คดี 112 “บังเอิญ” ศิลปินขอนแก่น ถูกแกนนำ ศปปส. กล่าวหา โพสต์ภาพพร้อมข้อความหมิ่นประมาท ร.10

เวลาประมาณ 19.53 น. “บังเอิญ” ศิลปินอิสระจากจังหวัดขอนแก่นวัย 25 ปี ผู้เคยถูกดำเนินคดีจากการพ่นสีสเปรย์แสดงออกทางการเมืองที่กำแพงพระบรมมหาราชวัง ถูกเจ้าหน้าที่ตำรวจนอกเครื่องแบบจาก บก.ปอท. และกองบัญชาการตำรวจนครบาล รวม 10 นาย ภายใต้การอำนวยการของ พล.ต.ต.จิรภพ ภูริเดช ผู้บัญชาการตำรวจสอบสวนกลาง เข้าจับกุมที่ในปั๊มน้ำมันย่านบางบัวทอง ตามหมายจับของศาลอาญา ลงวันที่ 30 มี.ค. 2566 ในข้อหาตามมาตรา 112 และ พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ มาตรา 14 (3)

บังเอิญถูกนำตัวไปถึงกองบังคับการปราบปรามการกระทำความผิดเกี่ยวกับอาชญากรรมทางเทคโนโลยี (บก.ปอท.) ในเวลาประมาณ 21.00 น. โดยมีทนายความเดินทางติดตามไป

ตำรวจได้จัดทำบันทึกจับกุม โดยระบุว่า ตำรวจได้รับแจ้งจาก “สายลับ” ที่ปกปิดนาม เพราะประสงค์เงินรางวัลนำจับ ว่าบุคคลตามหมายจับนี้จะเดินทางมาปรากฏตัวที่พื้นที่บางบัวทอง จึงได้เดินทางไปจับกุม

ว่าที่ พ.ต.ต.เครือณรงค์ ขมิ้นเครือ พนักงานสอบสวน บก.ปอท. ได้แจ้งพฤติการณ์คดีว่า เมื่อวันที่ 2 ธ.ค. 2565 อานนท์ กลิ่นแก้ว แกนนำศูนย์รวมประชาชนปกป้องสถาบัน (ศปปส.) พบเห็นผู้ใช้เฟซบุ๊กโพสต์รูปภาพครอบครัวของพระมหากษัตริย์ รัชกาลที่ 10 พร้อมข้อความที่ระบุว่าเป็นชื่อภาพ เมื่อวันที่ 15 มี.ค. 2565 ซึ่งอานนท์เห็นว่า มีลักษณะดูหมิ่น หมิ่นพระเกียรติรัชกาลที่ 10 จึงมาแจ้งความให้ดำเนินคดีผู้ใช้เฟซบุ๊กรายดังกล่าว

น่าสังเกตว่าบังเอิญไม่เคยได้รับหมายเรียกในคดีมาก่อน ทั้งมีการขอออกหมายจับภายหลังเหตุการณ์พ่นสีกำแพงพระบรมมหาราชวัง ที่เกิดขึ้นเมื่อวันที่ 28 มี.ค. 2566 เพียง 2 วัน

บังเอิญได้ให้การปฏิเสธตลอดข้อกล่วหา และขอยื่นคำให้การเพิ่มเติมภายใน 30 วัน หลังการสอบสวน ตำรวจได้ควบคุมตัวบังเอิญไว้ 1 คืน โดยจะนำตัวไปขอฝากขังต่อศาลต่อไป

(อ้างอิง: บันทึกการจับกุม กก.1 บก.ปอท. ลงวันที่ 6 เม.ย. 2566 และ https://tlhr2014.com/archives/55100)

ในช่วงเช้า พนักงานสอบสวนได้นำตัวบังเอิญไปยังศาลอาญาเพื่อยื่นขอฝากขัง ทั้งยังขอคัดค้านการประกันตัว โดยอ้างว่าเกรงว่าผู้ต้องหาจะหลบหนี ยากแก่การติดตามตัวมาดำเนินคดีในภายหลัง

ต่อมา หลังศาลอนุญาตให้ฝากขัง ทนายความและนายประกันได้ยื่นขอประกันตัวผู้ต้องหา จนเวลา 17.28 น. ศาลได้อนุญาตให้ประกันชั้นสอบสวนตลอดถึงชั้นพิจารณา โดยให้วางหลักทรัพย์ประกันจำนวน 90,000 บาท พร้อมกำหนดให้มารายงานตัวในวันที่ 25 พ.ค. 2566 หลักทรัพย์ได้รับความช่วยเหลือจากกองทุนราษฎรประสงค์

สำหรับ "บังเอิญ" ศิลปินอิสระชาวขอนแก่น ปัจจุบันอายุ 25 ปี ชอบใช้ชีวิตสันโดษ ทำงานศิลปะเพียงคนเดียว สนใจเรื่องการเมืองตั้งแต่เด็กราว ๆ 10 ขวบ สมัยการชุมนุมของคนเสื้อแดงเมื่อปี 2553 โดยติดตามพ่อไปในที่ชุมนุม ก่อนเริ่มศึกษาและทำงานศิลปะทางการเมืองประเภท ‘Dark Art’ เกี่ยวข้องกับการวิพากษ์วิจารณ์มาตรา 112 โดยตรง เคยแสดงงานร่วมกับกลุ่มศิลปะปลดแอก ตั้งแต่ปี 2563-2564 และเข้าร่วมชุมนุมทั้งที่กรุงเทพฯ และที่ขอนแก่นอยู่หลายครั้ง

(อ้างอิง: คำร้องขอฝากขังผู้ต้องหาครั้งที่ 1 ศาลอาญา ลงวันที่ 7 เม.ย. 2566 และ https://tlhr2014.com/archives/55100)

พนักงานอัยการ สํานักงานอัยการพิเศษฝ่ายคดีอาญา 10 เป็นโจทก์ยื่นฟ้องบังเอิญต่อศาลอาญา ในฐานความผิด หมิ่นประมาท ดูหมิ่น หรือแสดงความอาฆาตมาดร้ายพระมหากษัตริย์, นำเข้า เผยแพร่ หรือส่งต่อข้อมูลคอมพิวเตอร์อันเป็นความผิดเกี่ยวกับความมั่นคง ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 และ พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ มาตรา 14 (3)(5)

อัยการบรรยายคำฟ้อง มีใจความโดยสรุปว่า เมื่อวันที่ 15 มี.ค. 2565 จําเลยได้โพสต์รูปภาพเป็นพื้นหลังของเฟซบุ๊กส่วนตัวพร้อมคำบรรยายภาพ โดยเป็นภาพของรัชกาลที่ 10 และพระบรมวงศานุวงศ์ ซึ่งมีการดัดแปลงตกแต่งรูปให้ผิดไปจากรูปภาพเดิม ด้วยการนําหน้ากากมาใส่บนพระพักตร์

อัยการระบุว่า รูปภาพและข้อความดังกล่าว ทําให้ประชาชนทั่วไปที่ได้พบเห็นเข้าใจความหมายได้ว่า รัชกาลที่ 10 และพระบรมวงศานุวงศ์ มีความคลาดเคลื่อนไปจากธรรมดาสามัญ เสียสติคล้ายคนบ้า ใช้อํานาจมนต์ดํา ใช้อํานาจมืด ปกครองบ้านเมือง โดยประการที่น่าจะทําให้รัชกาลที่ 10 และพระบรมวงศานุวงศ์ เสื่อมเสียพระเกียรติยศ ถูกดูหมิ่น ถูกเกลียดชัง

ท้ายคำฟ้อง อัยการขอให้ศาลนับโทษจำคุกในคดีนี้ต่อจากโทษจำคุกในคดีพ่นสีใส่กำแพงวัดพระแก้ว และพ่นสีใส่ สน.สำราญราษฎร์ นอกจากนี้ยังคัดค้านการปล่อยชั่วคราวระหว่างพิจารณาคดีนี้ โดยอ้างเหตุคดีมีอัตรโทษสูง เกรงว่าจะหลบหนี

(อ้างอิง: คำฟ้อง ศาลอาญา คดีหมายเลขดำที่ อ.1901/2566 ลงวันที่ 28 มิ.ย. 2566)

บังเอิญเดินทางเข้ารายงานตัวต่อศาลตามกำหนดนัด และรับทราบคำฟ้องของอัยการ

ต่อมา อรรถการ ฟูเจริญ รองอธิบดีผู้พิพากษาศาลอาญา มีคำสั่งอนุญาตให้ปล่อยชั่วคราวระหว่างพิจารณา โดยให้มีประกันในวงเงิน 180,000 บาท ทำให้นายประกันจากกองทุนราษฎรประสงค์ต้องวางเงินประกันเพิ่มจากเงินประกันในชั้นสอบสวนอีก 90,000 บาท ศาลกำหนดเงื่อนไขประกัน ห้ามจำเลยกระทำใด ๆ ในลักษณะหรือทำนองเดียวกับที่ถูกฟ้องร้องในคดีนี้อีก

ศาลนัดสอบคำให้การและตรวจพยานหลักฐานในวันที่ 18 ก.ย. 2566 เวลา 13.30 น.

ศาลอนุญาตให้เลื่อนคดีเนื่องจากทนายติดว่าความอีกคดีที่ศาลอาญาธนบุรี นัดสอบคำให้การและตรวจพยานหลักฐานครั้งใหม่ในวันที่ 30 ต.ค. 2566 เวลา 13.30 น.

บังเอิญเดินทางมาศาล ขณะ อานนท์ นำภา ในฐานะทนายจำเลย ถูกเบิกตัวมาจากเรือนจำพิเศษกรุงเทพฯ มาที่ศาลอาญา โดยมีเครื่องพันธนาการเป็นกุญแจข้อเท้าเช่นเดียวกับทุกครั้งที่ถูกเบิกตัวมาศาล

ศาลอ่านและอธิบายฟ้องให้จำเลยฟังก่อนถามคำให้การ บังเอิญให้การปฏิเสธ และแถลงแนวทางการต่อสู้คดีร่วมกับทนายจำเลยว่า ภาพที่จำเลยโพสต์เป็นภาพศิลปะ ไม่ได้เป็นการดูหมิ่นหรือหมิ่นประมาท ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112

โจทก์อ้างพยานบุคคล 9 ปาก ฝ่ายจำเลยรับข้อเท็จจริงตามเอกสารรวม 3 ปาก คือ แม่ของจำเลย, ตำรวจชุดผู้จับกุม และพนักงานสอบสวน ทำให้โจทก์ติดใจสืบพยาน 6 ปาก ได้แก่ ผู้กล่าวหา, นักวิชาการและประชาชนผู้ให้, ชุดสืบสวน และพนักงานสอบสวน ใช้เวลาสืบพยานโจทก์ 1 นัดครึ่ง

ทนายจำเลยอ้างพยานบุคคล 2 ปาก คือ ตัวจำเลย และพยานความเห็นอีก 1 ปาก ขอใช้เวลาสืบพยานจำเลยครึ่งนัด นัดสืบพยานในวันที่ 26-27 พ.ย. 2567

(อ้างอิง: รายงานกระบวนพิจารณา ศาลอาญา คดีหมายเลขดำที่ อ.1901/2566 ลงวันที่ 30 ต.ค. 2566)