สรุปความสำคัญ

“เพนกวิน” พริษฐ์ ชิวารักษ์ นักศึกษาและแกนนำกลุ่มราษฎรถูกดำเนินคดีในข้อหา “หมิ่นประมาทกษัตริย์ฯ” ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 และข้อหาตาม พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ มาตรา 14 (3) จากการโพสต์ 2 ข้อความในเฟซบุ๊กตั้งคำถามเกี่ยวกับการใช้สนามหลวง และกล่าวพาดพิงถึงรัชกาลที่ 10 เกี่ยวกับสุจาริณี วิวัชรวงศ์ คดีนี้มีนพดล พรหมภาสิต เลขาธิการศูนย์ช่วยเหลือด้านกฎหมายผู้ถูกล่วงละเมิด bully ทางสังคมออนไลน์ (ศชอ.) เป็นผู้ร้องทุกข์กล่าวโทษ

กรณีดังกล่าวสะท้อนให้เห็นถึงปัญหาของประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 ที่มีโทษจำคุกสูงสุดถึง 15 ปี แต่กลับเปิดโอกาสให้บุคคลใดก็ได้ร้องทุกข์กล่าวโทษแม้ไม่ได้เป็นผู้เสียหาย ทำให้ข้อกล่าวหาดังกล่าวถูกใช้เป็นเครื่องมือในการกลั่นแกล้งบุคคลอื่น อีกทั้งยังสะท้อนให้เห็นถึงปัญหาการตีความขยายความคุ้มครองไปเกินกว่าที่กฎหมายบัญญัติไว้

ข้อมูลการละเมิด

  • ผู้ถูกละเมิด
    • พริษฐ์ ชิวารักษ์
  • ประเด็นการละเมิดสิทธิ
    • เสรีภาพการแสดงออก
    • สิทธิในกระบวนการยุติธรรม
  • รูปแบบการละเมิดสิทธิ
    • การเรียกรายงานตัว / ปรับทัศนคติ
  • ผู้ละเมิด
    • ตำรวจ

พฤติการณ์การละเมิด

15 มิ.ย. 2564 เวลา 12.00 น. ที่กองบังคับการปราบปรามการกระทำความผิดเกี่ยวกับอาชญากรรมทางเทคโนโลยี (บก.ปอท.) “เพนกวิน” พริษฐ์ ชิวารักษ์ แกนนำกลุ่มราษฎร พร้อมทนายความ เดินทางเข้ารับทราบข้อหาตามหมายเรียก ในฐานความผิด “หมิ่นประมาทกษัตริย์ฯ” ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 และความผิดตาม พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ มาตรา 14 (3)

พ.ต.ท.ณัฐพนธ์ สุวรรณรงค์ สารวัตร (สอบสวน) กก.3 บก.ปอท. และ ร.ต.ท.หญิง รัฐฐานนท์ คชนนท์ รองสารวัตร (สอบสวน) ปรก.กก.3 บก.ปอท. แจ้งพฤติการณ์คดีโดยสรุปว่า เมื่อวันที่ 11 ม.ค. 2564 นพดล พรหมภาสิต ได้มาพบพนักงานสอบสวนเพื่อร้องทุกข์กล่าวโทษให้ดําเนินคดีกับผู้ใช้บัญชีเพจเฟซบุ๊กชื่อ “เพนกวิน-พริษฐ์ ชิวารักษ์ Parit Chiwarak”

สืบเนื่องมาจาก เฟซบุ๊กดังกล่าวได้ปรากฏข้อความที่ผู้กล่าวหาเห็นว่าเป็นความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 จำนวน 2 โพสต์ ได้แก่

1. เมื่อวันที่ 31 ธ.ค. 2563 ได้โพสต์รูปภาพที่มีข้อความเกี่ยวกับสนามหลวง ที่นักกิจกรรมไม่สามารถจัดกิจกรรมเผากุ้งได้ และคำถามว่าจะเก็บไว้ประกอบพิธีเผาศพอย่างเดียวหรือ

ทั้งนี้ ในวันที่ 31 ธ.ค. ดังกล่าว ได้มีเหตุการณ์ที่สมาชิกกลุ่ม We Volunteer ซึ่งทำกิจกรรม #ม็อบย่างกุ้ง ทำการจำหน่ายกุ้งเพื่อช่วยผู้ค้ากุ้งที่ได้รับผลกระทบจากการแพร่ระบาดของโควิด-19 ถูกเจ้าหน้าที่เข้าจับกุมดำเนินคดีที่บริเวณสนามหลวง และอนุสรณ์สถาน 14 ตุลา

2. เมื่อวันที่ 8 ธ.ค. 2563 ได้โพสต์ข้อความถวายพระพรสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิริวัณณวรีฯ ในวันคล้ายวันประสูติ โดยกล่าวพาดพิงถึงรัชกาลที่ 10 เกี่ยวกับสุจาริณี วิวัชรวงศ์ และลูกชาย 4 คน รวมทั้งเรียกร้องให้เจ้าฟ้าสิริวัณณวรีฯ ไม่ให้นำเงินภาษีของประชาชนไปโปรโมทแบรนด์เสื้อผ้าส่วนพระองค์ พร้อมทั้งแนบลิงค์ยูทูบคลิปเสียง “พี่รู้พี่มันเลว” ลงไปในโพสต์ดังกล่าว

ผู้กล่าวหาระบุว่า การโพสต์เฟซบุ๊กทั้ง 2 โพสต์ดังกล่าว เป็นการหมิ่นประมาท และดูหมิ่นรัชกาลที่ 10 ซึ่งเป็นการดูหมิ่นพระเกียรติ และหมิ่นพระบรมเดชานุภาพ ทั้งนี้ โดยประการที่น่าจะทําให้ รัชกาลที่ 10 เสื่อมเสียพระเกียรติยศ เสียชื่อเสียง ถูกดูหมิ่น และถูกเกลียดชัง โดยเจตนาทําให้ประชาชนเสื่อมศรัทธา ไม่เคารพสักการะ ซึ่งองค์พระมหากษัตริย์ทรงดํารงอยู่ในฐานะอันเป็นที่เคารพสักการะ ผู้ใดจะละเมิดมิได้

จากนั้น พนักงานสอบสวนได้แจ้ง 2 ข้อกล่าวหา คือ หมิ่นประมาท ดูหมิ่น หรือแสดงความอาฆาตมาดร้ายพระมหากษัตริย์ และนำเข้าสู่ระบบคอมพิวเตอร์ซึ่งข้อมูงคอมพิวเตอร์อันเป็นความผิดเกี่ยวกับความมั่นคงฯ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 และ พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ มาตรา 14 (3)

พริษฐ์ให้การปฏิเสธตลอดข้อกล่าวหา และขออ้างพยานเป็นอดีตหม่อมสุจารินี และท่านชายทั้ง 4 องค์ มาเป็นพยานในประเด็นว่า เหตุใดจึงต้องออกไปอยู่ต่างประเทศ ใครมีความเกี่ยวข้องในเรื่องนี้บ้าง และทั้ง 5 ประสงค์ที่จะกลับประเทศไทยหรือไม่ พร้อมจะให้การเพิ่มเติมเป็นหนังสือภายในวันที่ 15 ก.ค. 2564

พนักงานสอบสวนได้ลงบันทึกประจำวันไว้ และให้ปล่อยตัวพริษฐ์ไป โดยไม่มีการควบคุมตัวไว้

ในการเข้ารับทราบข้อกล่าวหาของพริษฐ์ พนักงานสอบสวนได้มีการตั้งกล้องวิดีโอบันทึกการสอบปากคำ และขอให้ผู้ไว้วางใจที่เข้าร่วมทุกคนลงบันทึกว่าเข้าร่วมการสอบสวน และทำสำเนาบัตรประจำตัวประชาชนด้วย

นับเป็นคดีแรกที่พริษฐ์ถูกแจ้งข้อกล่าวหาหลังได้รับการประกันตัวจากการถูกคุมขังระหว่างพิจารณาในคดีมาตรา 112 จากการชุมนุม #19กันยาทวงอำนาจคืนราษฎร และคดี MobFest เมื่อวันที่ 11 พ.ค. 2564 และเป็นคดีมาตรา 112 คดีที่ 20 ซึ่งพริษฐ์ถูกกล่าวหาอีกด้วย

ทั้งนี้ นพดล พรหมภาสิต ผู้กล่าวหา มีตำแหน่งเป็นรองประธานสหภาพแรงงานรัฐวิสาหกิจการบินไทยในช่วงเดือนมีนาคม 2563 และยังมีตำแหน่งเป็นเลขาธิการของศูนย์ช่วยเหลือทางกฎหมายผู้ถูกล่วงละเมิดทางสังคมออนไลน์ (ศชอ.) ซึ่งเป็นกลุ่มเฟซบุ๊กที่มีการดำเนินการไปแจ้งความดำเนินคดีข้อหามาตรา 112 ต่อนักกิจกรรมหรือผู้แสดงความคิดเห็นบนโลกออนไลน์ในพื้นที่ต่าง ๆ อย่างต่อเนื่อง

นพดลได้แจ้งความกล่าวหานักกิจกรรมหลายรายไว้ที่ บก.ปอท. อาทิ “ลูกเกด” ชลธิชา แจ้งเร็ว จากกรณีการโพสต์ข้อความถึงสถาบันกษัตริย์ในการเคลื่อนไหว “ราษฎรสาส์น” และกล่าวหา “โตโต้” ปิยรัฐ จงเทพ จากการโพสต์วิจารณ์พาดพิงถึงการใช้ภาษีของกษัตริย์

(อ้างอิง: บันทึกแจ้งข้อกล่าวหา บก.ปอท. ลงวันที่ 15 มิ.ย. 2564 และ https://tlhr2014.com/archives/30851)

ภูมิหลัง

  • พริษฐ์ ชิวารักษ์
    อดีตเลขาธิการกลุ่มการศึกษาเพื่อความเป็นไท

แหล่งที่มา : กรณีที่ศูนย์ทนายความฯ ติดตามสัมภาษณ์