เผาซุ้มเฉลิมพระเกียรติ

ทหารและตำรวจเข้าจับกุมเด็กชาย (อายุ 14 ปี) 1 คน วัยรุ่นชาย (อายุ 18-20 ปี) 6 คน จากบ้านและสถานศึกษาในตำบลบ้านแท่น อ.ชนบท จ.ขอนแก่น และจับกุมชายอีก 2 คน นำไปควบคุมตัวที่มณฑลทหารบกที่ 23 จ.ขอนแก่น และมณฑลทหารบกที่ 11 (มทบ.11) กรุงเทพฯ รวม 6 วัน ก่อนที่จะส่งตัวกลับมาให้ตำรวจ สภ.ชนบท และ สภ.บ้านไผ่ ดำเนินคดีในข้อหา ร่วมกันวางเพลิงเผาทรัพย์, ทำให้เสียทรัพย์, เป็นอั้งยี่ และซ่องโจร จากพฤติการณ์รับจ้างวางเพลิงเผาซุ้มเฉลิมพระเกียรติ ใน อ.บ้านไผ่ และ อ.ชนบท รวม 3 จุด และตระเตรียมวางเพลิงใน อ.เปือยน้อย ต่อมา พนักงานอัยการจังหวัดพลส่งสำนวนให้พนักงานสอบสวนแจ้งข้อหาดูหมิ่น อาฆาตมาดร้ายพระมหากษัตริย์ฯ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 เพิ่ม และยื่นฟ้องผู้ต้องหา 8 คน ต่อศาลจังหวัดพลรวม 3 คดี และแยกฟ้องเด็กอายุ 14 ปี ต่อศาลเยาวชนและครอบครัว จ.ขอนแก่น เป็นอีก 1 คดี

ต่อมาภายหลัง ทหารและตำรวจจับกุมนายปรีชา ผู้จ้างวาน และนายสาโรจน์ นำไปควบคุมตัวที่ มทบ.11 รวม 7 วัน ก่อนส่งตัวมาดำเนินคดีที่ จ.ขอนแก่น ในข้อหาเดียวกันกับจำเลยทั้ง 9 คน ที่ถูกจับกุมดำเนินคดีไปก่อนหน้านั้น รวมทั้งสิ้น 3 คดี

กลางดึกคืนวันที่ 3 พ.ค. 60 เกิดเหตุการณ์ไฟไหม้ซุ้มเฉลิมพระเกียรติ ซึ่งเป็นที่ประดิษฐานพระบรมฉายาลักษณ์ของรัชกาลที่10 ตั้งอยู่ร่องกลางถนนสายบ้านไผ่-บรบือ เขตอำเภอบ้านไผ่ จ.ขอนแก่น เกิดความเสียหายเล็กน้อยบริเวณฐานซุ้ม แต่เหตุการณ์ดังกล่าวไม่มีสื่อสำนักใดรายงานข่าว มีเพียงการแชร์รูปกันในโซเชียลมีเดีย

ต่อมา กลางดึกคืนวันที่ 12 พ.ค. 60 เกิดเหตุการณ์ไฟไหม้ซุ้มเฉลิมพระเกียรติขึ้นอีก 2 แห่ง ซุ้มดังกล่าวเป็นที่ประดิษฐานพระบรมฉายาลักษณ์ของรัชกาลที่ 9 ตั้งอยู่หน้าวัดป่าธรรมวิเวก ต.ชนบท และหน้าสำนักงานเทศบาลตำบลชนบท อ.ชนบท จ.ขอนแก่น ไฟลุกไหม้จนซุ้มทั้งสองได้รับความเสียหาย แต่ไม่มีการรายงานข่าวของสื่อเช่นกัน

17 พ.ค.60 เช้าตรู่ เจ้าหน้าที่ทหารประมาณ 50 นาย นำโดย พ.ท.พิทักษ์พล ชูศรี ผู้บังคับการกองร้อยรักษาความสงบ
กองกำลังรักษาความสงบเรียบร้อยจังหวัดขอนแก่น เข้าตรวจค้นบ้านของนายปรีชา และโรงงานผลิตยาสมุนไพร โดยอ้าง ม.44 แต่ไม่ได้แจ้งสาเหตุที่เข้าตรวจค้น ขณะนั้นมีเพียงภรรยา และลูกชายของนายปรีชาอยู่ที่บ้าน หลังการตรวจค้นราว 3 ชม. ทหารได้ยึดคอมพิวเตอร์ตั้งโต๊ะ 1 เครื่อง โทรศัพท์มือถือ 3 เครื่อง และเอกสารจำนวนหนึ่งไป พร้อมทั้งควบคุมตัวภรรยาของปรีชา แจ้งว่า จะพาตัวไปสอบ 2-3 วัน โดยไม่แจ้งสถานที่

ช่วงบ่าย ทหารและตำรวจเข้าจับกุมตัวเด็ก (อายุ 14 ปี) และวัยรุ่น (อายุ 18-20 ปี) ในตำบลบ้านแท่น อ.ชนบท รวม 7 คน โดย 3 คน เจ้าหน้าที่ยกกำลังไปควบคุมตัวมาจากสถานศึกษานำตัวไปค้นหาหลักฐานที่บ้าน เช่น เสื้อผ้าที่ใส่ในวันเกิดเหตุ รถจักรยานยนต์ แล้วควบคุมตัวพร้อมของที่ตรวจยึดไปที่ สภ.ชนบท โดยที่ญาติไม่สามารถเข้าเยี่ยม/จัดส่งอาหาร หรืออยู่ร่วมขณะสอบปากคำ ต่อมา เจ้าหน้าที่เข้าจับกุมชายวัย 25 ปี (ฉัตรชัย) จากอำเภอโนนศิลา มาที่ สภ.ชนบท อีก จากนั้น ทั้งหมดถูกส่งตัวไป มทบ.23 ในตอนกลางดึก พร้อมภรรยาของปรีชาที่ถูกควบคุมตัวมาจาก มทบ. 23 ในช่วงค่ำเพื่อมาสอบปากคำที่ สภ.ชนบท

นอกจากนี้ ตำรวจยังจับกุมนายหนูพิณ อายุ 64 ปี ที่ จ.สกลนคร ควบคุมตัวไปที่เซฟเฮาส์แห่งหนึ่ง ก่อนนำตัวมาตรวจค้นบ้านใน อ.โนนศิลา จ.ขอนแก่น ในวันรุ่งขึ้น จากนั้นควบคุมตัวที่ มทบ.23 และควบคุมตัวไป มทบ.11 ในวันต่อมา

ในระหว่างการควบคุมตัวที่ มทบ.23 เป็นเวลา 1 คืนนี้ กลุ่มวัยรุ่นให้ข้อมูลว่า พวกเขาถูกขู่ไม่ให้ยิ้ม และไม่ให้มองออกไปนอกหน้าต่างห้อง โดยมีคนหนึ่งถูกเตะด้วยรองเท้าคอมแบทเข้าที่กกหู 1 ครั้ง ทหารกล่าวหาว่า เขายิ้มตอนที่ถูกสอบสวนที่สถานีตำรวจ และมีอีกคนถูกเตะที่กลางหลัง 1 ครั้ง จนเป็นแผลมีเลือดออก โดยถูกล่าวหาว่ายิ้มใส่ทหารที่ควบคุมตัวอยู่

18 พ.ค. 60 ผู้ต้องสงสัย/ภรรยาผู้ต้องสงสัยที่ถูกจับกุม-ควบคุมตัวทั้ง 9 คน ถูกนำตัวขึ้นรถตู้ออกเดินทางจาก มทบ.23 โดยไม่แจ้งจุดหมายปลายทาง รถตู้วิ่งเข้ากรุงเทพฯ และนำบุคคลทั้งหมดไปส่งยังค่ายทหาร (ผู้ถูกควบคุมตัวให้ข้อมูลว่าเป็น มทบ.11 โดยสังเกตเห็นจากโต๊ะเก้าอี้) โดยมีการปิดตาช่วงก่อนที่รถผ่านเข้าค่าย ทั้งนี้ ตลอดช่วงเวลาที่ทั้งหมดถูกควบคุมตัวอยู่ในค่ายทหารทั้ง 2 แห่ง ญาติไม่สามารถติดต่อได้ หรือได้รับการแจ้งว่าถูกควบคุมตัวอยู่ที่ไหน ผู้ถูกควบคุมตัวก็ไม่รู้ว่าตนเองอยู่ที่ใด และไม่สามารถติดต่อสื่อสารกับใครได้แม้แต่กับคนที่ถูกควบคุมตัวมาด้วยกัน รวมถึงไม่รู้ว่าจะถูกควบคุมตัวถึงเมื่อไหร่ แต่ละคนถูกเรียกสอบปากคำหลายครั้ง และให้เซ็นเอกสารจำนวนหลายแผ่นโดยไม่รู้ว่าเป็นเอกสารอะไร

ขณะที่ทั้ง 10 คน ถูกควบคุมตัวอยู่ที่ มทบ.11 วันที่ 20 พ.ค. 60 ศาลจังหวัดพลเพิ่งมีการออกหมายจับบุคคลรวม 8 คน ในคดีดังกล่าว (ยกเว้นภรรยาของปรีชา) รวมทั้งศาลเยาวชนและครอบครัว จ.ขอนแก่น ก็ออกหมายจับเด็กอายุ 14 เช่นกัน

22 พ.ค. 60 ผู้ถูกควบคุมตัว 9 คน (ยกเว้นหนูพิณ) ถูกส่งตัวกลับมาที่ สภ.ชนบท ตำรวจทำบันทึกจับกุมและแจ้งข้อกล่าวหา จากนั้นส่งตัวเด็กไปฝากขังที่ศาลเยาวชนและครอบครัวจังหวัดขอนแก่น ก่อนศาลอนุญาตให้ควบคุมตัวที่สถานพินิจและคุ้มครองเด็กและเยาวชนจังหวัดขอนแก่น ขณะที่อีก 7 คน ถูกขังอยู่ สภ.ชนบท แต่ตำรวจยังไม่อนุญาตให้ญาติเข้าเยี่ยม ส่วนภรรยาปรีชา หลังลงชื่อในบันทึกข้อตกลงเงื่อนไขในการปล่อยตัวของทหาร ก็ได้รับการปล่อยตัวกลับบ้าน โดยตำรวจไม่มีการแจ้งข้อกล่าวหา

23 พ.ค. 60 ตำรวจนำผู้ต้องหาวัยรุ่น 6 คน ไปทำแผนประกอบคำรับสารภาพ ก่อนนำไปขออำนาจศาลจังหวัดพลฝากขังระหว่างสอบสวน โดยไม่ให้ญาติติดตามไปด้วย หลังจากศาลอนุญาตให้ฝากขัง เจ้าหน้าที่ได้นำตัวทั้งหกคนไปขังที่เรือนจำอำเภอพล จ.ขอนแก่น

24 พ.ค. 60 ตำรวจยื่นคำร้องต่อศาลจังหวัดพลขอฝากขังนายฉัตรชัย และนายหนูพิน ก่อนนำตัวผู้ต้องหาทั้งสองไปขังที่เรือนจำอำเภอพลเช่นเดียวกัน (ข้อมูลจาก http://www.tlhr2014.com/th/?p=4443)

จากกรณีดังกล่าวนี้พบว่า มีการละเมิดสิทธิมนุษยชน รวมถึงสิทธิในกระบวนการยุติธรรมในขั้นตอนต่าง ๆ นับตั้งแต่ การจับกุมโดยไม่มีหมายจับ ไม่แจ้งสิทธิของผู้ถูกจับกุม ไม่เปิดโอกาสให้ติดต่อญาติ ควบคุมตัวผู้ต้องสงสัยรวมถึงเด็กอายุ 14 ปี และภรรยาผู้ต้องสงสัย โดยพลการในค่ายทหาร 2 แห่ง รวม 6 วัน ตัดขาดการติดต่อกับผู้อื่น แม้แต่กับผู้ที่ถูกควบคุมตัวไปพร้อมกัน ซึ่งเสี่ยงต่อการถูกซ้อมทรมานและบังคับให้สูญหาย (ละเมิดสิทธิในความมั่นคงปลอดภัย) นอกจากนี้ยังเป็นการข่มขู่โดยสภาพให้ผู้ต้องสงสัยรับสารภาพ โดยการสอบสวนในค่ายทหารนำไปสู่การออกหมายจับและดำเนินคดีในที่สุด นอกจากนี้ ในขั้นตอนการสอบสวน พนักงานสอบสวนยังปฏิเสธสิทธิของผู้ต้องหาที่จะได้รับการเยี่ยมหรือติดต่อกับญาติ สิทธิที่จะให้ทนายความหรือผู้ไว้ใจเข้าฟังการสอบปากคำ ตั้งข้อหาหนักเกินพฤติการณ์จริงทั้งข้อหาอั้งยี่ รวมถึงข้อหาดูหมิ่น อาฆาตมาดร้ายพระมหากษัตริย์ ซึ่งมีการแจ้งเพิ่มเติมในภายหลัง อันเป็นการขยายขอบเขตการใช้กฎหมายดังกล่าวออกไปจนสร้างความหวาดกล้วต่อประชาชน ไปจนถึงศาลเองก็ปฏิเสธสิทธิในการปล่อยตัวชั่วคราวผู้ต้องหา

อีกทั้งการที่ทหารเข้าจับกุมตัวเด็กอายุ 14 ปี และควบคุมตัวในค่ายทหารเป็นเวลา 6 วัน โดยไม่รับการเยี่ยมเยียนจากญาติ เป็นการใช้อำนาจเบ็ดเสร็จตามกฎหมายพิเศษดำเนินการกับเด็กเช่นเดียวกับผู้ใหญ่ อันเป็นการละเมิดอนุสัญญาว่าด้วยสิทธิเด็ก และการควบคุมตัวภรรยาผู้ต้องสงสัยในค่ายทหารก็เป็นปฏิบัติการที่เกินเลยจากที่คำสั่งหัวหน้า คสช. ที่ 3/2558 ให้อำนาจไว้ ถือเป็นการควบคุมตัวโดยมิชอบด้วยกฎหมาย อันเป็นการละเมิดสิทธิประชาชนอย่างน่าหวั่นวิตก

ในขณะที่คดีของจำเลย 9 คน ข้างต้น บางส่วนศาลมีคำพิพากษาแล้ว บางส่วนอยู่ระหว่างรอการพิพากษา วันที่21 ธ.ค. 60 ทหารจากมณฑลทหารบกที่ 11 (มทบ.11) กรุงเทพฯ สนธิกำลังกับตำรวจ สภ.ศิลาลาด จ.ศรีสะเกษ เข้าจับกุมนายปรีชา และนายสาโรจน์ ผู้ต้องหาจ้างวานเผาซุ้มฯ ตามหมายจับศาลจังหวัดพล และนำตัวไปควบคุมที่ มทบ.11 ต่อมา วันที่ 25 ธ.ค. 60 ภรรยาและลูกของนายปรีชาเดินทางไปขอเยี่ยมนายปรีชาที่ มทบ.11 เจ้าหน้าที่ทหารออกมารับและแจ้งว่า ไม่อนุญาตให้เยี่ยม แต่ให้ข้อมูลว่า นายปรีชามีอาการความดันต่ำเนื่องจากถูกสอบปากคำทั้งคืน

27 ธ.ค. 60 พล.ต.วิจารณ์ จดแตง และ พ.อ.บุรินทร์ ทองประไพ ฝ่ายกฎหมาย คสช. นำตัวปรีชาและสาโรจน์ส่งให้กองกำกับการตำรวจปราบปราม เพื่อทำบันทึกจับกุม ก่อนส่งตัวให้เจ้าหน้าที่ตำรวจจาก สภ.ชนบท ซึ่งมารอรับตัวอยู่ นำตัวไปดำเนินคดี โดยมีแพทย์มารอตรวจร่างกายด้วย ทั้งนี้ ในขั้นตอนการทำบันทึกจับกุม ทหารไม่อนุญาตให้ทนายความจากศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน เข้าพบผู้ต้องหาทั้งสอง แต่ให้ทนายความที่เจ้าหน้าที่จัดเตรียมไว้เข้าให้คำแนะนำ โดยทั้งตำรวจและทนายที่เจ้าหน้าที่จัดเตรียมมาไม่ได้แจ้งสิทธิของผู้ถูกจับกุม และไม่ได้แนะนำให้ผู้ต้องหาอ่านบันทึกจับกุมก่อนลงชื่อ ต่อมา ตำรวจนำตัวนายปรีชาและนายสาโรจน์ถึง สภ.ชนบทในช่วงกลางดึก

28 ธ.ค. 60 ตำรวจพาผู้ต้องหาทั้งสองไปทำแผนประกอบคำรับสารภาพ ก่อนนำตัวมาสอบปากคำ ทั้งสองให้การรับสารภาพ พนักงานสอบสวนทำบันทึกคำให้การในชั้นสอบสวน โดยใช้คำให้การที่ผู้ต้องหาให้การขณะถูกควบคุมตัวในค่ายทหาร แต่หลังจากทนายความอ่านบันทึกดังกล่าวให้ผู้ต้องหาฟัง ผู้ต้องหาจึงแย้งและขอให้แก้เอกสารในหลายจุด

29 ธ.ค. 60 พนักงานสอบสวนยื่นคำร้องขอฝากขังปรีชาและสาโรจน์ต่อศาลจังหวัดพล

กรณีของปรีชาและสาโรจน์ก็เกิดการละเมิดสิทธิเช่นเดียวกับผู้ต้องหา/จำเลยกลุ่มแรก ต่างกันในชั้นสอบสวนที่ให้ทนายความเข้าร่วมรับฟังการสอบสวนด้วยเท่านั้น

• คดีที่ 1 : 603013-หนูพิณ,ฉัตรชัย ตระเตรียมเผาซุ้ม
• คดีที่ 2 : TLHR60016-เผาซุ้มฯ อ.บ้านไผ่ จำเลยวัยรุ่น6คน
• คดีที่ 3 : TLHR60017-เผาซุ้มฯ อ.ชนบท จำเลยวัยรุ่น4คน
• คดีที่ 4 : TLHR60021-ศาลเยาวชน
• คดีที่ 5 : TLHR61006-ปรีชา,สาโรจน์ เผาซุ้ม อ.ชนบท
• คดีที่ 6 : TLHR61007-ปรีชา,สาโรจน์ เผาซุ้ม อ.บ้านไผ่
• คดีที่ 7 : TLHR61019-ปรีชา,สาโรจน์ ตระเตรียมเผาซุ้ม

• นายไตรเทพ
  จบ ปวช. แต่ไม่ได้เรียนต่อ เนื่องจากไม่มีทุนทรัพย์ แม่หารายได้เพียงคนเดียว พ่อเสียชีวิต จึงเปิดรับซ่อมรถช่วยแม่หารายได้
• แทน
  กำลังศึกษา กศน. ระดับชั้นมัธยมต้น อาศัยอยู่กับอา พ่อแม่ไปทำงานที่กรุงเทพฯ
• เบล
  กำลังศึกษาชั้น ปวส.1
• ฟอส
  กำลังศึกษาชั้น ปวช.2 วิทยาลัยการอาชีพขอนแก่น
• เต้ย
  จบ ป.6 ไม่ได้เรียนต่อ อยู่กับยาย เพราะพ่อกับแม่เลิกกัน และแม่ไปทำงานกรุงเทพฯ
• ฟลุค
  จบ ปวช. สมัครเรียน ปวส.1 ไว้แต่ยังไม่ได้ไปเรียน ถูกดำเนินคดีก่อน