตำรวจจับกุมตามหมายจับข้อหา หมิ่นประมาทกษัตริย์ฯ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา112 และร่วมกันใช้เครื่องขยายเสียงไม่ได้รับอนุญาต ซึ่งออกโดยศาลอาญาธนบุรี กรณีร่วมปราศรัยในกิจกรรม “ฟื้นฝอยหาตะเข็บ 240 ปี ใครฆ่าพระเจ้าตาก” ซึ่งจัดโดยกลุ่มโมกหลวงริมน้ำเมื่อวันที่ 6 เม.ย. 2565 บริเวณอนุสาวรีย์พระเจ้าตากสิน วงเวียนใหญ่

เวลา 14.00 น. ทนายความได้เข้าพบโจเซฟ ซึ่งถูกนำตัวจากศูนย์การค้าแห่งหนึ่งใน จ.นนทบุรี มาควบคุมไว้ที่กองบัญชาการตำรวจปราบปรามยาเสพติด (บช.ปส.) ก่อนตำรวจจะเริ่มทำบันทึกจับกุม

จากนั้น พ.ต.ท.ยุทธนา นังคลา พนักงานสอบสวน สน.บุปผาราม ได้แจ้งพฤติการณ์คดีโดยสรุปว่า โจเซฟได้ปราศรัยกล่าวถึงเหตุการณ์ที่พระเจ้าตากถูกนายทองด้วงประหาร ก่อนปราบดาภิเษกขึ้นเป็นกษัตริย์แทน มีการฆ่าฟันพระญาติ 131 คน ทั้งนี้ การปราศรัยไม่ได้มีข้อความใดที่เกี่ยวข้องกับกษัตริย์รัชกาลปัจจุบัน

ก่อนแจ้งข้อกล่าวหาโจเซฟว่า กระทำผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 “ดูหมิ่น หมิ่นประมาท หรือแสดงความอาฆาตมาดร้ายพระมหากษัตริย์ฯ” และร่วมกันโฆษณาโดยใช้เครื่องขยายเสียงด้วยกำลังไฟฟ้าโดยไม่ได้รับอนุญาต โดยโจเซฟให้การปฏิเสธตลอดข้อกล่าวหา และขอให้การเป็นหนังสือภายในวันที่ 10 มิ.ย. 2565

ต่อมา ในเวลา 15.30 น. พนักงานสอบสวนได้ควบคุมตัวโจเซฟเดินทางไปยังศาลอาญาธนบุรีเพื่อขออำนาจศาลฝากขังครั้งที่ 1 เป็นเวลา 12 วัน และคัดค้านการประกันตัว ก่อนที่ศาลจะอนุญาตให้ฝากขัง และให้ประกันตัวในเวลา 17.00 น. ด้วยหลักทรัพย์เป็นเงินสดจำนวน 200,000 บาท จากกองทุนราษฎรประสงค์ โดยศาลกำหนดเงื่อนไข 3 ข้อ ได้แก่ ห้ามกระทำการในลักษณะที่ถูกกล่าวหาอีกหรือกระทำการอันเสื่อมเสียต่อสถาบันพระมหากษัตริย์, ห้ามเข้าร่วมกิจกรรมที่ก่อความวุ่นวายในบ้านเมือง และห้ามเดินทางออกนอกราชอาณาจักร ศาลนัดรายงานตัวในวันที่ 23 พ.ค. 2565 เวลา 09.00 น.

หลังโจเซฟได้ประกันไม่นาน ราว 17.20 น. “มิ้นท์” นักกิจกรรมกลุ่ม “นาดสินปฏิวัติ” ก็ถูกจับกุมอีกรายตามหมายจับในข้อหาและจากเหตุเดียวกัน ที่ร้านส้มตำแห่งหนึ่งแถวแจ้งวัฒนะ ขณะกำลังเดินทางออกจากร้าน หลังเจ้าหน้าที่แสดงหมายจับ มิ้นท์ได้ขอขับรถไปเอง โดยมีสมยศ พฤกษาเกษมสุข นักกิจกรรม ร่วมเดินทางไปพร้อมกับชุดจับกุม 2 นาย เจ้าหน้าที่แจ้งให้ขับรถไปยัง บช.ปส. เช่นเดียวกับโจเซฟ เมื่อไปถึงตำรวจได้เร่งทำบันทึกจับกุมเสร็จก่อนทนายความจะเดินทางไปถึง

จากนั้น พนักงานสอบสวน สน.บุปผาราม ได้แจ้งพฤติการณ์คดีโดยยกคำปราศรัย ที่กล่าวถึงการเสียชีวิตของพระเจ้าตากว่า ไม่ได้โดนทุบด้วยท่อนจันทร์ หรือหนีไปบวช ตามที่มีการบันทึกเป็นประวัติศาสตร์ แต่ถูกทองด้วงสั่งประหารชีวิตด้วยการตัดคอ รวมทั้งกล่าวถึงการสร้างอนุสาวรีย์ของรัชกาลที่ 5

พนักงานสอบสวนแจ้ง 2 ข้อกล่าวหาตามหมายจับเช่นเดียวกับโจเซฟ โดยมิ้นท์ให้การปฏิเสธตลอดข้อกล่าวหา และขอให้การเป็นหนังสือภายในวันที่ 10 มิ.ย. 2565 หลังสอบปากคำ มิ้นท์ถูกควบคุมตัวไว้ที่ บช.ปส. 1 คืน เพื่อจะนำตัวไปขออำนาจศาลฝากขังในวันรุ่งขึ้น

วันต่อมา หลังพนักงานสอบสวนยื่นคำร้องขอฝากขัง ศาลได้อนุญาตให้ฝากขัง ก่อนจะให้ประกันตัวด้วยหลักทรัพย์จำนวน 200,000 บาท ใช้เงินจากกองทุนราษฎรประสงค์ โดยศาลกำหนด 3 เงื่อนไข เช่นเดียวกับโจเซฟ

คดีนี้ยังมีผู้ต้องหาอีกราย คือ “เก็ท” โสภณ สุรฤทธิ์ธำรง นักกิจกรรมกลุ่มโมกหลวงริมน้ำ ซึ่งก่อนหน้านี้ถูกจับกุมและไม่ได้รับอนุญาตให้ปล่อยตัวชั่วคราวระหว่างการสอบสวนในคดี 112 กรณีปราศรัยในกิจกรรม #ทัวร์มูล่าผัว โดยเก็ทถูกขังอยู่ที่เรือนจำพิเศษกรุงเทพฯ มาตั้งแต่วันที่ 2 พ.ค. 2565 โดยตำรวจเดินทางเข้าแจ้งข้อกล่าวหาคดีนี้กับเก็ทในเรือนจำในวันที่ 17 พ.ค. 2565

(อ้างอิง: บันทึกจับกุม บช.ปส. ลงวันที่ 10 พ.ค. 2565 และ https://tlhr2014.com/archives/43563)

ภูมิหลัง

  • โสภณ สุรฤทธิ์ธำรง
    เข้าร่วมกิจกรรมทางการเมืองหลังเข้าร่วมการประชุมกับสหภาพนักเรียน นิสิต นักศึกษาแห่งประเทศไทย (สนท.) โดยเข้าร่วมกับกลุ่ม We Volunteer ก่อนออกมาตั้ง ‘กลุ่มโมกหลวงริมน้ำ’ เคลื่อนไหวเรื่องประชาธิปไตยให้ลึกมากขึ้น ก็คือต่อสู้เรื่องคนเท่ากัน ในหลากหลายรูปแบบ ทั้งการเสวนา จัดคลับเฮ้าส์ ไปคุยกับชาวบ้าน หรือจัดการชุมนุมเดินขบวน

    อ่านเพิ่มเติม https://tlhr2014.com/archives/43343
  • โจเซฟ (นามสมมติ)
    พนักงานบริษัทด้านความงาม จบปริญญาตรีจากมหาวิทยาลัยในนิวซีแลนด์ เคยเข้าร่วมชุมนุมกับกลุ่มคนเสื้อแดงในปี 2553 เพราะต้องการเห็นความเสมอภาคเกิดขึ้นในสังคม จนถึงการเคลื่อนไหวของเยาวชนปลดแอก ในปี 2563 เขาก็ออกมาร่วมชุมนุมกับคนรุ่นใหม่เพื่อผลักดันความหวังของเขาให้เป็นจริง

    (อ่านเพิ่มเติม: https://tlhr2014.com/archives/24286)

แหล่งที่มา : กรณีที่ศูนย์ทนายความฯ ติดตามสัมภาษณ์